Đề 3 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tin học đại cương

JavaScript là ngôn ngữ lập trình chủ yếu được sử dụng để tạo ra các tương tác và chức năng động trên trang web phía người dùng (client-side). Java, Python, C++ thường được dùng cho phía máy chủ (server-side), ứng dụng độc lập, hoặc các mục đích khác.

.jpg (hoặc .jpeg) là định dạng ảnh nén phổ biến, sử dụng thuật toán nén mất dữ liệu để giảm kích thước tập tin. .txt là định dạng văn bản thuần túy. .docx là định dạng văn bản của Microsoft Word. .mp3 là định dạng âm thanh.

RAM (Random Access Memory) là bộ nhớ khả biến, lưu trữ dữ liệu tạm thời cho CPU truy cập nhanh. Dữ liệu trong RAM sẽ bị mất khi mất điện. Các loại bộ nhớ khác (HDD, SSD, ROM) là bộ nhớ không khả biến, lưu trữ dữ liệu lâu dài.

Tắt tường lửa làm giảm khả năng bảo vệ máy tính khỏi các truy cập trái phép và phần mềm độc hại từ mạng. Các biện pháp còn lại (diệt virus, cẩn trọng khi truy cập mạng, sao lưu dữ liệu) đều là các biện pháp bảo vệ hữu hiệu.

Điện toán đám mây là mô hình cung cấp các tài nguyên máy tính (lưu trữ, xử lý, ứng dụng) qua mạng Internet. Người dùng truy cập và sử dụng các dịch vụ này mà không cần sở hữu hoặc quản lý trực tiếp hạ tầng phần cứng và phần mềm.

Biến (variable) là tên tượng trưng cho một vùng nhớ trong máy tính, dùng để lưu trữ dữ liệu. Giá trị của biến có thể thay đổi trong quá trình chương trình chạy. Hằng số (constant) là dữ liệu không thay đổi.

Blockchain là công nghệ sổ cái phân tán, nổi tiếng nhất với việc làm nền tảng cho các loại tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum. Blockchain đảm bảo tính minh bạch, an toàn và không thể sửa đổi của các giao dịch. Các ứng dụng khác (mạng xã hội, thương mại điện tử, tìm kiếm) có thể sử dụng blockchain nhưng không phải ứng dụng nổi tiếng nhất.

RAM (Random Access Memory) là bộ nhớ chính dùng để chạy các ứng dụng. Nâng cấp RAM giúp máy tính xử lý nhiều tác vụ đồng thời và chạy các ứng dụng nặng mượt mà hơn. Gỡ phần mềm, tăng dung lượng ổ cứng, hay thay đổi hình nền ít ảnh hưởng đến hiệu suất chạy ứng dụng.

Kiến trúc đa nhân (Multi-core) tích hợp nhiều nhân xử lý (CPU cores) trên một chip, các nhân này thường chia sẻ bộ nhớ chung để tăng hiệu năng xử lý song song. Kiến trúc đơn nhân chỉ có một nhân. Kiến trúc phân tán và song song có thể sử dụng nhiều máy tính riêng biệt.

Nguyên tắc DRY (Don`t Repeat Yourself) khuyến khích lập trình viên tránh lặp lại cùng một đoạn mã nhiều lần. Thay vào đó, nên trừu tượng hóa và tái sử dụng mã để giảm thiểu lỗi, dễ bảo trì và nâng cấp. Không trực tiếp liên quan đến tốc độ, bộ nhớ, hoặc bảo mật.

Freeware cho phép sử dụng miễn phí, nhưng thường giới hạn quyền sửa đổi và phân phối lại. Commercial License là giấy phép thương mại, phải trả phí. Trial License là giấy phép dùng thử có thời hạn. Open Source License thường cho phép sử dụng, sửa đổi, và phân phối lại mã nguồn.

Phần mềm hệ thống quản lý và điều khiển phần cứng, cung cấp môi trường hoạt động cho phần mềm ứng dụng. Hệ điều hành, trình biên dịch, phần mềm diệt virus là phần mềm hệ thống. Phần mềm soạn thảo văn bản là phần mềm ứng dụng, phục vụ nhu cầu cụ thể của người dùng.

Tấn công DoS (Denial of Service) hoặc DDoS (Distributed Denial of Service) làm quá tải hệ thống mục tiêu bằng lượng lớn truy cập giả mạo, khiến hệ thống không thể phục vụ người dùng hợp lệ, gây gián đoạn dịch vụ. Không trực tiếp đánh cắp dữ liệu hay phá hoại phần cứng.

WAN (Wide Area Network) có phạm vi lớn nhất, kết nối các mạng LAN và MAN trên phạm vi quốc gia hoặc toàn cầu (ví dụ: Internet). LAN (Local Area Network) kết nối trong phạm vi nhỏ (nhà, văn phòng). MAN (Metropolitan Area Network) phạm vi thành phố. PAN (Personal Area Network) phạm vi cá nhân (thiết bị cá nhân).

Virus máy tính thường lây lan qua các hành động của người dùng như mở email độc hại, tải phần mềm nhiễm virus, hoặc sử dụng USB bị nhiễm. Các con đường khác không phải là nguyên nhân chính gây lây lan virus.

Hertz (Hz) và các bội số của nó (MHz, GHz) là đơn vị đo tần số xung nhịp của CPU, thể hiện tốc độ xử lý. Byte là đơn vị dung lượng. Pixel là đơn vị điểm ảnh. DPI là đơn vị mật độ điểm ảnh (dots per inch).

Ô (cell) là đơn vị cơ bản trong bảng tính, là nơi giao nhau giữa một hàng (row) và một cột (column), dùng để chứa dữ liệu hoặc công thức.

Bit là đơn vị nhỏ nhất, đại diện cho 0 hoặc 1. Byte (8 bits), Kilobyte (1024 bytes), Megabyte (1024 kilobytes) là các đơn vị lớn hơn.

Khóa chính là một trường hoặc tập hợp các trường trong bảng, dùng để đảm bảo mỗi bản ghi trong bảng là duy nhất và có thể được xác định một cách riêng biệt. Khóa ngoại (foreign key) dùng để liên kết giữa các bảng.

Địa chỉ IP (Internet Protocol address) là địa chỉ duy nhất gán cho mỗi thiết bị kết nối mạng, cho phép định danh và định tuyến dữ liệu đến đúng thiết bị trong mạng. Không dùng để mã hóa dữ liệu, bảo mật mạng, hay tăng tốc độ truyền.

IoT (Internet of Things) là mạng lưới vạn vật kết nối Internet, bao gồm các thiết bị vật lý hàng ngày được kết nối mạng để thu thập, trao đổi và phân tích dữ liệu, tạo ra các ứng dụng thông minh. Không chỉ giới hạn ở website bán hàng, công ty ISP hay mạng xã hội.

SSD có tốc độ đọc/ghi dữ liệu nhanh hơn đáng kể so với HDD do sử dụng công nghệ chip nhớ flash, không có bộ phận cơ học chuyển động. HDD thường có giá thành rẻ hơn và dung lượng lớn hơn ở cùng mức giá. Tuổi thọ của cả hai loại ổ cứng phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Ba thành phần cơ bản của hệ thống máy tính là phần cứng (CPU, RAM, thiết bị ngoại vi), phần mềm và dữ liệu. Người sử dụng là yếu tố vận hành hệ thống, không phải thành phần cấu tạo nên nó.

Mã nguồn mở nghĩa là mã lập trình của phần mềm được công khai, cho phép cộng đồng xem xét, cải tiến và sử dụng tự do theo các điều khoản giấy phép nhất định. Không liên quan đến giá cả, giao diện, hoặc hệ điều hành cụ thể.

HTTP (Hypertext Transfer Protocol) là giao thức truyền tải siêu văn bản, nền tảng cho việc truy cập và hiển thị các trang web trên WWW. TCP/IP là bộ giao thức nền tảng của Internet. FTP (File Transfer Protocol) dùng để truyền tải tập tin. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) dùng để gửi email.

Hệ điều hành (Operating System - OS) là phần mềm hệ thống quan trọng nhất, quản lý phần cứng, cung cấp giao diện người dùng và môi trường cho các ứng dụng khác hoạt động. Máy tính cần hệ điều hành để hoạt động hiệu quả. Có nhiều loại hệ điều hành khác nhau (Windows, macOS, Linux, Android, iOS).

Các thao tác cơ bản với tập tin bao gồm tạo, mở, đọc, ghi, sao chép, di chuyển, đổi tên, xóa. Gửi email tập tin là một hành động sử dụng tập tin, không phải thao tác trực tiếp trên tập tin trong hệ thống quản lý tập tin.

Máy quét (Scanner) dùng để quét hình ảnh hoặc văn bản từ tài liệu giấy và chuyển thành định dạng số trên máy tính. Máy in là thiết bị xuất. Loa và màn hình cũng là thiết bị xuất.

URL (Uniform Resource Locator) là địa chỉ duy nhất xác định vị trí của một tài nguyên trên Internet, ví dụ như địa chỉ của một trang web, hình ảnh, video. Tên miền là một phần của URL, dễ nhớ hơn địa chỉ IP.

Ảo hóa (virtualization) tạo ra các máy ảo (virtual machines - VMs) chạy trên một máy chủ vật lý duy nhất. Mỗi VM có thể chạy một hệ điều hành riêng biệt, cho phép tận dụng hiệu quả tài nguyên và linh hoạt trong quản lý hệ thống. Không trực tiếp tăng tốc độ phần cứng, kết nối không dây hay tạo giao diện 3D.