Đề 4 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Giải phẫu bệnh

Tế bào lympho T có nguồn gốc từ tế bào gốc tủy xương, nhưng chúng trưởng thành và biệt hóa chủ yếu ở tuyến ức (thymus), không phải trực tiếp trong tủy xương như bạch cầu trung tính, hồng cầu và tiểu cầu.

Hoại tử bã đậu là một dạng hoại tử đặc biệt, thường gặp trong lao. Nó có đặc điểm hình thái trung gian giữa hoại tử đông và hoại tử hóa lỏng, có vẻ ngoài giống như `bã đậu` dưới kính hiển vi đại thể.

Sinh thiết kim lõi, sinh thiết cắt bỏ và sinh thiết nội soi đều là các loại sinh thiết mô bệnh học, lấy mẫu mô để phân tích dưới kính hiển vi. Phết tế bào âm đạo (Pap smear) là xét nghiệm tế bào học, lấy mẫu tế bào rời rạc để phân tích, không phải mẫu mô.

Giải phẫu bệnh tập trung vào nghiên cứu bệnh tật, bao gồm nguyên nhân, cơ chế phát triển, và những biến đổi bệnh lý về hình thái và chức năng của tế bào, mô, cơ quan và cơ thể.

Dị sản biểu mô là sự thay thế có thể đảo ngược của một loại tế bào trưởng thành biệt hóa bằng một loại tế bào trưởng thành biệt hóa khác. Đây thường là một phản ứng thích nghi với môi trường bất lợi, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể là tiền đề cho loạn sản và ung thư.

Trong giai đoạn tăng sinh của quá trình lành thương, nguyên bào sợi di chuyển đến vị trí tổn thương và tổng hợp collagen và chất nền ngoại bào, tạo thành mô hạt và sau đó là mô sẹo.

Viêm cấp tính đặc trưng bởi bạch cầu đa nhân trung tính, phù và xung huyết. Viêm mạn tính đặc trưng bởi tế bào lympho, đại thực bào, nguyên bào sợi và sự tăng sinh mạch máu, kèm theo tổn thương và sửa chữa mô đồng thời.

Kháng thể đơn dòng là các kháng thể được thiết kế để gắn đặc hiệu vào các phân tử mục tiêu (kháng nguyên) trên tế bào ung thư. Khi gắn vào mục tiêu, chúng có thể gây ra nhiều cơ chế khác nhau, bao gồm gây độc tế bào trực tiếp, kích hoạt hệ miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ức chế các tín hiệu tăng trưởng cần thiết cho sự sống còn và phát triển của tế bào ung thư.

Teo là sự giảm kích thước của tế bào và cơ quan đã phát triển bình thường. Thiếu sản là sự không phát triển hoặc phát triển không đầy đủ của một cơ quan hoặc mô từ khi sinh ra hoặc trong quá trình phát triển.

Viêm hạt (u hạt) là một dạng viêm mạn tính đặc biệt, đặc trưng bởi sự tập hợp của các đại thực bào được hoạt hóa (tế bào dạng biểu mô), tế bào lympho và đôi khi có tế bào khổng lồ đa nhân, tạo thành cấu trúc gọi là u hạt.

Di căn hạch bạch huyết vùng là yếu tố tiên lượng đơn lẻ quan trọng nhất trong ung thư biểu mô tuyến vú xâm nhập. Sự hiện diện và số lượng hạch di căn có ảnh hưởng lớn đến nguy cơ tái phát và sống còn của bệnh nhân.

Gen BRCA1 và BRCA2 là các gen ức chế khối u. Đột biến ở các gen này làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển ung thư vú và ung thư buồng trứng, cũng như một số loại ung thư khác.

Sinh thiết tức thì là một quy trình nhanh chóng trong đó mẫu mô được làm đông lạnh và cắt lát mỏng để chẩn đoán nhanh trong khi phẫu thuật đang diễn ra. Mục đích chính là xác định bản chất tổn thương (lành tính hay ác tính) để bác sĩ phẫu thuật có thể quyết định phạm vi phẫu thuật phù hợp.

Di căn theo đường bạch huyết thường bắt đầu bằng việc tế bào ung thư xâm nhập vào các mạch bạch huyết nhỏ, sau đó đến hạch bạch huyết vùng, nơi chúng có thể bị giữ lại và phát triển thành di căn hạch.

Hóa mô miễn dịch sử dụng kháng thể để phát hiện các protein đặc hiệu (kháng nguyên) trong mẫu mô bệnh phẩm. Kỹ thuật này giúp xác định nguồn gốc tế bào, phân loại u, và đánh giá các dấu ấn sinh học.

Trong viêm cấp tính, các chất trung gian viêm như histamine và bradykinin làm tăng tính thấm thành mạch máu, cho phép protein huyết tương và dịch thoát ra khỏi mạch máu vào mô kẽ, gây phù.

Tế bào gốc ung thư là một nhóm nhỏ tế bào trong khối u có khả năng tự làm mới, sinh sản vô hạn và biệt hóa thành các tế bào con cháu tạo nên khối u, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển, di căn và tái phát ung thư.

Hoại tử đông là dạng hoại tử phổ biến nhất, thường xảy ra do thiếu máu cục bộ (nhồi máu) ở các cơ quan đặc như tim, thận, lách. Các protein tế bào bị biến tính và đông đặc lại.

Xét nghiệm tế bào học, đặc biệt là phết tế bào cổ tử cung (Pap smear), là phương pháp sàng lọc và chẩn đoán sớm ung thư cổ tử cung hiệu quả. Nó giúp phát hiện các tế bào tiền ung thư và ung thư cổ tử cung.

Nhuộm H&E là phương pháp nhuộm cơ bản và phổ biến nhất trong giải phẫu bệnh. Hematoxylin nhuộm nhân tế bào màu xanh tím, Eosin nhuộm bào tương và chất nền ngoại bào màu hồng. Nó giúp quan sát cấu trúc chung của tế bào và mô, phân biệt các thành phần khác nhau.

Apoptosis là một quá trình chết tế bào có kiểm soát, không gây viêm. Nó đặc trưng bởi co rút tế bào, phân mảnh DNA, hình thành thể apoptosis và thực bào. Sự phá vỡ màng tế bào và giải phóng nội dung tế bào gây viêm là đặc điểm của hoại tử, không phải apoptosis.

Hoại tử hóa lỏng đặc trưng bởi sự tiêu hủy tế bào và mô, tạo thành một khối dịch lỏng. Nó thường xảy ra trong não do thiếu máu cục bộ hoặc trong nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm, do hoạt động của enzyme thủy phân từ bạch cầu và vi sinh vật.

Các yếu tố như thiếu oxy, nhiễm trùng, tác nhân vật lý, hóa chất, và các rối loạn di truyền đều có thể gây tổn thương tế bào. Dinh dưỡng cân bằng là yếu tố cần thiết cho sức khỏe tế bào và không gây tổn thương tế bào.

Xơ gan đặc trưng bởi sự xơ hóa lan tỏa mô gan, phá hủy cấu trúc tiểu thùy gan bình thường và hình thành các nốt tân sinh (nốt xơ). Quá trình này dẫn đến suy giảm chức năng gan.

Khối u lành tính thường tăng trưởng chậm, có ranh giới rõ ràng, không xâm lấn mô xung quanh và không di căn. Xâm lấn và phá hủy mô xung quanh là đặc điểm của khối u ác tính.

Bốn dấu hiệu chính của viêm được mô tả từ thời cổ đại là: Đỏ (Rubor), Nóng (Calor), Sưng (Tumor), Đau (Dolor) và Mất chức năng (Functio laesa). Sốt là một triệu chứng toàn thân, không phải là dấu hiệu viêm tại chỗ.

Phì đại là sự tăng kích thước tế bào, làm tăng kích thước mô hoặc cơ quan. Teo là giảm kích thước tế bào, tăng sinh là tăng số lượng tế bào, và loạn sản là sự phát triển bất thường của tế bào.

Giải trình tự gen thế hệ mới (NGS) cho phép phân tích đồng thời nhiều gen, giúp phát hiện các đột biến gen trong tế bào ung thư. Thông tin này rất quan trọng để lựa chọn liệu pháp điều trị đích và cá thể hóa điều trị ung thư.

Đại thực bào và tế bào lympho là những tế bào viêm chủ yếu trong viêm mạn tính. Đại thực bào trình diện kháng nguyên và giải phóng các chất trung gian viêm, trong khi tế bào lympho tham gia vào đáp ứng miễn dịch đặc hiệu.

Tăng sản là sự tăng số lượng tế bào bình thường, có tổ chức. Loạn sản là sự phát triển bất thường của tế bào, có sự thay đổi về hình thái, kích thước, cấu trúc và tổ chức tế bào. Loạn sản được coi là tổn thương tiền ung thư vì nó có nguy cơ tiến triển thành ung thư.