Đề 4 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Miễn dịch

Chuyển đổi lớp kháng thể là quá trình tế bào lympho B thay đổi lớp isotype kháng thể mà nó sản xuất (ví dụ từ IgM sang IgG, IgA hoặc IgE), trong khi vẫn giữ nguyên tính đặc hiệu kháng nguyên. Mỗi lớp kháng thể có chức năng hiệu quả khác nhau, cho phép đáp ứng miễn dịch linh hoạt hơn.

Sau khi tác nhân gây bệnh được nuốt vào và tạo thành phagosome, phagosome kết hợp với lysosome tạo thành phagolysosome. Lysosome chứa enzyme thủy phân và các chất oxy hóa mạnh (như gốc tự do) giúp tiêu diệt và phân hủy tác nhân gây bệnh.

Tế bào eosinophil chứa các hạt độc tố và giải phóng chúng để tiêu diệt ký sinh trùng đa bào lớn, như giun sán, mà tế bào thực bào không thể nuốt được. Chúng cũng tham gia vào các phản ứng dị ứng.

Hạch bạch huyết là các cơ quan lympho thứ phát, nằm rải rác khắp cơ thể. Chúng là nơi tập trung tế bào lympho B và T, đại thực bào và tế bào tua. Khi tác nhân gây bệnh xâm nhập, chúng được vận chuyển đến hạch bạch huyết, nơi đáp ứng miễn dịch thu được được khởi động.

Tế bào lympho T gây độc tế bào (Tc cells) có khả năng nhận diện và tiêu diệt trực tiếp các tế bào bị nhiễm virus, tế bào ung thư hoặc tế bào ghép không tương thích, thông qua cơ chế đáp ứng miễn dịch tế bào.

Phân tử MHC lớp I có mặt trên hầu hết các tế bào có nhân, trình diện kháng nguyên nội sinh (ví dụ như kháng nguyên virus trong tế bào bị nhiễm) cho tế bào lympho T gây độc tế bào (Tc cells), kích hoạt chúng tiêu diệt tế bào đích.

Tế bào NK là một phần quan trọng của miễn dịch bẩm sinh, có khả năng nhận diện và tiêu diệt tế bào nhiễm virus và tế bào ung thư một cách tự nhiên, không cần phải được mẫn cảm trước hoặc nhận diện kháng nguyên đặc hiệu. Chúng hoạt động dựa trên cơ chế `nhận diện tế bào bị stress` hoặc `thiếu MHC lớp I`.

Phản ứng viêm là một cơ chế bảo vệ của miễn dịch bẩm sinh, nhằm loại bỏ tác nhân gây hại và sửa chữa mô tổn thương. Nó diễn ra nhanh chóng và không đặc hiệu.

Tuyến ức là cơ quan chính chịu trách nhiệm cho sự trưởng thành và chọn lọc của tế bào lympho T. Tại đây, tế bào tiền thân lympho T di chuyển từ tủy xương đến, trải qua quá trình `huấn luyện` để trở thành tế bào T trưởng thành, có khả năng nhận diện kháng nguyên và không phản ứng với kháng nguyên bản thân.

Cytokine là các protein nhỏ được tiết ra bởi nhiều loại tế bào miễn dịch và không miễn dịch, đóng vai trò là phân tử tín hiệu, điều phối giao tiếp giữa các tế bào và điều chỉnh các phản ứng miễn dịch, bao gồm viêm, tăng sinh tế bào, biệt hóa tế bào và chết tế bào theo chương trình.

Vaccine sống giảm độc lực chứa tác nhân gây bệnh sống nhưng đã được làm yếu đi (giảm độc lực) để không gây bệnh hoặc gây bệnh nhẹ. Chúng kích thích đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ và kéo dài, tương tự như nhiễm trùng tự nhiên, đồng thời an toàn hơn so với tác nhân gây bệnh hoang dại.

Miễn dịch chủ động phát triển khi cơ thể tự tạo ra kháng thể và tế bào nhớ sau khi tiếp xúc với kháng nguyên (ví dụ: nhiễm trùng hoặc tiêm vaccine). Miễn dịch thụ động là sự truyền kháng thể từ nguồn bên ngoài (ví dụ: từ mẹ sang con hoặc tiêm huyết thanh), không tạo ra trí nhớ miễn dịch và chỉ có tác dụng ngắn hạn.

ELISA là một kỹ thuật xét nghiệm miễn dịch phổ biến, sử dụng enzyme liên kết với kháng thể hoặc kháng nguyên để phát hiện và định lượng kháng thể hoặc kháng nguyên đặc hiệu trong các mẫu sinh học như máu, nước tiểu, dịch não tủy, v.v.

Dung nạp miễn dịch là khả năng hệ miễn dịch không phản ứng với kháng nguyên của chính cơ thể (kháng nguyên bản thân), ngăn ngừa các bệnh tự miễn. Cơ chế này rất quan trọng để duy trì sự cân bằng nội môi và ngăn chặn tổn thương do hệ miễn dịch tự gây ra.

Vaccine chứa kháng nguyên (dạng yếu hoặc bất hoạt của tác nhân gây bệnh) kích thích hệ miễn dịch tạo ra tế bào nhớ và kháng thể, chuẩn bị cho phản ứng nhanh và mạnh mẽ hơn khi gặp tác nhân gây bệnh thực sự trong tương lai.

Lão hóa miễn dịch là sự suy giảm chức năng hệ miễn dịch liên quan đến tuổi tác. Điều này dẫn đến giảm khả năng đáp ứng với vaccine, tăng tính nhạy cảm với nhiễm trùng, tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư và bệnh tự miễn.

Tế bào tua (dendritic cells) là APC chuyên nghiệp hiệu quả nhất, có khả năng trình diện kháng nguyên cho cả tế bào lympho T hỗ trợ (Th cells) thông qua MHC lớp II và tế bào lympho T gây độc tế bào (Tc cells) thông qua MHC lớp I, đóng vai trò quan trọng trong việc khởi động đáp ứng miễn dịch thu được.

Quá mẫn là tình trạng hệ miễn dịch phản ứng thái quá với kháng nguyên vô hại (ví dụ như phấn hoa, thức ăn), gây ra các triệu chứng dị ứng hoặc các bệnh lý miễn dịch khác.

Miễn dịch dịch thể là một nhánh của miễn dịch thu được, được trung gian bởi kháng thể do tế bào lympho B sản xuất. Kháng thể lưu thông trong dịch cơ thể (như máu, bạch huyết) và trung hòa hoặc loại bỏ tác nhân gây bệnh ngoại bào (ví dụ: vi khuẩn, độc tố).

Phản ứng viêm cấp tính là một cơ chế bảo vệ quan trọng của miễn dịch bẩm sinh. Nó giúp khu trú nhiễm trùng, ngăn chặn sự lan rộng của tác nhân gây bệnh, loại bỏ tế bào tổn thương và kích hoạt quá trình sửa chữa mô. Tuy nhiên, viêm mãn tính có thể gây hại.

Phản ứng dị ứng loại I được trung gian bởi kháng thể IgE. IgE gắn vào tế bào mast và tế bào basophil. Khi kháng nguyên (dị nguyên) liên kết với IgE trên các tế bào này, nó kích hoạt sự giải phóng histamine và các chất trung gian gây viêm khác, dẫn đến các triệu chứng dị ứng.

Hệ thống bổ thể là một phần của miễn dịch bẩm sinh và thu được, bao gồm protein huyết tương hoạt động theo chuỗi phản ứng, có chức năng opson hóa (tăng cường thực bào), ly giải tế bào đích và gây viêm.

Phản ứng thải ghép xảy ra khi hệ miễn dịch của người nhận nhận diện các phân tử MHC (HLA ở người) trên tế bào của tạng ghép là `không phải của mình` (kháng nguyên lạ). Tế bào lympho T của người nhận tấn công và phá hủy tạng ghép, gây ra phản ứng thải ghép.

Bệnh tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch bị mất khả năng dung nạp miễn dịch đối với kháng nguyên bản thân và tấn công nhầm lẫn vào các tế bào và mô khỏe mạnh của chính cơ thể, gây ra tổn thương và bệnh tật.

Tế bào lympho T hỗ trợ (Th cells) nhận diện kháng nguyên trình diện bởi tế bào trình diện kháng nguyên (APC) và giải phóng cytokine, điều phối cả đáp ứng miễn dịch tế bào và miễn dịch dịch thể.

Miễn dịch bẩm sinh là tuyến phòng thủ đầu tiên, đáp ứng nhanh và không đặc hiệu. Miễn dịch thu được có tính đặc hiệu và khả năng ghi nhớ miễn dịch.

Kháng thể còn được gọi là Immunoglobulin (Ig), là protein do tế bào lympho B sản xuất, có khả năng nhận diện và gắn đặc hiệu với kháng nguyên.

Interferon (IFN) là cytokine được sản xuất để đáp ứng với nhiễm virus. IFN có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus trong tế bào bị nhiễm và kích hoạt các tế bào miễn dịch khác (như tế bào NK) để tiêu diệt tế bào nhiễm virus.

Opson hóa là quá trình `gắn thẻ` tác nhân gây bệnh bằng kháng thể hoặc protein bổ thể, giúp tế bào thực bào (như đại thực bào và bạch cầu trung tính) nhận diện và nuốt tác nhân gây bệnh hiệu quả hơn, giống như `làm cho bữa ăn trở nên ngon miệng hơn` cho tế bào thực bào.

HIV có ái lực đặc biệt với protein CD4 trên bề mặt tế bào lympho T hỗ trợ (Th cells). Virus xâm nhập và phá hủy các tế bào này, làm suy giảm hệ miễn dịch và dẫn đến AIDS (Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải).