Đề 4 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Phân tích báo cáo tài chính

Giá trị ghi sổ (book value) được tính bằng giá gốc trừ khấu hao lũy kế. Trong môi trường kinh tế biến động, giá thị trường của tài sản có thể thay đổi đáng kể so với giá trị ghi sổ, đặc biệt đối với bất động sản, chứng khoán hoặc tài sản đặc biệt.

Phân tích Dupont phân tích ROE thành ba thành phần chính: Biên lợi nhuận ròng (hiệu quả hoạt động), Vòng quay tổng tài sản (hiệu quả sử dụng tài sản) và Hệ số đòn bẩy tài chính. Phân tích này giúp xác định yếu tố nào có ảnh hưởng lớn nhất đến ROE.

Chỉ số Lãi trên cổ phiếu (EPS) = Lợi nhuận sau thuế / Số lượng cổ phiếu thường đang lưu hành. EPS cho biết phần lợi nhuận mà mỗi cổ phiếu thường mang lại cho cổ đông.

Phân tích ngang (Horizontal Analysis) tập trung vào việc so sánh các chỉ tiêu tài chính qua các kỳ kế toán khác nhau (thường là so với kỳ gốc) để nhận diện xu hướng tăng giảm và tốc độ thay đổi của các chỉ tiêu, từ đó đánh giá sự biến động và phát triển của doanh nghiệp theo thời gian.

Phân tích BCTC chủ yếu phục vụ việc ra quyết định kinh doanh và đầu tư bằng cách cung cấp thông tin chi tiết về tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover Ratio) là chỉ số quan trọng trong ngành bán lẻ và sản xuất, nhưng không phù hợp và không quan trọng đối với ngân hàng thương mại. Các chỉ số còn lại (tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ dự trữ bắt buộc, hệ số CAR) đều là những chỉ số quan trọng để đánh giá rủi ro và sức khỏe tài chính của ngân hàng.

Bảng cân đối kế toán (hay Bảng tình hình tài chính) là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản đó của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.

ROE (Return on Equity) hay tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu đo lường khả năng sinh lời của doanh nghiệp trên mỗi đồng vốn chủ sở hữu bỏ ra. Đây là một chỉ số quan trọng đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đối với chủ sở hữu.

Phân tích tỷ số tài chính dựa trên dữ liệu quá khứ, do đó có thể không phản ánh chính xác tình hình hiện tại hoặc dự báo tương lai do môi trường kinh doanh và tình hình doanh nghiệp luôn biến động.

Lợi nhuận gộp (Gross Profit) được tính bằng Doanh thu thuần trừ Giá vốn hàng bán. Chi phí bán hàng là một phần của chi phí hoạt động và ảnh hưởng đến lợi nhuận thuần, không ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận gộp.

Tỷ số vòng quay tổng tài sản (Total Asset Turnover Ratio) = Doanh thu thuần / Tổng tài sản bình quân. Để cải thiện tỷ số này, công ty cần tăng doanh thu thuần hoặc giảm tổng tài sản (hoặc cả hai). Tăng doanh thu mà không tăng đáng kể tài sản là cách hiệu quả nhất.

Chỉ số vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover Ratio) đo lường số lần hàng tồn kho bình quân được bán ra trong kỳ. Chỉ số này càng cao, hiệu quả quản lý hàng tồn kho càng tốt.

Giả định hoạt động liên tục (going concern assumption) là một nguyên tắc kế toán cơ bản, theo đó báo cáo tài chính được lập dựa trên giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động bình thường trong tương lai gần (thường là 12 tháng tới), trừ khi có bằng chứng ngược lại.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt-to-Equity Ratio) đo lường mức độ sử dụng nợ vay so với vốn chủ sở hữu. Tỷ lệ này càng cao, rủi ro tài chính càng lớn do gánh nặng trả lãi và gốc vay tăng.

Trong môi trường lạm phát cao, giá trị ghi nhận theo giá gốc trong báo cáo tài chính có thể không còn phản ánh đúng giá trị thực tế. Cần điều chỉnh để loại bỏ ảnh hưởng của lạm phát để phân tích chính xác hơn, đặc biệt khi so sánh giữa các kỳ hoặc với các doanh nghiệp khác.

Hệ số khả năng thanh toán lãi vay (Interest Coverage Ratio) đo lường khả năng doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận đủ để trang trải chi phí lãi vay. Chỉ số này càng cao, khả năng thanh toán lãi vay càng tốt và rủi ro tài chính càng thấp.

Phân tích báo cáo tài chính cho quản trị nội bộ tập trung vào việc cải thiện hiệu quả hoạt động bên trong doanh nghiệp. Quyết định đầu tư vào cổ phiếu của công ty khác là mục tiêu của nhà đầu tư bên ngoài, không phải mục tiêu quản trị nội bộ.

Chi trả lãi vay ngân hàng thuộc dòng tiền từ hoạt động tài chính (hoặc hoạt động kinh doanh tùy theo chuẩn mực). Dòng tiền từ hoạt động đầu tư liên quan đến việc mua và bán tài sản dài hạn, các khoản đầu tư tài chính và cho vay.

Trong ngành bán lẻ, quản lý hàng tồn kho hiệu quả là yếu tố then chốt. Vòng quay hàng tồn kho là chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả quản lý hàng tồn kho, tốc độ bán hàng và khả năng chuyển đổi hàng tồn kho thành tiền mặt của doanh nghiệp bán lẻ.

Tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt-to-Equity Ratio) là tỷ số đo lường mức độ đòn bẩy tài chính, thuộc nhóm tỷ số khả năng thanh toán nợ (Solvency Ratio), không phải tỷ số thanh khoản (Liquidity Ratio). Các tỷ số còn lại (Current Ratio, Quick Ratio, Cash Ratio) đều đo lường khả năng thanh khoản ngắn hạn.

Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh âm trong thời gian dài là một dấu hiệu cảnh báo, cho thấy doanh nghiệp không tạo ra đủ tiền mặt từ hoạt động kinh doanh chính để trang trải chi phí và tái đầu tư. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề về thanh khoản và khả năng hoạt động liên tục.

Lợi nhuận sau thuế thuộc Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp gián tiếp có điều chỉnh lợi nhuận trước thuế, nhưng lợi nhuận sau thuế không phải là một khoản mục trực tiếp trong báo cáo này. Khấu hao là khoản mục điều chỉnh tăng dòng tiền từ hoạt động kinh doanh.

Phân tích xu hướng (Trend Analysis) là phương pháp so sánh các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp qua nhiều kỳ kế toán (thường là 3-5 năm) để nhận diện xu hướng tăng, giảm hoặc ổn định của các chỉ tiêu này, từ đó đưa ra đánh giá về sự phát triển của doanh nghiệp.

Khấu hao là một chi phí không bằng tiền mặt. Trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp gián tiếp, khấu hao được cộng ngược trở lại vào lợi nhuận trước thuế để tính dòng tiền từ hoạt động kinh doanh vì nó đã được trừ khi tính lợi nhuận nhưng không thực sự làm giảm tiền mặt.

Tỷ số thanh toán nhanh (Quick Ratio) loại trừ hàng tồn kho khỏi tài sản ngắn hạn do hàng tồn kho có tính thanh khoản kém hơn. Nếu Quick Ratio thấp hơn nhiều so với Current Ratio, điều này cho thấy hàng tồn kho chiếm tỷ trọng lớn trong tài sản ngắn hạn và có thể kém thanh khoản.

Nếu Gross Profit Margin không đổi, nghĩa là hiệu quả kiểm soát giá vốn hàng bán so với doanh thu vẫn ổn định. Việc Net Profit Margin giảm trong khi Gross Profit Margin không đổi cho thấy sự gia tăng của các chi phí khác ngoài giá vốn hàng bán, như chi phí hoạt động (bán hàng, quản lý) hoặc chi phí tài chính (lãi vay).

Phân tích dọc (Vertical Analysis) hay còn gọi là phân tích cơ cấu, tập trung vào việc xác định tỷ trọng của từng khoản mục trong một báo cáo tài chính so với một khoản mục gốc (ví dụ: tỷ trọng từng khoản mục chi phí trên tổng doanh thu).

Chỉ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn. Chỉ số này đo lường khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp bằng tài sản ngắn hạn.

So sánh với trung bình ngành giúp đánh giá vị thế cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp so với các đối thủ trong cùng ngành. Nếu các chỉ số của doanh nghiệp tốt hơn trung bình ngành, điều này có thể cho thấy doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.

Nhà đầu tư quan tâm hàng đầu đến khả năng sinh lời trên vốn đầu tư của họ. ROE là chỉ số trực tiếp đo lường khả năng sinh lời trên vốn chủ sở hữu, do đó rất quan trọng đối với nhà đầu tư.