Đề 4 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thị trường chứng khoán

Thị trường sơ cấp là nơi các chứng khoán mới (cổ phiếu, trái phiếu) được phát hành lần đầu tiên bởi doanh nghiệp hoặc chính phủ để huy động vốn. Thị trường thứ cấp là nơi các chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp được mua đi bán lại giữa các nhà đầu tư, không có thêm vốn được huy động cho tổ chức phát hành trong các giao dịch này.

Khi một công ty công bố kết quả kinh doanh tích cực, đặc biệt là lợi nhuận vượt xa kỳ vọng của nhà đầu tư và các nhà phân tích, nó thường được coi là dấu hiệu tốt cho thấy sức khỏe và tiềm năng tăng trưởng của công ty. Điều này có thể làm tăng nhu cầu mua cổ phiếu, từ đó đẩy giá cổ phiếu lên cao.

Hệ số P/E (Price-to-Earnings ratio) là một chỉ số tài chính quan trọng, được tính bằng cách chia giá cổ phiếu cho lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS). Nó cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu đồng cho mỗi đồng lợi nhuận của công ty, giúp so sánh định giá cổ phiếu giữa các công ty hoặc so với trung bình ngành.

Room ngoại (Foreign Ownership Limit - FOL) là quy định giới hạn tỷ lệ cổ phần tối đa mà nhà đầu tư nước ngoài được phép nắm giữ trong một công ty niêm yết tại Việt Nam. Quy định này nhằm mục đích kiểm soát và bảo vệ lợi ích quốc gia trong một số ngành nghề và lĩnh vực nhất định.

Lệnh dừng lỗ (stop-loss order) là một loại lệnh giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro bằng cách tự động bán cổ phiếu khi giá giảm xuống đến một mức giá đã định trước. Mục đích là để hạn chế tổn thất thêm nếu giá tiếp tục giảm.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư là chiến lược quản lý rủi ro bằng cách đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau (cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản, vàng, etc.) hoặc nhiều loại cổ phiếu khác nhau thuộc các ngành khác nhau. Mục đích là giảm thiểu rủi ro tổng thể của danh mục, vì khi một loại tài sản hoặc một ngành gặp khó khăn, các tài sản khác có thể bù đắp lại.

Chiến lược `mua và nắm giữ` (buy and hold) là một chiến lược đầu tư dài hạn, phù hợp với những nhà đầu tư tin tưởng vào giá trị và tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp mà họ đầu tư. Họ mua cổ phiếu và nắm giữ trong dài hạn, ít quan tâm đến biến động giá ngắn hạn, và hưởng lợi từ tăng trưởng giá cổ phiếu và cổ tức trong dài hạn.

Phân tích cơ bản là phương pháp đánh giá giá trị cổ phiếu bằng cách xem xét các yếu tố nội tại của doanh nghiệp như báo cáo tài chính, mô hình kinh doanh, đội ngũ quản lý, ngành nghề, và triển vọng tăng trưởng để xác định xem cổ phiếu có bị định giá thấp hay cao so với giá trị thực hay không.

Thị trường giá lên (bull market) là giai đoạn thị trường chứng khoán có xu hướng tăng giá kéo dài, thể hiện sự lạc quan, tăng trưởng kinh tế và niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường.

Chỉ số Dow Jones Industrial Average (DJIA) là một trong những chỉ số chứng khoán lâu đời và nổi tiếng nhất thế giới, đo lường hiệu suất giá cổ phiếu của 30 công ty blue-chip (các công ty lớn, có uy tín và hoạt động ổn định) đại diện cho các ngành công nghiệp quan trọng của nền kinh tế Mỹ.

Cổ phiếu thường đại diện cho quyền sở hữu một phần vốn chủ sở hữu trong công ty. Người nắm giữ cổ phiếu thường có quyền biểu quyết tại các cuộc họp cổ đông và được hưởng cổ tức nếu công ty có lợi nhuận và quyết định chia cổ tức.

VN-Index là chỉ số chứng khoán đại diện cho toàn bộ thị trường chứng khoán Việt Nam, phản ánh sự biến động giá cổ phiếu của tất cả các công ty niêm yết trên sàn HOSE.

IPO (Chào bán công khai lần đầu) là quá trình một công ty tư nhân phát hành cổ phiếu lần đầu tiên cho công chúng, chuyển đổi thành công ty đại chúng và niêm yết trên sàn chứng khoán để huy động vốn.

Giao dịch nội gián (insider trading) là hành vi bất hợp pháp, khi một cá nhân sử dụng thông tin nội bộ chưa công bố (thông tin bí mật về công ty mà người bình thường không thể tiếp cận) để mua bán chứng khoán nhằm thu lợi bất chính hoặc tránh thua lỗ. Hành vi này vi phạm nguyên tắc công bằng và minh bạch của thị trường chứng khoán.

Tính thanh khoản của cổ phiếu (stock liquidity) đề cập đến khả năng chuyển đổi cổ phiếu thành tiền mặt một cách nhanh chóng và dễ dàng. Cổ phiếu có tính thanh khoản cao là cổ phiếu có khối lượng giao dịch lớn, có nhiều người mua và người bán, do đó nhà đầu tư có thể mua hoặc bán cổ phiếu với số lượng lớn mà không làm ảnh hưởng đáng kể đến giá thị trường.

Lệnh gọi ký quỹ (margin call) là yêu cầu từ công ty chứng khoán gửi đến nhà đầu tư khi giá trị tài sản trong tài khoản ký quỹ giảm xuống dưới mức duy trì quy định. Điều này xảy ra khi giá cổ phiếu mà nhà đầu tư đã mua bằng tiền vay (margin) giảm xuống. Để tránh bị công ty chứng khoán bán giải chấp cổ phiếu, nhà đầu tư phải nộp thêm tiền hoặc chứng khoán vào tài khoản để khôi phục tỷ lệ ký quỹ về mức yêu cầu.

Gộp cổ phiếu (reverse split) là hành động doanh nghiệp giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường và đồng thời tăng giá trị mỗi cổ phiếu theo tỷ lệ tương ứng. Mục đích chính thường là để tăng giá cổ phiếu lên mức cao hơn, tránh bị hủy niêm yết do giá cổ phiếu quá thấp hoặc để cải thiện hình ảnh cổ phiếu trong mắt nhà đầu tư.

Phá giá đồng nội tệ (giảm giá trị đồng nội tệ so với ngoại tệ) có thể có tác động hỗn hợp lên thị trường chứng khoán. Các công ty xuất khẩu sẽ được hưởng lợi vì hàng hóa và dịch vụ của họ trở nên rẻ hơn đối với người mua nước ngoài, làm tăng doanh thu và lợi nhuận (tính bằng đồng nội tệ). Tuy nhiên, các công ty nhập khẩu và các công ty có nợ bằng ngoại tệ có thể gặp khó khăn do chi phí nhập khẩu và chi phí trả nợ tăng lên.

Bán khống (short selling) là một chiến lược giao dịch trong đó nhà đầu tư vay cổ phiếu từ công ty chứng khoán và bán ra thị trường. Mục tiêu là dự đoán giá cổ phiếu sẽ giảm. Khi giá cổ phiếu giảm, nhà đầu tư sẽ mua lại số cổ phiếu đã vay với giá thấp hơn và trả lại cho công ty chứng khoán, hưởng lợi từ sự chênh lệch giá bán ra ban đầu và giá mua lại sau này.

Quỹ ETF (Exchange-Traded Fund) là một loại quỹ đầu tư thụ động, được thiết kế để mô phỏng hiệu suất của một chỉ số chứng khoán, hàng hóa, trái phiếu hoặc một nhóm tài sản cụ thể. ETF được giao dịch trên sàn chứng khoán giống như cổ phiếu, cho phép nhà đầu tư dễ dàng đa dạng hóa danh mục với chi phí thấp.

Giao dịch ký quỹ (margin trading) cho phép nhà đầu tư vay tiền từ công ty chứng khoán để mua cổ phiếu, từ đó khuếch đại lợi nhuận tiềm năng nếu giá cổ phiếu tăng. Tuy nhiên, nó cũng làm tăng rủi ro thua lỗ nếu giá cổ phiếu giảm.

Trái phiếu doanh nghiệp là một loại chứng khoán nợ, thể hiện nghĩa vụ nợ của doanh nghiệp đối với người nắm giữ trái phiếu. Doanh nghiệp cam kết trả lãi suất định kỳ (hoặc thả nổi) và hoàn trả vốn gốc cho người mua trái phiếu vào một ngày đáo hạn nhất định. Cổ phiếu, ngược lại, là chứng khoán vốn, đại diện cho quyền sở hữu một phần vốn chủ sở hữu trong công ty và không có cam kết trả cổ tức cố định.

Cổ tức là phần lợi nhuận ròng của công ty được chia cho các cổ đông hiện hữu, thường được trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Quyết định chi trả cổ tức và tỷ lệ cổ tức do Hội đồng quản trị và Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Rủi ro hệ thống, còn gọi là rủi ro thị trường, là loại rủi ro ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc một phân khúc thị trường rộng lớn, ví dụ như rủi ro lãi suất, rủi ro lạm phát, rủi ro suy thoái kinh tế. Nó không thể được loại bỏ bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Sở Giao dịch Chứng khoán (SGDCK) đóng vai trò là tổ chức vận hành thị trường chứng khoán, cung cấp cơ sở hạ tầng và quy định để các giao dịch mua bán chứng khoán diễn ra một cách tập trung, minh bạch, công bằng và hiệu quả. SGDCK không tham gia trực tiếp vào việc định giá cổ phiếu hay cho vay vốn.

Lạm phát cao có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán. Chi phí sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp tăng lên, làm giảm lợi nhuận. Sức mua của người tiêu dùng giảm do giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng, ảnh hưởng đến doanh thu của các công ty. Ngân hàng trung ương có thể tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, làm tăng chi phí vốn và giảm tính hấp dẫn của cổ phiếu so với các tài sản an toàn hơn như trái phiếu.

Beta (β) là một chỉ số đo lường rủi ro hệ thống của một cổ phiếu, cụ thể là mức độ biến động giá của cổ phiếu đó so với biến động của thị trường chung. Beta bằng 1 có nghĩa là cổ phiếu biến động cùng chiều và cùng mức độ với thị trường. Beta lớn hơn 1 cho thấy cổ phiếu biến động mạnh hơn thị trường (rủi ro cao hơn), và beta nhỏ hơn 1 cho thấy cổ phiếu biến động ít hơn thị trường (rủi ro thấp hơn).

Phân tích kỹ thuật là phương pháp dự đoán giá cổ phiếu và xu hướng thị trường dựa trên việc nghiên cứu đồ thị giá và khối lượng giao dịch trong quá khứ. Các nhà phân tích kỹ thuật sử dụng các công cụ và chỉ báo kỹ thuật để nhận diện các mẫu hình giá, xu hướng và tín hiệu giao dịch, mà không quá chú trọng đến các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp.

Lệnh ATO (At-the-Open) và ATC (At-the-Close) là các loại lệnh đặc biệt chỉ được sử dụng trong phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa và đóng cửa, nhằm xác định giá mở cửa và đóng cửa của cổ phiếu dựa trên cung và cầu thị trường.

Hệ số Sharpe ratio là một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả đầu tư điều chỉnh theo rủi ro. Nó đo lường lợi nhuận vượt trội (lợi nhuận vượt quá tỷ suất sinh lời phi rủi ro) mà nhà đầu tư nhận được trên mỗi đơn vị rủi ro (độ lệch chuẩn) mà họ chấp nhận. Sharpe ratio càng cao, hiệu quả đầu tư càng tốt.