Đề 4 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Vật lý đại cương

Điện trường là môi trường vật chất bao quanh điện tích đứng yên, có khả năng tác dụng lực điện lên điện tích khác đặt trong nó. Điện tích chuyển động và dòng điện tạo ra cả điện trường và từ trường.

Chuyển động thẳng đều là chuyển động mà vận tốc không đổi cả về hướng và độ lớn. Do đó, vận tốc là đại lượng không đổi theo thời gian. Gia tốc bằng 0, quãng đường và vị trí thay đổi theo thời gian.

Định luật Ohm cho đoạn mạch phát biểu rằng cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch tỉ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch và tỉ lệ nghịch với điện trở của đoạn mạch. Biểu thức: I = U/R.

Sóng cơ học là sự lan truyền dao động cơ trong môi trường vật chất đàn hồi (rắn, lỏng, khí). Sóng cơ học không truyền được trong chân không, tốc độ truyền sóng khác tốc độ ánh sáng và sóng cơ học mang năng lượng.

Nội năng của hệ không bảo toàn trong mọi quá trình. Nội năng có thể thay đổi do hệ thực hiện công hoặc trao đổi nhiệt với môi trường. Định luật thứ nhất nhiệt động lực học phát biểu rằng độ biến thiên nội năng của hệ bằng tổng công và nhiệt lượng mà hệ nhận được (ΔU = Q + A).

Định luật Newton thứ hai phát biểu rằng gia tốc của một vật tỉ lệ thuận với hợp lực tác dụng lên vật và tỉ lệ nghịch với khối lượng của vật. Biểu thức: a = F/m.

Hiện tượng cộng hưởng cơ xảy ra khi tần số của ngoại lực cưỡng bức bằng hoặc gần bằng tần số dao động riêng của hệ dao động. Khi đó, biên độ dao động cưỡng bức đạt giá trị cực đại.

Trong quang phổ điện từ, các tia được sắp xếp theo thứ tự bước sóng tăng dần (tần số giảm dần) như sau: tia gamma, tia X, tia tử ngoại, ánh sáng nhìn thấy, tia hồng ngoại, vi sóng, sóng vô tuyến. Vậy tia hồng ngoại có bước sóng dài hơn so với các tia còn lại trong các lựa chọn.

Quá trình đẳng nhiệt là quá trình biến đổi trạng thái mà nhiệt độ không đổi (T = const). Đối với khí lý tưởng, nội năng chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ, nên nội năng cũng không đổi trong quá trình đẳng nhiệt.

Định luật bảo toàn cơ năng phát biểu rằng trong một hệ kín chỉ chịu tác dụng của lực bảo toàn, cơ năng (tổng động năng và thế năng) của hệ được bảo toàn. Biểu thức: W_đ + W_t = const, trong đó W_đ là động năng và W_t là thế năng.

Mômen lực (τ) đối với một trục quay được tính bằng tích của độ lớn lực (F) và cánh tay đòn (d) của lực đối với trục quay: τ = F * d. Nó biểu thị khả năng làm quay của lực.

Watt (W) là đơn vị của công suất, không phải năng lượng. Joule, Calorie, và Kilowatt-giờ đều là các đơn vị của năng lượng. Watt là đơn vị của công suất (P = E/t, năng lượng trên thời gian).

Lực Lorentz là lực từ tác dụng lên một điện tích chuyển động trong từ trường. Lực từ tác dụng lên dòng điện là tổng hợp của lực Lorentz tác dụng lên các điện tích chuyển động tạo nên dòng điện.

Đại lượng vectơ là đại lượng có cả độ lớn và hướng. Trong các lựa chọn, chỉ có vận tốc là đại lượng vectơ. Năng lượng, công và nhiệt độ là các đại lượng vô hướng, chỉ có độ lớn.

Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng vân (i) được tính bằng công thức i = λD/a, trong đó λ là bước sóng ánh sáng, D là khoảng cách từ hai khe đến màn, và a là khoảng cách giữa hai khe.

Nguyên lý bất định Heisenberg phát biểu rằng không thể xác định đồng thời chính xác tuyệt đối cả vị trí và động lượng của một hạt vi mô. Độ bất định về vị trí (Δx) và độ bất định về động lượng (Δp) liên hệ với nhau qua bất đẳng thức ΔxΔp ≥ ħ/2.

Công của lực không đổi khi vật dịch chuyển thẳng được tính bằng công thức A = F * s * cos(α), trong đó F là độ lớn lực, s là quãng đường dịch chuyển, và α là góc giữa vectơ lực và vectơ dịch chuyển.

Hiệu ứng Doppler trong âm học là hiện tượng tần số và bước sóng của sóng âm thay đổi khi nguồn âm và máy thu chuyển động tương đối với nhau. Khi nguồn và máy thu tiến lại gần nhau, tần số thu được tăng lên (bước sóng giảm), và ngược lại.

Hiện tượng mao dẫn là hiện tượng chất lỏng dâng lên hoặc hạ xuống trong các ống mao dẫn hẹp. Sự hút nước của giấy thấm, sự vận chuyển nước trong thân cây là các ứng dụng của hiện tượng mao dẫn.

Phản ứng hạt nhân nhiệt hạch là quá trình kết hợp hai hay nhiều hạt nhân nhẹ thành một hạt nhân nặng hơn, thường kèm theo sự giải phóng năng lượng lớn. Ví dụ: phản ứng tổng hợp hạt nhân hydro thành heli trên Mặt Trời.

Lực bảo toàn (hay lực thế) là lực mà công của nó chỉ phụ thuộc vào điểm đầu và điểm cuối của đường đi, không phụ thuộc vào hình dạng đường đi. Lực hấp dẫn và lực đàn hồi là các lực bảo toàn. Lực ma sát và lực cản là lực không bảo toàn (lực tiêu tán).

Theo thuyết tương đối hẹp, khối lượng tương đối tính của vật tăng lên khi vận tốc của vật tăng gần bằng tốc độ ánh sáng. Các đại lượng khác như điện tích là bất biến, vận tốc là đại lượng đang xét sự thay đổi, và năng lượng nghỉ cũng có thể được xem là thay đổi gián tiếp do khối lượng thay đổi (E=mc^2).

Máy biến áp hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Khi dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp tạo ra từ trường biến thiên, từ trường này cảm ứng ra dòng điện xoay chiều ở cuộn thứ cấp.

Sóng điện từ là sóng ngang, lan truyền được trong chân không và môi trường vật chất. Điện trường và từ trường dao động vuông góc với nhau và vuông góc với phương truyền sóng. Tốc độ truyền sóng điện từ trong chân không bằng tốc độ ánh sáng và sóng điện từ mang năng lượng.

Động năng của vật rắn quay quanh một trục cố định được tính bằng công thức W_đ = 1/2 * I * ω^2, trong đó I là moment quán tính của vật rắn đối với trục quay và ω là tốc độ góc của vật.

Hiện tượng giao thoa sóng là hiện tượng hai sóng kết hợp (cùng tần số và có độ lệch pha không đổi) gặp nhau, tăng cường nhau ở một số điểm và triệt tiêu nhau ở một số điểm khác.

Theo mẫu nguyên tử Bohr, electron trong nguyên tử chỉ có thể chuyển động trên các quỹ đạo tròn có bán kính xác định, gọi là quỹ đạo dừng. Các quỹ đạo này có năng lượng xác định và electron không bức xạ năng lượng khi chuyển động trên quỹ đạo dừng.

Hiện tượng phóng xạ là quá trình hạt nhân không bền vững tự phân rã, phát ra các hạt (α, β) hoặc tia γ và biến đổi thành hạt nhân khác bền vững hơn.

Hiện tượng quang điện ngoài là hiện tượng electron bị bật ra khỏi bề mặt kim loại (chất rắn) khi bị chiếu sáng thích hợp. Ánh sáng cung cấp năng lượng cho electron để chúng vượt qua công thoát và thoát ra khỏi kim loại.

Trong dao động điều hòa, li độ, vận tốc và gia tốc đều là các đại lượng biến thiên điều hòa cùng tần số. Biên độ và chu kì (tần số góc) là các đại lượng không đổi trong quá trình dao động điều hòa (nếu không có ma sát).