Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Bảo mật an ninh mạng

Hệ thống phát hiện xâm nhập (IDS - Intrusion Detection System) giám sát lưu lượng mạng hoặc hoạt động hệ thống để phát hiện các hành vi đáng ngờ hoặc các dấu hiệu của tấn công. Khi phát hiện, IDS sẽ tạo ra cảnh báo để người quản trị có thể phản ứng kịp thời.

Máy quét lỗ hổng (Vulnerability Scanner) là công cụ tự động hóa quá trình tìm kiếm và xác định các điểm yếu bảo mật trong hệ thống hoặc mạng, giúp tổ chức chủ động khắc phục trước khi bị khai thác.

Chứng chỉ số (Digital Certificate) xác thực danh tính của website, đảm bảo người dùng đang truy cập đúng website chính chủ và thiết lập kết nối HTTPS an toàn, mã hóa dữ liệu truyền tải giữa trình duyệt và máy chủ web.

Xác thực hai yếu tố (2FA) hoặc xác thực đa yếu tố yêu cầu người dùng cung cấp nhiều hơn một dạng xác thực (ví dụ: mật khẩu và mã OTP từ điện thoại) để tăng cường bảo mật, giảm nguy cơ bị xâm nhập do mật khẩu bị đánh cắp.

Tấn công DDoS Botnet sử dụng mạng lưới các máy tính bị nhiễm mã độc (botnet) để đồng loạt gửi lượng lớn yêu cầu đến hệ thống mục tiêu, gây ra tình trạng quá tải và từ chối dịch vụ.

CORS (Cross-Origin Resource Sharing) là cơ chế bảo mật trình duyệt web cho phép máy chủ web chỉ định các nguồn gốc (origin) khác được phép truy cập tài nguyên của nó, giúp ngăn chặn các cuộc tấn công Cross-Site Scripting (XSS) và bảo vệ dữ liệu người dùng.

VPN (Virtual Private Network) tạo ra một đường hầm mã hóa cho lưu lượng internet của bạn, bảo vệ dữ liệu khỏi bị chặn và đọc trộm. Đồng thời, VPN che giấu địa chỉ IP thực của bạn, giúp bảo vệ danh tính và vị trí trực tuyến.

Tấn công giả mạo (phishing) tập trung vào việc lừa đảo người dùng để họ tiết lộ thông tin cá nhân nhạy cảm như mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng, hoặc thông tin tài khoản ngân hàng.

Ransomware là loại phần mềm độc hại đặc biệt nguy hiểm vì nó mã hóa dữ liệu quan trọng của nạn nhân và yêu cầu nạn nhân trả tiền chuộc (ransom) để lấy lại quyền truy cập dữ liệu.

Mã hóa đối xứng (Symmetric Encryption) sử dụng một khóa bí mật duy nhất cho cả quá trình mã hóa và giải mã dữ liệu, thường nhanh hơn và hiệu quả hơn cho việc mã hóa lượng lớn dữ liệu so với mã hóa bất đối xứng.

Nguyên tắc `Least Privilege` (Quyền tối thiểu) là một nguyên tắc bảo mật quan trọng, chỉ cấp cho người dùng hoặc quy trình quyền truy cập tối thiểu cần thiết để thực hiện công việc, giảm thiểu rủi ro nếu tài khoản hoặc quy trình bị xâm nhập.

Kiểm thử xâm nhập (Penetration Testing) là một quá trình mô phỏng các cuộc tấn công mạng thực tế để xác định và đánh giá các lỗ hổng bảo mật trong hệ thống, từ đó đưa ra các biện pháp khắc phục và tăng cường khả năng phòng thủ.

DNS poisoning (DNS cache poisoning) là tấn công làm sai lệch thông tin trong bộ nhớ cache DNS server, khiến người dùng khi truy cập một tên miền hợp pháp sẽ bị chuyển hướng đến một website giả mạo do kẻ tấn công kiểm soát.

IPsec (Internet Protocol Security) là một giao thức phổ biến được sử dụng để thiết lập kết nối VPN an toàn bằng cách mã hóa và xác thực các gói tin IP, đảm bảo tính bảo mật và toàn vẹn dữ liệu truyền qua mạng công cộng.

Tấn công bằng virus không phải là một phương pháp tấn công trực tiếp vào mật khẩu. Virus thường được sử dụng để lây nhiễm hệ thống, đánh cắp dữ liệu hoặc gây hại, nhưng không trực tiếp nhắm vào việc bẻ khóa mật khẩu. Brute-force, dictionary attack và social engineering là các phương pháp phổ biến để cố gắng lấy được mật khẩu.

Sâu máy tính (Worm) có khả năng tự nhân bản và lây lan mà không cần file vật chủ hoặc sự tương tác của người dùng, khác với virus hoặc trojan cần sự kích hoạt hoặc lây lan thông qua file bị nhiễm.

Mật khẩu mạnh nên có độ dài đủ, kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt để tăng độ phức tạp, khiến mật khẩu khó bị đoán hoặc bẻ khóa bằng các phương pháp tấn công Brute-force hoặc từ điển.

Sử dụng mật khẩu mạnh là một biện pháp bảo mật logic, liên quan đến phần mềm và dữ liệu. Các lựa chọn còn lại (khóa cửa, camera, thẻ từ) là các biện pháp bảo mật vật lý, bảo vệ cơ sở hạ tầng và thiết bị khỏi truy cập vật lý trái phép.

Con người thường là mắt xích yếu nhất trong hệ thống an ninh mạng. Nhận thức kém và hành vi bất cẩn của người dùng có thể dễ dàng bị kẻ tấn công lợi dụng thông qua các hình thức như phishing, social engineering, hoặc sử dụng mật khẩu yếu. Giáo dục và nâng cao nhận thức giúp người dùng tự bảo vệ mình và tổ chức khỏi các mối đe dọa.

Xác thực hai yếu tố (2FA) là biện pháp hiệu quả chống lại tấn công Brute-force vì ngay cả khi mật khẩu bị đoán ra, kẻ tấn công vẫn cần một yếu tố xác thực thứ hai (ví dụ: mã OTP từ điện thoại) để truy cập vào tài khoản.

Tấn công SQL Injection khai thác lỗ hổng trong cách ứng dụng web xử lý đầu vào của người dùng để chèn mã SQL độc hại, cho phép kẻ tấn công tương tác trực tiếp với cơ sở dữ liệu, bỏ qua các cơ chế xác thực và ủy quyền thông thường.

`Zero-day exploit` khai thác các lỗ hổng bảo mật mà nhà cung cấp phần mềm chưa biết đến hoặc chưa phát hành bản vá, khiến hệ thống dễ bị tấn công ngay khi lỗ hổng được phát hiện.

Sao lưu dữ liệu (backup) thường xuyên là biện pháp quan trọng để đảm bảo khả năng phục hồi dữ liệu trong trường hợp dữ liệu bị mất mát, hư hỏng hoặc bị mã hóa bởi ransomware do sự cố an ninh mạng, lỗi hệ thống hoặc thiên tai.

Tấn công Man-in-the-Middle (MITM) cho phép kẻ tấn công bí mật can thiệp vào quá trình giao tiếp giữa hai bên, nghe lén thông tin nhạy cảm hoặc thậm chí sửa đổi dữ liệu trước khi nó đến đích.

Social Engineering (Kỹ thuật xã hội) là hình thức tấn công dựa trên việc thao túng tâm lý con người để lừa họ tiết lộ thông tin nhạy cảm, thực hiện hành động nhất định, hoặc truy cập vào hệ thống, thường lợi dụng lòng tin, sự tò mò hoặc sợ hãi.

Cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên giúp vá các lỗ hổng bảo mật đã được phát hiện và công bố, ngăn chặn kẻ tấn công khai thác những lỗ hổng này để xâm nhập hoặc gây hại cho hệ thống.

SOC (Security Operations Center) là trung tâm chịu trách nhiệm giám sát an ninh mạng liên tục, phát hiện và phân tích các sự kiện bất thường, và ứng phó với các sự cố an ninh mạng để giảm thiểu thiệt hại và khôi phục hệ thống.

Mã hóa (Encryption) là quá trình chuyển đổi dữ liệu gốc (plaintext) thành dạng mã hóa (ciphertext) không thể đọc được nếu không có khóa giải mã, bảo vệ tính bảo mật của thông tin khi lưu trữ hoặc truyền tải.

Tường lửa (Firewall) hoạt động như một người gác cổng, kiểm soát lưu lượng mạng dựa trên các quy tắc định sẵn, giúp ngăn chặn truy cập trái phép và các cuộc tấn công từ bên ngoài.

Tấn công từ chối dịch vụ phân tán (DDoS) là hình thức tấn công làm quá tải hệ thống mục tiêu bằng lưu lượng truy cập lớn, khiến hệ thống không thể hoạt động bình thường. Các hình thức tấn công khác không trực tiếp gây ra tình trạng quá tải hệ thống.