Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Giải phẫu bệnh

U hạt là một dạng viêm mạn tính đặc trưng bởi sự tập trung của đại thực bào được hoạt hóa (tế bào dạng biểu mô), tế bào lympho T và đôi khi có tế bào khổng lồ đa nhân. Tế bào lympho T CD4+ đóng vai trò trung tâm trong việc kích hoạt và duy trì phản ứng u hạt thông qua việc sản xuất cytokine.

Trong viêm cấp tính, các chất trung gian hóa học như histamine làm tăng tính thấm thành mạch máu, cho phép protein và dịch thoát ra khỏi mạch máu vào mô kẽ, gây phù.

Xét nghiệm ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) là một xét nghiệm miễn dịch enzyme được sử dụng rộng rãi để phát hiện và định lượng các kháng thể, kháng nguyên, protein và hormone trong các mẫu bệnh phẩm như máu, dịch cơ thể hoặc dịch nuôi cấy tế bào. Nó có nhiều ứng dụng trong chẩn đoán bệnh truyền nhiễm, bệnh tự miễn và ung thư.

Xét nghiệm hóa mô miễn dịch sử dụng kháng thể để phát hiện các protein hoặc kháng nguyên cụ thể trong mẫu mô. Điều này giúp xác định loại tế bào, nguồn gốc khối u và các dấu ấn sinh học khác có giá trị chẩn đoán và tiên lượng.

Bệnh Alzheimer là một bệnh thoái hóa thần kinh đặc trưng bởi sự tích tụ các mảng amyloid beta trong não, gây rối loạn chức năng thần kinh và mất trí nhớ.

Xơ gan là một bệnh gan mạn tính đặc trưng bởi sự phá hủy tế bào gan (hepatocyte necrosis), phản ứng viêm và quá trình xơ hóa lan rộng, thay thế mô gan bình thường bằng mô sẹo và nốt tân sinh, dẫn đến suy giảm chức năng gan.

Viêm cấp tính là phản ứng ban đầu và nhanh chóng của cơ thể đối với tổn thương. Bạch cầu đa nhân trung tính (neutrophils) là loại tế bào viêm chủ yếu xâm nhập vào mô trong giai đoạn sớm của viêm cấp tính.

Xét nghiệm sinh học phân tử bao gồm các kỹ thuật như PCR, FISH, giải trình tự gen, được sử dụng để phân tích DNA, RNA và các vật liệu di truyền khác của tế bào, giúp chẩn đoán các bệnh di truyền, ung thư và bệnh truyền nhiễm.

Nhuộm Ziehl-Neelsen là một phương pháp nhuộm đặc biệt được sử dụng để phát hiện trực khuẩn kháng acid (AFB), bao gồm Mycobacterium tuberculosis, tác nhân gây bệnh lao. Đây là xét nghiệm quan trọng trong chẩn đoán bệnh lao.

Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) có thể gây ra thuyên tắc phổi (pulmonary embolism - PE) khi cục máu đông (huyết khối) di chuyển từ tĩnh mạch sâu (thường ở chân) đến phổi, gây tắc nghẽn mạch máu phổi, là một biến chứng nguy hiểm và có thể gây tử vong.

Hoại tử đông là loại hoại tử phổ biến nhất và thường gặp trong nhồi máu cơ tim do thiếu máu cục bộ gây ra. Nó đặc trưng bởi sự đông đặc protein tế bào.

Nội soi là một thủ thuật xâm lấn sử dụng ống nội soi để quan sát trực tiếp bên trong các cơ quan hoặc khoang cơ thể, không phải là kỹ thuật hình ảnh học thường quy. X-quang, siêu âm và CT scan là các kỹ thuật hình ảnh học không xâm lấn hoặc ít xâm lấn, thường được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán bệnh.

Sinh thiết là thủ thuật lấy một mẫu mô hoặc tế bào từ cơ thể sống để kiểm tra dưới kính hiển vi nhằm mục đích chẩn đoán bệnh.

Độ biệt hóa của tế bào ung thư mô tả mức độ mà tế bào ung thư giống với tế bào trưởng thành bình thường của mô mà chúng phát sinh. Tế bào biệt hóa cao giống tế bào bình thường hơn và thường ít ác tính hơn tế bào biệt hóa kém (không biệt hóa).

Nhuộm Hematoxylin và Eosin (H&E) là phương pháp nhuộm mô học thông thường và được sử dụng rộng rãi nhất trong giải phẫu bệnh vì nó cung cấp thông tin cơ bản về cấu trúc tế bào và mô.

Các dấu hiệu chính của viêm cấp tính theo Celsus bao gồm sưng (tumor), nóng (calor), đỏ (rubor), đau (dolor) và mất chức năng (functio laesa). Xơ hóa là một quá trình liên quan đến viêm mạn tính và sửa chữa mô, không phải dấu hiệu chính của viêm cấp tính.

Dấu ấn sinh học (biomarker) trong giải phẫu bệnh là các phân tử sinh học có thể đo lường được, được sử dụng để chẩn đoán bệnh, tiên lượng bệnh (dự đoán diễn tiến bệnh), và theo dõi đáp ứng của bệnh nhân với điều trị. Ví dụ, các dấu ấn sinh học ung thư có thể giúp xác định loại ung thư, dự đoán khả năng di căn và theo dõi hiệu quả điều trị.

Đại thực bào là tế bào chủ chốt trong viêm mạn tính. Chúng có vai trò thực bào, trình diện kháng nguyên và sản xuất các chất trung gian gây viêm, kéo dài quá trình viêm.

Bệnh tiểu đường type 2 chủ yếu là bệnh rối loạn chuyển hóa liên quan đến kháng insulin và suy giảm chức năng tế bào beta tuyến tụy, không phải là bệnh tự miễn. Viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống và viêm tuyến giáp Hashimoto là các bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô và cơ quan của chính mình.

Khám nghiệm tử thi, hay còn gọi là giải phẫu bệnh lý, là quá trình kiểm tra thi thể sau khi chết để xác định nguyên nhân gây tử vong, bệnh lý và các tổn thương khác.

U xơ tử cung là một khối u lành tính của cơ trơn tử cung và không có tiềm năng ác tính hoặc chuyển dạng thành ung thư. Các lựa chọn khác (polyp tuyến ống đại tràng, loạn sản biểu mô cổ tử cung, bạch sản niêm mạc miệng) đều có thể tiến triển thành ung thư nếu không được điều trị.

Dinh dưỡng cân bằng là yếu tố cần thiết cho sức khỏe tế bào và không gây tổn thương tế bào. Các yếu tố khác như thiếu oxy, nhiễm trùng và chấn thương vật lý đều có thể gây tổn thương tế bào.

Xét nghiệm Pap smear là một xét nghiệm tế bào học được sử dụng để sàng lọc ung thư cổ tử cung và các tổn thương tiền ung thư ở cổ tử cung.

Di căn là quá trình mà các tế bào ung thư lan tràn từ vị trí ban đầu đến các cơ quan hoặc mô khác trong cơ thể, hình thành các khối u thứ phát ở vị trí mới.

Apoptosis là quá trình chết tế bào theo chương trình, diễn ra một cách trật tự và không gây viêm. Necrosis là chết tế bào do tổn thương, diễn ra một cách ngẫu nhiên và thường gây viêm.

Ung thư biểu mô tại chỗ (carcinoma in situ) là tình trạng tế bào ung thư chỉ khu trú ở lớp biểu mô, chưa xâm lấn qua màng đáy vào mô đệm. Đây là giai đoạn tiền xâm lấn và có khả năng tiến triển thành ung thư xâm lấn nếu không được điều trị.

Trong hệ thống phân loại TNM của ung thư, `N` (Nodes) đại diện cho sự di căn đến các hạch bạch huyết vùng (hạch bạch huyết gần khối u nguyên phát). `T` (Tumor) đại diện cho kích thước và mức độ xâm lấn của khối u nguyên phát, và `M` (Metastasis) đại diện cho sự di căn xa (đến các cơ quan khác ngoài vị trí ban đầu).

Dị sản là sự thay đổi có thể đảo ngược, trong đó một loại tế bào trưởng thành (biệt hóa) được thay thế bằng một loại tế bào trưởng thành khác. Đây là một cơ chế thích ứng của tế bào để chống lại các kích thích có hại.

Thiếu máu cục bộ (ischemia) là tình trạng giảm lưu lượng máu đến một mô hoặc cơ quan, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng, có thể gây tổn thương tế bào và hoại tử nếu kéo dài.

Sốc giảm thể tích (hypovolemic shock) xảy ra do mất một lượng lớn thể tích tuần hoàn, chẳng hạn như do xuất huyết, mất nước nặng, hoặc bỏng nặng. Điều này dẫn đến giảm cung lượng tim và không đủ máu đến các cơ quan.