Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nội khoa cơ sở

Nhiễm toan ceton do đái tháo đường (DKA) là một biến chứng cấp tính nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời. Các biến chứng khác như bệnh thần kinh, bệnh võng mạc, bệnh thận là các biến chứng mạn tính, phát triển chậm hơn.

Cơ chế bệnh sinh chính của COPD là viêm đường thở mạn tính và tái cấu trúc, dẫn đến hẹp lòng đường thở và giảm khả năng đàn hồi của phổi. Khí phế thũng (phá hủy phế nang), tăng tiết слизь, và co thắt phế quản cũng góp phần vào tắc nghẽn đường thở nhưng viêm và tái cấu trúc là yếu tố cốt lõi.

Troponin T hoặc I là các marker tim có độ đặc hiệu cao nhất và tăng sớm nhất trong nhồi máu cơ tim cấp. Chúng giải phóng vào máu khi có tổn thương tế bào cơ tim và là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán nhồi máu cơ tim. CK-MB và Myoglobin tăng sớm nhưng độ đặc hiệu kém hơn, AST không đặc hiệu cho tim.

Bộ 4 dấu hiệu sinh tồn cơ bản thường bao gồm mạch, huyết áp, nhịp thở và nhiệt độ. SpO2 mặc dù quan trọng nhưng thường được xem là dấu hiệu sinh tồn thứ 5 hoặc được đo kèm theo, không phải là dấu hiệu cơ bản trong mọi trường hợp lâm sàng.

Ferritin huyết thanh là yếu tố phân biệt quan trọng. Trong thiếu máu thiếu sắt, ferritin thường giảm thấp. Trong thiếu máu do bệnh mạn tính, ferritin có thể bình thường hoặc tăng cao (do phản ứng viêm). Sắt huyết thanh và TSAT có thể giảm trong cả hai loại thiếu máu, MCV thường giảm trong thiếu máu thiếu sắt nhưng có thể bình thường hoặc giảm nhẹ trong thiếu máu do bệnh mạn tính.

Tăng bạch cầu đa nhân trung tính (neutrophils) thường là dấu hiệu của nhiễm trùng do vi khuẩn. Nhiễm virus thường liên quan đến tăng lympho bào, nhiễm ký sinh trùng có thể gây tăng bạch cầu ái toan, và dị ứng thường liên quan đến tăng bạch cầu ái kiềm hoặc ái toan.

Phản xạ gân xương bánh chè (phản xạ gối) chủ yếu đánh giá chức năng của rễ thần kinh tủy sống L3-L4. Các rễ thần kinh này chi phối vận động và cảm giác vùng đùi trước và cẳng chân trong, cũng như phản xạ gối.

Cơn đau quặn thận là cơn đau dữ dội, xuất hiện đột ngột ở vùng hông lưng, lan xuống hố chậu, bẹn, sinh dục, do sỏi di chuyển trong niệu quản gây tắc nghẽn và co thắt. Viêm bể thận, viêm bàng quang, u thận có thể gây đau nhưng kiểu đau thường khác với cơn đau quặn thận.

Nguyên nhân chính gây phù trong hội chứng thận hư là giảm protein máu (albumin máu) do mất protein qua nước tiểu. Giảm albumin máu làm giảm áp lực keo trong lòng mạch, dẫn đến dịch thoát ra khoảng kẽ gây phù. Các cơ chế khác cũng có thể góp phần nhưng giảm albumin máu là yếu tố then chốt.

Đau bụng cấp vùng hố chậu phải là triệu chứng điển hình của viêm ruột thừa cấp. Các bệnh lý khác như viêm túi mật, viêm tụy, viêm loét dạ dày tá tràng thường gây đau ở vị trí khác trên ổ bụng.

Mục tiêu chính của việc đo huyết áp là phát hiện và theo dõi bệnh tăng huyết áp, một yếu tố nguy cơ chính của nhiều bệnh tim mạch và các biến chứng khác. Mặc dù huyết áp có thể cung cấp thông tin về chức năng tim mạch, nhưng vai trò chính và quan trọng nhất là liên quan đến tăng huyết áp.

Trong cơn gút cấp, mục tiêu điều trị chính là giảm đau và chống viêm khớp cấp tính. Việc giảm acid uric máu mạn tính và hạn chế purin là mục tiêu điều trị lâu dài để phòng ngừa cơn gút tái phát. Tăng cường đào thải acid uric có thể là một phần của điều trị lâu dài, nhưng không phải mục tiêu chính trong cơn gút cấp.

Creatinine máu chủ yếu được sử dụng để đánh giá chức năng thận, không phải chức năng gan. AST, ALT, và Bilirubin là các xét nghiệm thường quy để đánh giá tổn thương tế bào gan và chức năng gan.

Điện tâm đồ (ECG) là xét nghiệm tim mạch, không được sử dụng để chẩn đoán bệnh lao phổi. Xét nghiệm Mantoux, X-quang phổi, và xét nghiệm đờm tìm AFB là các phương pháp thường quy trong chẩn đoán lao phổi.

Tam chứng Charcot (đau bụng, sốt, vàng da) là triệu chứng điển hình của viêm đường mật cấp. Mặc dù các bệnh lý đường mật khác có thể có triệu chứng chồng lấp, tam chứng Charcot đặc trưng cho viêm đường mật do tắc nghẽn và nhiễm trùng.

Hội chứng thận hư được định nghĩa bằng protein niệu mức độ hội chứng thận hư, thường là trên 3,5g protein trong 24 giờ (hoặc tương đương theo tỷ lệ protein/creatinine niệu). Đây là một trong những tiêu chuẩn chẩn đoán chính của hội chứng thận hư.

Mặc dù viêm gan virus B, C và gan nhiễm mỡ không do rượu cũng là các yếu tố nguy cơ, nhưng uống rượu bia quá mức vẫn là nguyên nhân hàng đầu và yếu tố nguy cơ quan trọng nhất gây xơ gan trên toàn thế giới.

Rivaroxaban là một thuốc kháng đông đường uống thế hệ mới (DOAC) không cần theo dõi INR thường xuyên như warfarin. Warfarin cần theo dõi INR để điều chỉnh liều. Heparin và enoxaparin là thuốc tiêm, không phải đường uống.

Tiếng thổi tâm thu ở mỏm tim lan ra nách là đặc trưng của hở van hai lá. Vị trí và hướng lan của tiếng thổi tim giúp định hướng chẩn đoán bệnh lý van tim cụ thể.

Trụ niệu hồng cầu (RBC casts) là một dấu hiệu đặc hiệu của tổn thương cầu thận, thường gặp trong viêm cầu thận. Các bệnh lý khác như nhiễm trùng đường tiết niệu, sỏi, hội chứng thận hư có thể có hồng cầu niệu nhưng ít khi tạo thành trụ hồng cầu.

Thuốc ức chế men chuyển (ACEIs) hoặc ức chế thụ thể angiotensin II (ARBs) và thuốc chẹn beta giao cảm là những nhóm thuốc đã được chứng minh là cải thiện tiên lượng sống còn ở bệnh nhân suy tim mạn tính. Digoxin và thuốc lợi tiểu chủ yếu cải thiện triệu chứng nhưng không có bằng chứng cải thiện tiên lượng sống còn.

Thuốc lợi tiểu thiazide có cơ chế chính là giảm thể tích tuần hoàn bằng cách tăng thải muối và nước qua thận, từ đó làm giảm huyết áp. Các nhóm thuốc khác có cơ chế tác dụng khác nhau như giãn mạch (ACEIs, chẹn kênh canxi) hoặc giảm nhịp tim và sức co bóp cơ tim (chẹn beta giao cảm).

Truyền glucose và insulin là biện pháp điều trị ban đầu nhanh chóng và hiệu quả để hạ kali máu nặng do insulin đẩy kali từ ngoại bào vào nội bào, giúp ổn định màng tế bào cơ tim và giảm nguy cơ loạn nhịp tim. Các biện pháp khác như lợi tiểu, nhựa trao đổi cation và lọc máu có tác dụng chậm hơn hoặc dùng trong các tình huống khác.

Thứ tự ABC (Airway, Breathing, Circulation) là thứ tự ưu tiên cơ bản trong cấp cứu ngừng tuần hoàn. Đảm bảo đường thở thông thoáng, sau đó hỗ trợ hô hấp, và cuối cùng là tuần hoàn (ép tim) để duy trì sự sống.

Nội soi dạ dày tá tràng là phương pháp quan trọng nhất để chẩn đoán xác định loét dạ dày tá tràng vì cho phép nhìn trực tiếp ổ loét, đánh giá vị trí, kích thước, mức độ tổn thương và sinh thiết để loại trừ ung thư. Các xét nghiệm khác như test H. pylori, chụp X-quang hỗ trợ chẩn đoán nhưng không trực tiếp như nội soi.

Shock tâm lý (Psychological shock) không phải là một phân loại shock y khoa. Các loại shock thường gặp bao gồm shock tim, shock giảm thể tích, shock phân phối (bao gồm shock nhiễm trùng, shock phản vệ, shock thần kinh), và shock tắc nghẽn.

Thuốc chủ vận beta-2 tác dụng ngắn dạng hít (SABA) như salbutamol là thuốc cắt cơn hen cấp tính nhanh nhất do tác dụng giãn phế quản nhanh chóng. Corticosteroid dạng hít và thuốc kháng leukotriene là thuốc kiểm soát hen lâu dài, LABA không dùng đơn độc để cắt cơn cấp.

Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn) là nguyên nhân vi khuẩn phổ biến nhất gây viêm phổi mắc phải cộng đồng ở người lớn. Các tác nhân khác như Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae, Klebsiella pneumoniae cũng gây viêm phổi nhưng ít phổ biến hơn hoặc thường gặp trong các nhóm đối tượng đặc biệt.

Sốt cao là triệu chứng toàn thân, thường gặp trong các bệnh nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm, ít liên quan trực tiếp đến bệnh tim mạch. Đau ngực, khó thở, và phù chân là các triệu chứng cơ năng phổ biến của bệnh tim mạch.

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một chẩn đoán lâm sàng, chủ yếu dựa vào tiêu chuẩn Rome IV về triệu chứng đau bụng tái phát liên quan đến đi tiêu và thay đổi thói quen đi tiêu, sau khi loại trừ các bệnh lý thực thể khác. Nội soi, xét nghiệm phân, CT bụng thường dùng để loại trừ các bệnh khác, không phải để chẩn đoán IBS.