Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính quốc tế

Công cụ phái sinh ngoại hối như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn và hoán đổi tiền tệ được sử dụng chủ yếu để phòng ngừa rủi ro tỷ giá hối đoái, giúp các doanh nghiệp và nhà đầu tư giảm thiểu tác động tiêu cực từ biến động tỷ giá.

Theo lý thuyết ngang bằng lãi suất (Interest Rate Parity), khi lãi suất trong nước tăng lên, đầu tư vào tài sản trong nước trở nên hấp dẫn hơn so với tài sản nước ngoài (sau khi đã điều chỉnh rủi ro tỷ giá). Điều này làm tăng cầu về đồng nội tệ, dẫn đến đồng nội tệ tăng giá.

Eurozone là một ví dụ của liên minh kinh tế và tiền tệ, mức độ hội nhập cao nhất. Nó bao gồm thị trường chung (tự do di chuyển hàng hóa, dịch vụ, vốn và lao động) và việc sử dụng chung một loại tiền tệ (Euro), cùng với sự phối hợp chính sách kinh tế.

Trong dài hạn, tỷ giá hối đoái chịu ảnh hưởng chủ yếu bởi các yếu tố cơ bản như lạm phát, năng suất và sở thích tiêu dùng. Lãi suất ngắn hạn biến động do can thiệp thường chỉ có tác động tạm thời.

Sự kiện `Black Swan` (Thiên nga đen) là một khái niệm mô tả các sự kiện bất ngờ, hiếm gặp (xác suất thấp), có tác động cực kỳ lớn và thường được hợp lý hóa (giải thích) một cách dễ dàng sau khi chúng đã xảy ra, mặc dù trước đó rất khó dự đoán.

Thị trường ngoại hối có các chức năng chính là tạo điều kiện cho thương mại và đầu tư quốc tế, cung cấp cơ chế phòng ngừa rủi ro tỷ giá và xác định tỷ giá hối đoái. Kiểm soát lạm phát toàn cầu không phải là chức năng trực tiếp của thị trường ngoại hối, mà là nhiệm vụ của các ngân hàng trung ương và chính sách tiền tệ.

Rủi ro quốc gia là rủi ro phát sinh từ việc đầu tư hoặc kinh doanh ở một quốc gia cụ thể, bao gồm rủi ro chính trị (ví dụ: thay đổi chính sách, bất ổn chính trị), rủi ro kinh tế (ví dụ: suy thoái kinh tế, khủng hoảng tiền tệ) và rủi ro xã hội (ví dụ: bất ổn xã hội, tham nhũng).

Lý thuyết lợi thế so sánh của David Ricardo cho rằng các quốc gia nên chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội sản xuất thấp hơn so với các quốc gia khác, và nhập khẩu hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội sản xuất cao hơn.

Kinh doanh chênh lệch giá (arbitrage) là hành động mua và bán đồng thời một tài sản (trong trường hợp này là tiền tệ) trên các thị trường khác nhau để tận dụng sự khác biệt về giá và kiếm lợi nhuận không rủi ro. Trong thị trường ngoại hối, arbitrage có thể xảy ra khi tỷ giá hối đoái của cùng một cặp tiền tệ khác nhau giữa các thị trường.

Khi USD mạnh lên, hàng hóa Mỹ trở nên đắt hơn đối với người mua châu Âu và hàng hóa châu Âu trở nên rẻ hơn đối với người mua Mỹ. Do đó, nhập khẩu của Mỹ từ Eurozone có khả năng tăng lên, và xuất khẩu của Mỹ sang Eurozone giảm xuống hoặc tăng chậm hơn.

Tài khoản vãng lai bao gồm thương mại hàng hóa và dịch vụ, thu nhập từ đầu tư (lãi, cổ tức) và chuyển giao vãng lai (kiều hối, viện trợ). Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được ghi nhận trong tài khoản vốn và tài chính.

Ưu điểm chính của tỷ giá hối đoái cố định là giảm rủi ro tỷ giá, tạo sự ổn định và dự đoán được cho thương mại và đầu tư quốc tế. Tuy nhiên, nó hạn chế sự linh hoạt của chính sách tiền tệ và khả năng hấp thụ các cú sốc kinh tế.

Ngân hàng Thế giới tập trung vào việc cung cấp các khoản vay, tín dụng không hoàn lại và hỗ trợ kỹ thuật cho các nước đang phát triển với mục tiêu giảm nghèo và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa là giá cả của một đơn vị tiền tệ quốc gia này được biểu thị bằng đơn vị tiền tệ quốc gia khác. Nó cho biết cần bao nhiêu đơn vị tiền tệ này để đổi lấy một đơn vị tiền tệ kia.

Nguyên tắc PPP cho rằng tỷ giá hối đoái trong dài hạn sẽ điều chỉnh để phản ánh sự khác biệt về mức lạm phát giữa các quốc gia. Theo đó, hàng hóa và dịch vụ tương tự nên có giá tương đương khi được quy đổi sang cùng một loại tiền tệ.

Cán cân thanh toán (BOP) là một bản ghi kế toán tổng hợp, theo dõi tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm.

Hiệu ứng J-curve mô tả hiện tượng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ, do hiệu ứng giá cả (giá nhập khẩu tăng nhanh hơn lượng xuất khẩu tăng) trước khi cải thiện trong dài hạn khi lượng xuất khẩu tăng lên và lượng nhập khẩu giảm xuống.

Tỷ giá hối đoái thực tế là tỷ giá hối đoái danh nghĩa đã được điều chỉnh để phản ánh sự khác biệt về mức giá giữa hai quốc gia. Nó cho biết sức mua tương đối của tiền tệ giữa hai quốc gia, thường được tính bằng cách nhân tỷ giá danh nghĩa với tỷ lệ giá cả nước ngoài trên giá cả trong nước.

Một trong những thách thức lớn của hệ thống tiền tệ quốc tế hiện tại là sự phụ thuộc quá mức vào đồng đô la Mỹ (USD) làm đồng tiền dự trữ và thanh toán chính. Điều này tạo ra nguy cơ `đô la hóa` ở nhiều quốc gia và khiến hệ thống tài chính toàn cầu dễ bị tổn thương bởi các chính sách và biến động kinh tế của Hoa Kỳ.

Trái phiếu Panda là trái phiếu bằng đồng Nhân dân tệ do các tổ chức nước ngoài phát hành tại thị trường Trung Quốc đại lục. Trái phiếu Samurai là trái phiếu bằng đồng Yên Nhật do các tổ chức nước ngoài phát hành tại thị trường Nhật Bản. Tên gọi được đặt theo linh vật quốc gia của mỗi nước.

IMF được thành lập với mục tiêu chính là thúc đẩy hợp tác tiền tệ quốc tế, ổn định tỷ giá hối đoái, và cung cấp hỗ trợ tài chính cho các quốc gia thành viên gặp khó khăn về cán cân thanh toán.

`Flight to quality` là hiện tượng xảy ra trong giai đoạn thị trường bất ổn hoặc khủng hoảng kinh tế, khi các nhà đầu tư có xu hướng rút vốn khỏi các tài sản rủi ro hơn (như thị trường mới nổi, cổ phiếu) và chuyển sang các tài sản an toàn hơn (như trái phiếu chính phủ của các nước phát triển, vàng, tiền tệ mạnh). Điều này thường dẫn đến dòng vốn chảy từ thị trường mới nổi sang thị trường phát triển.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) liên quan đến việc thiết lập hoặc mua lại một doanh nghiệp ở nước ngoài với mục đích kiểm soát và quản lý hoạt động của doanh nghiệp đó. Xây dựng nhà máy sản xuất mới ở nước ngoài là một ví dụ điển hình của FDI.

Dự trữ ngoại hối của một quốc gia thường bao gồm vàng, các loại ngoại tệ mạnh được chấp nhận rộng rãi trên thế giới (như USD, EUR, JPY, GBP), và Quyền rút vốn đặc biệt (SDR) do IMF phát hành. Đây là những tài sản có tính thanh khoản cao và được sử dụng để can thiệp thị trường ngoại hối, thanh toán quốc tế và duy trì ổn định kinh tế vĩ mô.

Khủng hoảng tài chính châu Á 1997-1998 bắt nguồn từ sự kết hợp của dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy vào quá nhanh và rút ra đột ngột (đặc biệt là vốn ngắn hạn), cùng với các yếu kém trong hệ thống tài chính của các quốc gia trong khu vực, như hệ thống ngân hàng yếu kém, nợ xấu gia tăng và thiếu minh bạch.

Mô hình Mundell-Fleming là một phiên bản mở rộng của mô hình IS-LM, được thiết kế để phân tích các nền kinh tế mở. Nó bổ sung thêm tỷ giá hối đoái và dòng vốn quốc tế vào mô hình, cho phép phân tích tác động của chính sách tài khóa và tiền tệ trong môi trường kinh tế quốc tế.

Rủi ro tỷ giá hối đoái đặc biệt quan trọng đối với các công ty đa quốc gia vì doanh thu và chi phí của họ có thể phát sinh bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau. Sự biến động tỷ giá có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và giá trị tài sản của họ.

Điều kiện Marshall-Lerner nói rằng phá giá tiền tệ sẽ cải thiện cán cân thương mại nếu tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu (tính theo giá trị tuyệt đối) lớn hơn 1. Điều này có nghĩa là phản ứng về lượng phải đủ lớn để bù đắp cho hiệu ứng giá cả.

Thị trường giao ngay là nơi giao dịch tiền tệ để giao ngay lập tức, thường trong vòng hai ngày làm việc. Thị trường kỳ hạn là nơi các bên tham gia ký kết hợp đồng để mua hoặc bán một lượng tiền tệ nhất định trong tương lai với tỷ giá xác định trước.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá hối đoái thả nổi và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tiền tệ rất hiệu quả trong việc kích thích sản lượng. Giảm lãi suất làm giảm tỷ giá hối đoái, tăng xuất khẩu ròng và do đó tăng tổng cầu và sản lượng.