Đường chi phí trung bình (average cost curve), đặc biệt là đường chi phí trung bình dài hạn (LRAC), thường có hình chữ U. Ban đầu, chi phí trung bình giảm do lợi thế kinh tế theo quy mô, sau đó có thể tăng lên do bất lợi thế kinh tế theo quy mô.

Lý thuyết trò chơi (game theory) là công cụ hữu ích để phân tích hành vi và tương tác chiến lược giữa các doanh nghiệp trong thị trường độc quyền nhóm (oligopoly), nơi quyết định của một doanh nghiệp ảnh hưởng đáng kể đến kết quả của các doanh nghiệp khác.

Đường ngân sách (budget line) biểu diễn tất cả các kết hợp khác nhau của hai loại hàng hóa mà người tiêu dùng có thể mua được với một mức thu nhập nhất định và giá cả cho trước của các hàng hóa đó. Nó thể hiện giới hạn chi tiêu của người tiêu dùng.

Kinh tế vi mô tập trung vào các đơn vị kinh tế nhỏ như cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp và thị trường cụ thể. Lạm phát và thất nghiệp toàn nền kinh tế là đối tượng của kinh tế vĩ mô.

Rủi ro đạo đức (moral hazard) là vấn đề phát sinh do hành vi cơ hội của một bên sau khi hợp đồng được ký kết mà bên kia không thể quan sát hoặc kiểm soát được hoàn toàn. Bên có thông tin tốt hơn có thể thay đổi hành vi theo hướng có lợi cho mình nhưng gây bất lợi cho bên kia (ví dụ: người được bảo hiểm hành động cẩu thả hơn).

Chi phí cơ hội là giá trị của cơ hội tốt nhất bị bỏ lỡ khi lựa chọn một phương án nào đó. Nó thể hiện giá trị của sự đánh đổi và là một khái niệm quan trọng trong việc ra quyết định kinh tế.

Ngoại ứng (externality) là chi phí hoặc lợi ích phát sinh từ một hoạt động kinh tế, ảnh hưởng đến bên thứ ba (không trực tiếp tham gia vào hoạt động đó) và không được phản ánh trong giá thị trường. Ngoại ứng có thể là tích cực (lợi ích) hoặc tiêu cực (chi phí).

Hữu dụng biên (marginal utility) là sự thay đổi trong tổng hữu dụng khi tiêu dùng thêm một đơn vị hàng hóa. Quy luật hữu dụng biên giảm dần cho rằng hữu dụng biên thường giảm khi tiêu dùng thêm nhiều đơn vị của một hàng hóa (trong điều kiện các yếu tố khác không đổi).

Thông tin bất cân xứng (asymmetric information) xảy ra khi một bên trong giao dịch kinh tế có nhiều thông tin hơn (hoặc thông tin chất lượng hơn) so với bên còn lại. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như lựa chọn đối nghịch (adverse selection) và rủi ro đạo đức (moral hazard).

Giá trần là mức giá tối đa mà nhà nước quy định cho một hàng hóa hoặc dịch vụ, thường được đặt ra thấp hơn giá cân bằng thị trường nhằm bảo vệ người tiêu dùng khỏi giá quá cao, đặc biệt đối với các mặt hàng thiết yếu.

Ô nhiễm không khí từ nhà máy là một ngoại ứng tiêu cực vì nó gây ra chi phí (tác động xấu đến sức khỏe, môi trường) cho những người không trực tiếp liên quan đến hoạt động sản xuất của nhà máy và chi phí này không được phản ánh trong giá sản phẩm.

Hàng hóa thông thường là hàng hóa mà cầu tăng khi thu nhập tăng. Khi thu nhập tăng, người tiêu dùng có khả năng mua nhiều hơn ở mọi mức giá, do đó đường cầu dịch chuyển sang phải.

Độc quyền tự nhiên (natural monopoly) thường phát sinh trong các ngành có chi phí cố định rất lớn và chi phí biên thấp, dẫn đến chi phí trung bình giảm liên tục khi quy mô sản xuất tăng lên (lợi thế kinh tế theo quy mô lớn). Các ngành cung cấp điện, nước, đường sắt thường có đặc điểm này.

Lợi nhuận kế toán chỉ tính đến chi phí hiện (explicit costs - chi phí tiền tệ thực tế). Lợi nhuận kinh tế tính đến cả chi phí hiện và chi phí ẩn (implicit costs - chi phí cơ hội của việc sử dụng nguồn lực), do đó lợi nhuận kinh tế thường nhỏ hơn hoặc bằng lợi nhuận kế toán.

Điểm khác biệt chính giữa cạnh tranh độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo là ở sản phẩm. Trong cạnh tranh hoàn hảo, sản phẩm đồng nhất, trong khi trong cạnh tranh độc quyền, sản phẩm khác biệt hóa (nhưng có thể thay thế lẫn nhau), cho phép doanh nghiệp có một mức độ kiểm soát giá nhất định.

Cân bằng thị trường là trạng thái mà tại đó lượng hàng hóa mà người mua muốn mua (lượng cầu) bằng với lượng hàng hóa mà người bán muốn bán (lượng cung) tại một mức giá nhất định (giá cân bằng).

Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, có rất nhiều doanh nghiệp nhỏ bán sản phẩm đồng nhất, không doanh nghiệp nào có đủ sức mạnh thị trường để ảnh hưởng đến giá cả. Do đó, mỗi doanh nghiệp phải chấp nhận mức giá thị trường đã được xác định bởi cung và cầu chung.

Đường đồng ích (indifference curve) biểu diễn tất cả các kết hợp khác nhau của hai loại hàng hóa mà người tiêu dùng cảm thấy thỏa mãn như nhau (cùng mức hữu dụng). Người tiêu dùng không thích hơn hoặc kém thích hơn bất kỳ điểm nào trên cùng một đường đồng ích.

Giá của chính sản phẩm đó chỉ gây ra sự di chuyển dọc theo đường cung, không làm dịch chuyển đường cung. Các yếu tố như giá yếu tố đầu vào, công nghệ, và kỳ vọng đều làm thay đổi chi phí sản xuất hoặc khả năng cung ứng, dẫn đến dịch chuyển đường cung.

Trong thị trường độc quyền nhóm (oligopoly), có một số ít doanh nghiệp lớn thống trị thị trường. Do sự phụ thuộc lẫn nhau, các doanh nghiệp này thường có xu hướng hợp tác (ngầm hoặc công khai) để hạn chế cạnh tranh, duy trì giá cao và lợi nhuận cao hơn (ví dụ: thông qua các cartel).

Theo quy luật cầu, khi giá của một hàng hóa thông thường giảm (ceteris paribus - các yếu tố khác không đổi), lượng cầu của hàng hóa đó sẽ tăng lên do hiệu ứng thay thế và hiệu ứng thu nhập.

Lựa chọn đối nghịch (adverse selection) là vấn đề phát sinh do thông tin bất cân xứng trước khi giao dịch diễn ra. Bên có ít thông tin hơn có thể đưa ra quyết định không tối ưu do không biết được chất lượng thực sự của hàng hóa hoặc dịch vụ (ví dụ: thị trường bảo hiểm, thị trường xe cũ).

Giá trị tuyệt đối của độ co giãn cầu theo giá là 2, lớn hơn 1, cho thấy cầu là co giãn nhiều (elastic). Điều này có nghĩa là phần trăm thay đổi trong lượng cầu lớn hơn phần trăm thay đổi trong giá.

Thị trường yếu tố sản xuất (factor markets) là nơi các yếu tố đầu vào của sản xuất được mua bán. Các yếu tố sản xuất chính bao gồm lao động, vốn, đất đai và tài nguyên thiên nhiên. Các thị trường này xác định giá cả của các yếu tố sản xuất (ví dụ: tiền lương, lãi suất, địa tô).

Độ co giãn của cầu theo giá (Price Elasticity of Demand - PED) đo lường phần trăm thay đổi trong lượng cầu chia cho phần trăm thay đổi trong giá, thể hiện mức độ nhạy cảm của lượng cầu đối với sự biến động giá.

Doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo là người chấp nhận giá, họ có thể bán bất kỳ lượng hàng nào ở mức giá thị trường. Vì vậy, đường cầu của doanh nghiệp là đường nằm ngang tại mức giá thị trường, thể hiện tính co giãn hoàn toàn theo giá.

Quy luật năng suất biên giảm dần (law of diminishing marginal returns) phát biểu rằng khi tăng dần một yếu tố đầu vào thay đổi (ví dụ: lao động) trong khi các yếu tố đầu vào khác (ví dụ: vốn) giữ nguyên, năng suất biên của yếu tố đầu vào thay đổi đó cuối cùng sẽ giảm xuống.

Phân biệt giá (price discrimination) là chiến lược bán cùng một sản phẩm hoặc dịch vụ cho các nhóm khách hàng khác nhau với mức giá khác nhau, không dựa trên sự khác biệt về chi phí sản xuất. Mục tiêu là tối đa hóa lợi nhuận bằng cách khai thác sự khác biệt về độ co giãn của cầu giữa các nhóm khách hàng.

Hàng hóa công cộng có hai đặc điểm chính: tính không cạnh tranh (non-rivalrous, việc một người tiêu dùng sử dụng không làm giảm khả năng sử dụng của người khác) và tính không loại trừ (non-excludable, không thể ngăn chặn người khác sử dụng hàng hóa ngay cả khi họ không trả tiền).

Thất bại thị trường (market failure) xảy ra khi cơ chế thị trường tự do không thể đạt được phân bổ nguồn lực hiệu quả, dẫn đến lãng phí nguồn lực hoặc phân bổ không tối ưu cho xã hội. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm ngoại ứng, hàng hóa công cộng, và thông tin bất cân xứng.