Đề 6 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Phân tích báo cáo tài chính

Biên lợi nhuận gộp được tính bằng (Doanh thu - Giá vốn hàng bán) / Doanh thu. Nếu giá vốn hàng bán tăng nhanh hơn doanh thu, phần chênh lệch (lợi nhuận gộp) sẽ giảm, dẫn đến biên lợi nhuận gộp giảm.

Hệ số thanh toán nhanh (Acid-test Ratio) là phiên bản thận trọng hơn của hệ số thanh toán hiện hành, loại bỏ hàng tồn kho khỏi tài sản ngắn hạn vì hàng tồn kho có thể kém thanh khoản hơn các tài sản ngắn hạn khác.

Hệ số nợ cao cho thấy doanh nghiệp sử dụng nhiều vốn vay để tài trợ hoạt động. Điều này làm tăng đòn bẩy tài chính, khuếch đại lợi nhuận nhưng đồng thời cũng làm tăng rủi ro tài chính, đặc biệt khi lãi suất tăng hoặc doanh thu giảm.

Hệ số khả năng thanh toán lãi vay (Interest Coverage Ratio) đo lường khả năng doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận đủ để chi trả chi phí lãi vay, đánh giá mức độ an toàn nợ.

Các doanh nghiệp có thể lựa chọn áp dụng các chính sách kế toán khác nhau trong phạm vi cho phép của chuẩn mực (ví dụ: phương pháp khấu hao, phương pháp tính giá hàng tồn kho). Sự khác biệt này có thể ảnh hưởng đáng kể đến các chỉ số tài chính, làm giảm khả năng so sánh trực tiếp giữa các doanh nghiệp nếu không hiểu rõ chính sách kế toán của từng doanh nghiệp.

`Chất lượng lợi nhuận` đánh giá tính bền vững và khả năng lặp lại của lợi nhuận trong tương lai. Lợi nhuận chất lượng cao là lợi nhuận có nguồn gốc từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, ổn định và có khả năng tiếp tục tăng trưởng, không phải từ các giao dịch bất thường hoặc một lần.

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) yêu cầu doanh thu và chi phí liên quan phải được ghi nhận trong cùng một kỳ kế toán. Ghi nhận doanh thu trước khi giao hàng là vi phạm nguyên tắc này vì doanh thu chưa thực sự phát sinh và chi phí liên quan (giá vốn hàng bán) chưa được ghi nhận.

Phân tích báo cáo tài chính cung cấp thông tin hữu ích để đánh giá giá trị doanh nghiệp và cổ phiếu, nhưng không thể xác định `giá trị thị trường chính xác`. Giá trị thị trường của cổ phiếu chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cả yếu tố tâm lý thị trường và kỳ vọng của nhà đầu tư, ngoài các yếu tố tài chính.

Trong môi trường lạm phát, giá cả hàng hóa tăng lên theo thời gian. Phương pháp FIFO (Nhập trước - Xuất trước) giả định hàng tồn kho mua trước được bán trước, do đó giá vốn hàng bán sẽ được tính theo giá cũ (thấp hơn), trong khi doanh thu được ghi nhận theo giá hiện hành (cao hơn), dẫn đến lợi nhuận ghi nhận cao hơn so với phương pháp LIFO.

ROA (Return on Assets) đo lường khả năng sinh lời của doanh nghiệp trên tổng tài sản, phản ánh hiệu quả quản lý và sử dụng tài sản để tạo ra lợi nhuận.

Phân tích tỷ số tài chính dựa trên dữ liệu lịch sử trong báo cáo tài chính, do đó, nó có thể không hoàn toàn dự đoán được hiệu quả hoạt động tương lai của doanh nghiệp do thay đổi trong môi trường kinh doanh hoặc chiến lược.

Phân tích DuPont phân tách ROE thành ba yếu tố: Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin), Vòng quay tổng tài sản (Asset Turnover), và Đòn bẩy tài chính (Equity Multiplier), giúp hiểu rõ hơn các động lực chính ảnh hưởng đến ROE.

Dòng tiền từ hoạt động tài chính bao gồm các giao dịch liên quan đến nguồn vốn và cơ cấu vốn của doanh nghiệp. Vay ngân hàng là một nguồn cung cấp vốn, do đó được coi là dòng tiền vào từ hoạt động tài chính.

So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành (phân tích so sánh) giúp đánh giá vị thế cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp một cách tương đối, xác định điểm mạnh, điểm yếu so với chuẩn mực chung của ngành.

ROE (Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu) là chỉ số đo lường khả năng sinh lời của doanh nghiệp trên vốn đầu tư của các cổ đông, phản ánh hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu.

Khi doanh nghiệp thanh toán nợ vay dài hạn bằng tiền mặt, nợ phải trả giảm và vốn chủ sở hữu không đổi (giả định không có giao dịch khác). Do đó, tử số của hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu giảm, làm cho toàn bộ hệ số giảm.

Phân tích báo cáo tài chính tập trung vào việc diễn giải và đánh giá thông tin tài chính để hiểu rõ tình hình và hiệu suất của doanh nghiệp, không chỉ đơn thuần là tuân thủ, tính thuế hay chuẩn bị kiểm toán.

Báo cáo tài chính hợp nhất trình bày tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của một tập đoàn kinh tế như một thực thể thống nhất, bao gồm công ty mẹ và tất cả các công ty con chịu sự kiểm soát của công ty mẹ.

Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh dương và ổn định là dấu hiệu của khả năng tạo tiền mặt từ hoạt động cốt lõi, cho thấy doanh nghiệp có thể tự trang trải các hoạt động và đầu tư mà không phụ thuộc quá nhiều vào nguồn vốn bên ngoài.

Phân tích ngang (hay phân tích xu hướng) tập trung vào việc so sánh các chỉ tiêu tài chính qua các kỳ khác nhau (ví dụ: năm nay so với năm trước) để xác định xu hướng và biến động theo thời gian.

Dòng tiền từ hoạt động đầu tư bao gồm các giao dịch liên quan đến việc mua và bán tài sản dài hạn, như thiết bị, bất động sản, đầu tư tài chính. Mua sắm thiết bị sản xuất là một hoạt động đầu tư.

Hệ số khả năng thanh toán hiện hành (Current Ratio) được tính bằng Tài sản ngắn hạn chia cho Nợ ngắn hạn, đo lường trực tiếp khả năng doanh nghiệp sử dụng tài sản ngắn hạn để trả nợ ngắn hạn.

Phân tích báo cáo tài chính cung cấp thông tin quan trọng về tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, giúp nhà đầu tư đánh giá giá trị và tiềm năng tăng trưởng của cổ phiếu, từ đó đưa ra quyết định đầu tư (mua, bán, nắm giữ).

EPS (Lợi nhuận trên cổ phần) là chỉ số đo lường phần lợi nhuận ròng mà mỗi cổ phần thường đang lưu hành được phân bổ, thể hiện khả năng sinh lời trên vốn đầu tư của mỗi cổ đông.

Phân tích `common-size` chuyển đổi các giá trị tuyệt đối trong báo cáo tài chính thành tỷ lệ phần trăm so với một chỉ tiêu cơ sở (ví dụ: tổng tài sản trong bảng cân đối kế toán, doanh thu thuần trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh). Điều này giúp dễ dàng so sánh cơ cấu tài chính và hiệu quả hoạt động giữa các kỳ hoặc các doanh nghiệp khác nhau, bất kể quy mô.

Phân tích so sánh (hay phân tích tham chiếu) bao gồm việc so sánh các chỉ số tài chính của doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh hoặc trung bình ngành để đánh giá vị thế tương đối và hiệu quả hoạt động.

Vòng quay hàng tồn kho đo lường số lần hàng tồn kho được bán ra và thay thế trong một kỳ. Chỉ số cao thường cho thấy doanh nghiệp bán hàng nhanh, quản lý tồn kho tốt và giảm thiểu rủi ro hàng tồn kho ứ đọng.

Báo cáo tài chính, mặc dù được lập theo chuẩn mực, vẫn chứa đựng các ước tính kế toán (ví dụ: khấu hao, dự phòng) và xét đoán chủ quan của nhà quản lý, điều này có thể ảnh hưởng đến tính khách quan và độ tin cậy tuyệt đối của thông tin tài chính.

Bảng cân đối kế toán (hay Bảng tình hình tài chính) là báo cáo tài chính duy nhất cung cấp bức tranh về tài sản, nợ và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể.

Đối với công ty khởi nghiệp, tiềm năng tăng trưởng doanh thu và khả năng mở rộng thị phần trong tương lai thường quan trọng hơn lịch sử lợi nhuận hoặc các chỉ số tài chính ổn định trong quá khứ, vì đây là giai đoạn tập trung vào phát triển và chiếm lĩnh thị trường.