Đề 7 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Bệnh lý học

Viêm mủ (suppurative inflammation) là một dạng viêm cấp tính, đặc trưng bởi sự hình thành mủ, là dịch viêm đặc, chứa bạch cầu đa nhân trung tính chết, vi khuẩn chết và mảnh vụn tế bào. Nó thường gặp trong nhiễm trùng do vi khuẩn sinh mủ.

Loạn sản là sự tăng trưởng bất thường của tế bào, đặc trưng bởi sự thay đổi về kích thước, hình dạng và tổ chức của tế bào trong mô. Loạn sản có thể là tiền ung thư, nhưng không phải lúc nào cũng tiến triển thành ung thư.

Đại thực bào đóng vai trò trung tâm trong viêm mạn tính. Chúng thực bào tác nhân gây bệnh và mảnh vụn tế bào, đồng thời giải phóng các chất trung gian viêm (cytokine, chemokine) để duy trì phản ứng viêm và kích thích sửa chữa mô.

Thoái hóa mỡ, hay còn gọi là gan nhiễm mỡ, là một dạng tổn thương tế bào có thể phục hồi, đặc trưng bởi sự tích tụ bất thường của triglyceride và các lipid trung tính khác trong tế bào nhu mô, thường gặp nhất ở gan.

Chẩn đoán xác định ung thư thường dựa vào sinh thiết và xét nghiệm mô bệnh học. Mẫu mô được lấy từ khối u hoặc khu vực nghi ngờ sẽ được bác sĩ giải phẫu bệnh phân tích dưới kính hiển vi để xác định có tế bào ung thư hay không và loại ung thư.

Dị sản là sự thay đổi có thể phục hồi, trong đó một loại tế bào trưởng thành biệt hóa này (ví dụ, biểu mô trụ) được thay thế bằng một loại tế bào trưởng thành biệt hóa khác (ví dụ, biểu mô lát tầng). Đây là một cơ chế thích ứng để tế bào có thể tồn tại trong môi trường bất lợi.

Bệnh lý học là ngành khoa học y học nghiên cứu về bản chất của bệnh, đặc biệt là các thay đổi về cấu trúc và chức năng của các cơ quan và mô do bệnh gây ra.

Viêm cấp tính là phản ứng ban đầu và nhanh chóng với tác nhân gây hại, đặc trưng bởi sự di chuyển của bạch cầu đa nhân trung tính đến vị trí viêm.

Mô hạt là mô liên kết non trẻ, giàu mạch máu và nguyên bào sợi, được hình thành trong quá trình lành vết thương. Nó cung cấp khung đỡ, mạch máu mới (tân tạo mạch) và các tế bào cần thiết cho quá trình sửa chữa và tái tạo mô.

Viêm mạn tính có u hạt là một dạng đặc biệt của viêm mạn tính, đặc trưng bởi sự hình thành các u hạt, là tập hợp của các tế bào viêm mạn tính, đặc biệt là đại thực bào và tế bào lympho T, thường gặp trong các bệnh như lao, sarcoidosis.

Các yếu tố nguy cơ chính gây xơ vữa động mạch bao gồm tăng huyết áp, hút thuốc lá, tăng cholesterol máu, đái tháo đường, và tiền sử gia đình. Tập thể dục thường xuyên là yếu tố bảo vệ, giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Phì đại (hypertrophy) là sự tăng kích thước của tế bào, dẫn đến tăng kích thước của cơ quan. Cơ chế thường gặp là do tăng nhu cầu chức năng hoặc kích thích hormon, dẫn đến tăng tổng hợp protein cấu trúc và bào quan tế bào.

U lành tính phát triển khu trú, không xâm lấn và không di căn, trong khi u ác tính có khả năng xâm lấn các mô xung quanh và di căn đến các vị trí xa trong cơ thể, đây là sự khác biệt chính về hành vi sinh học và tiên lượng.

Apoptosis là quá trình chết tế bào theo chương trình, được đặc trưng bởi sự hoạt hóa các enzyme caspase, dẫn đến phá hủy DNA và protein tế bào một cách có kiểm soát, tế bào chết được thực bào mà không gây viêm.

Apoptosis là quá trình chết tế bào theo chương trình, diễn ra một cách có trật tự và không gây viêm, khác với hoại tử là chết tế bào do tổn thương và gây viêm.

Thiếu máu cục bộ xảy ra khi lưu lượng máu đến một mô hoặc cơ quan bị giảm, thường do tắc nghẽn động mạch (ví dụ, do huyết khối, xơ vữa động mạch), dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng cung cấp cho tế bào.

Hình thành u hạt là đặc điểm của viêm mạn tính có u hạt, không phải là cơ chế của viêm cấp tính. Viêm cấp tính bao gồm giãn mạch, tăng tính thấm thành mạch máu và di chuyển bạch cầu (chủ yếu bạch cầu đa nhân trung tính) đến vị trí viêm.

Hoại tử đông là loại hoại tử phổ biến nhất, thường gặp trong nhồi máu cơ tim, thận và lách. Nó đặc trưng bởi sự đông đặc protein tế bào, giữ lại hình dạng chung của mô trong một thời gian.

Tăng sản (hyperplasia) là sự tăng số lượng tế bào trong một cơ quan hoặc mô, trong khi phì đại (hypertrophy) là sự tăng kích thước của từng tế bào. Cả hai đều có thể là phản ứng thích ứng sinh lý hoặc bệnh lý.

Phù trong viêm xảy ra do sự tăng áp suất thủy tĩnh (do giãn mạch) và tăng tính thấm thành mạch máu (do các chất trung gian viêm), dẫn đến dịch và protein thoát ra khỏi mạch máu vào mô kẽ.

Bệnh tự miễn là nhóm bệnh lý mà hệ miễn dịch của cơ thể mất khả năng phân biệt `bản thân` và `không phải bản thân`, dẫn đến tấn công nhầm vào các tế bào và mô khỏe mạnh của cơ thể, gây tổn thương và rối loạn chức năng.

Các dấu hiệu chính của viêm cấp tính bao gồm: Đau (dolor), Nóng (calor), Đỏ (rubor), Sưng (tumor), và Mất chức năng (functio laesa). Ngứa (pruritus) không phải là dấu hiệu chính của viêm cấp tính, mặc dù có thể xuất hiện trong một số trường hợp viêm da.

Xơ hóa là quá trình sửa chữa mô bằng cách thay thế các tế bào nhu mô bị tổn thương bằng mô liên kết, đặc trưng bởi sự lắng đọng quá mức collagen, dẫn đến hình thành sẹo và có thể gây rối loạn chức năng cơ quan.

Sốc nhiễm trùng là một tình trạng đe dọa tính mạng do phản ứng quá mức của cơ thể với nhiễm trùng. Cơ chế chính bao gồm giãn mạch toàn thân (gây hạ huyết áp), rối loạn đông máu (gây đông máu rải rác nội mạch - DIC), và tổn thương tế bào nội mô.

Di căn là khả năng lan rộng của tế bào ung thư từ khối u nguyên phát đến các cơ quan hoặc mô khác trong cơ thể, tạo thành các khối u thứ phát.

Hoại tử hóa lỏng đặc trưng bởi sự tiêu hủy hoàn toàn cấu trúc mô, tạo thành một khối dịch nhầy, thường gặp trong nhiễm trùng do vi khuẩn kỵ khí và nhồi máu não do thiếu oxy và hoạt động của enzyme tiêu protein.

Tế bào ung thư biệt hóa tốt là tế bào ung thư có hình thái và chức năng gần giống với tế bào gốc bình thường của chúng. Chúng thường có xu hướng tăng trưởng chậm hơn, ít xâm lấn và ít có khả năng di căn hơn so với tế bào ung thư kém biệt hóa.

Etiology là thuật ngữ chỉ nguyên nhân gây ra bệnh. Nó tập trung vào việc xác định các yếu tố gây bệnh, có thể là tác nhân bên ngoài (vi khuẩn, virus, hóa chất) hoặc yếu tố bên trong (di truyền, rối loạn miễn dịch).

Phản ứng dị ứng tức thì (type I hypersensitivity) được trung gian bởi kháng thể IgE. IgE gắn vào tế bào mast và bạch cầu ái kiềm. Khi tiếp xúc lại với dị nguyên, IgE hoạt hóa tế bào mast và bạch cầu ái kiềm giải phóng các chất trung gian viêm (histamine, leukotriene), gây ra các triệu chứng dị ứng.

Viêm thanh dịch là một dạng viêm nhẹ, đặc trưng bởi sự thoát dịch giàu protein và ít tế bào vào các khoang cơ thể hoặc khoang mô. Ví dụ điển hình là bỏng da gây phồng rộp.