Đề 7 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Giao dịch thương mại quốc tế

Trợ cấp xuất khẩu không phải là biện pháp trả đũa thương mại. Các biện pháp trả đũa thường mang tính chất hạn chế thương mại với quốc gia vi phạm, như áp thuế quan trừng phạt, hạn chế nhập khẩu hoặc sử dụng cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO.

Mô hình Heckscher-Ohlin cho rằng quốc gia sẽ có lợi thế so sánh trong sản xuất và xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất tương đối dồi dào của quốc gia đó. Quốc gia lao động dồi dào sẽ có lợi thế trong hàng hóa thâm dụng lao động.

Hạn ngạch nhập khẩu là một giới hạn trực tiếp về số lượng hàng hóa cụ thể có thể được nhập khẩu. Các lựa chọn khác mô tả thuế quan, rào cản kỹ thuật và trợ cấp.

Phương thức `tiêu dùng ở nước ngoài` (Consumption abroad) trong GATS (Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ của WTO) mô tả tình huống người tiêu dùng dịch vụ (ví dụ, khách du lịch, sinh viên) di chuyển đến quốc gia khác để tiêu dùng dịch vụ.

CPTPP là một hiệp định thương mại tự do đa phương, giảm thuế quan và rào cản phi thuế quan giữa các quốc gia thành viên. Nó không phải là liên minh thuế quan (không có thuế quan chung bên ngoài), thị trường chung hay liên minh kinh tế (không có tự do di chuyển yếu tố sản xuất hoàn toàn hoặc phối hợp chính sách kinh tế vĩ mô).

Hiệu ứng J-curve mô tả tình trạng cán cân thương mại xấu đi trong ngắn hạn sau phá giá do độ trễ điều chỉnh khối lượng xuất nhập khẩu, trước khi cải thiện trong dài hạn khi các điều chỉnh này có hiệu lực.

Tỷ lệ xuất nhập khẩu trên GDP là một chỉ số phổ biến để đo lường mức độ mở cửa thương mại của một nền kinh tế. Tỷ lệ này càng cao, nền kinh tế càng phụ thuộc vào thương mại quốc tế.

Điều khoản thương mại đo lường sức mua quốc tế của hàng xuất khẩu của một quốc gia, được tính bằng tỷ lệ giữa chỉ số giá xuất khẩu và chỉ số giá nhập khẩu.

Giao dịch spot (giao ngay) là giao dịch mua bán ngoại tệ với tỷ giá hiện hành và việc thanh toán và chuyển giao ngoại tệ được thực hiện gần như ngay lập tức, thường trong vòng hai ngày làm việc.

Nguyên tắc MFN yêu cầu các quốc gia thành viên WTO phải đối xử với tất cả các thành viên khác một cách bình đẳng. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào dành cho một quốc gia thành viên cũng phải được mở rộng cho tất cả các thành viên khác.

Trong giai đoạn trưởng thành của vòng đời sản phẩm, sản xuất sản phẩm có xu hướng chuẩn hóa và di chuyển đến các nước đang phát triển để tận dụng chi phí lao động thấp hơn, trong khi các nước phát triển tập trung vào xuất khẩu sản phẩm sang các thị trường đang phát triển này.

Chính sách thay thế nhập khẩu tập trung vào việc bảo hộ và phát triển các ngành công nghiệp trong nước để sản xuất hàng hóa thay thế hàng nhập khẩu, nhằm giảm sự phụ thuộc kinh tế vào nước ngoài.

AFTA tập trung vào tự do hóa thương mại hàng hóa, dịch vụ và đầu tư, nhưng không đặt mục tiêu thống nhất tiền tệ. ASEAN vẫn duy trì sự độc lập về chính sách tiền tệ của các quốc gia thành viên.

Toàn cầu hóa kinh tế có thể dẫn đến tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo đói trên toàn cầu, nhưng không tự động thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các quốc gia. Trong thực tế, toàn cầu hóa đôi khi có thể làm gia tăng bất bình đẳng thu nhập.

Thặng dư cán cân thanh toán cho thấy nhu cầu về đồng nội tệ trên thị trường ngoại hối lớn hơn cung, do đó, theo cơ chế thị trường, giá trị đồng nội tệ có xu hướng tăng lên (tỷ giá hối đoái giảm).

Bán phá giá xảy ra khi hàng hóa xuất khẩu được bán với giá thấp bất thường, gây tổn hại cho ngành sản xuất cạnh tranh ở nước nhập khẩu. Các biện pháp chống bán phá giá được WTO cho phép để bảo vệ ngành sản xuất trong nước khỏi cạnh tranh không lành mạnh.

Thuế quan bảo hộ được thiết kế để bảo vệ ngành sản xuất trong nước khỏi cạnh tranh nước ngoài. Do đó, các nhà sản xuất trong nước của ngành được bảo hộ là đối tượng hưởng lợi chính, thông qua việc giảm cạnh tranh và tăng giá bán trong nước.

Khi thu nhập của người tiêu dùng ở nước ngoài tăng lên, nhu cầu đối với hàng hóa nhập khẩu (xuất khẩu của quốc gia này) có xu hướng tăng, dẫn đến sự dịch chuyển đường cầu xuất khẩu sang phải.

Chuỗi giá trị toàn cầu (GVC) mô tả cách quá trình sản xuất một sản phẩm được phân chia thành nhiều giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn có thể được thực hiện ở một quốc gia khác nhau để tận dụng lợi thế so sánh và chi phí thấp nhất.

Mô hình trọng lực trong thương mại quốc tế, tương tự như trong vật lý, cho rằng quy mô kinh tế (GDP) của các quốc gia càng lớn và khoảng cách địa lý giữa chúng càng gần, thì khối lượng thương mại giữa chúng càng lớn.

WTO chủ yếu tập trung vào việc thiết lập luật lệ, giải quyết tranh chấp và giám sát thương mại. Viện trợ tài chính thường là vai trò của các tổ chức như Ngân hàng Thế giới (WB) hoặc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Chính phủ can thiệp vào thương mại quốc tế vì nhiều lý do như bảo hộ ngành công nghiệp non trẻ, an ninh quốc gia, bảo vệ việc làm, hoặc sức khỏe và môi trường. Tuy nhiên, mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận cho doanh nghiệp xuất khẩu không phải là lý do chính, mà đúng hơn là tạo điều kiện cạnh tranh công bằng.

Tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm nghiêm ngặt là một NTB. Mặc dù cần thiết cho sức khỏe, chúng cũng có thể được sử dụng để hạn chế nhập khẩu và bảo hộ sản xuất trong nước. Thuế nhập khẩu và hạn ngạch thuế quan là rào cản thuế quan, trợ cấp xuất khẩu là biện pháp khuyến khích xuất khẩu chứ không phải hạn chế nhập khẩu.

Lợi thế so sánh, theo David Ricardo, dựa trên chi phí cơ hội tương đối, không phải chi phí tuyệt đối. Quốc gia có lợi thế so sánh nên chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội thấp hơn.

Chi phí lao động tăng cao mà không đi kèm với sự gia tăng tương ứng về năng suất lao động sẽ làm tăng chi phí sản xuất và giảm tính cạnh tranh về giá của hàng hóa xuất khẩu của quốc gia đó.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) bao gồm việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần kiểm soát hoặc thành lập doanh nghiệp mới ở nước ngoài, tạo ra mối quan hệ kiểm soát trực tiếp. Đầu tư gián tiếp (FPI) chủ yếu là đầu tư vào chứng khoán và không mang lại quyền kiểm soát doanh nghiệp.

Liên minh kinh tế và tiền tệ bao gồm thị trường chung, liên minh thuế quan và khu vực thương mại tự do, đồng thời bổ sung thêm sự phối hợp chính sách kinh tế vĩ mô và có thể cả tiền tệ chung, do đó có mức độ hội nhập cao nhất.

Trong dài hạn, tỷ giá hối đoái chịu ảnh hưởng chủ yếu bởi các yếu tố kinh tế vĩ mô cơ bản như lạm phát, lãi suất và cán cân thanh toán. Tin đồn và kỳ vọng thị trường có thể gây biến động tỷ giá trong ngắn hạn, nhưng ít có tác động lâu dài.

Bảo hộ thương mại có thể giúp ngành công nghiệp non trẻ phát triển ban đầu, nhưng nếu kéo dài, nó có thể làm giảm động lực cải tiến và cạnh tranh, dẫn đến kém hiệu quả và phụ thuộc vào bảo hộ.

Khối thương mại là một nhóm các quốc gia thỏa thuận giảm hoặc loại bỏ rào cản thương mại giữa các thành viên. Liên minh Châu Âu (EU) là một ví dụ điển hình, bên cạnh NAFTA (nay là USMCA), ASEAN, v.v. WTO, IMF và WB là các tổ chức quốc tế có vai trò rộng hơn thương mại khu vực.