Đề 7 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Phân tích báo cáo tài chính

Chỉ số P/E (Price-to-Earnings Ratio) là tỷ lệ giữa giá thị trường của cổ phiếu và lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS). Nó cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu đồng cho một đồng lợi nhuận của doanh nghiệp, phản ánh kỳ vọng của thị trường về tăng trưởng lợi nhuận.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt-to-Equity Ratio) đo lường mức độ sử dụng nợ so với vốn chủ sở hữu trong cơ cấu vốn của doanh nghiệp. Hệ số này càng cao, rủi ro tài chính của doanh nghiệp càng lớn do gánh nặng chi phí lãi vay và áp lực trả nợ.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt-to-Equity Ratio) là tỷ số đo lường rủi ro tài chính và cơ cấu vốn, KHÔNG phải là tỷ số thanh khoản. Các tỷ số thanh khoản (Hệ số thanh toán hiện hành, Hệ số thanh toán nhanh, Hệ số tiền mặt) đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp.

So sánh báo cáo tài chính qua nhiều năm (phân tích xu hướng) giúp nhà phân tích nhận diện các xu hướng tăng giảm, biến động trong doanh thu, chi phí, lợi nhuận, tài sản, nợ phải trả,... từ đó đánh giá sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp.

Phân tích Dupont phân tích ROE thành ba thành phần chính: Biên lợi nhuận (Net Profit Margin), Vòng quay tổng tài sản (Total Asset Turnover), và Đòn bẩy tài chính (Equity Multiplier). Phân tích này giúp hiểu rõ hơn các yếu tố ảnh hưởng đến ROE.

Hoạt động đầu tư trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ bao gồm các giao dịch liên quan đến mua và bán tài sản dài hạn như tài sản cố định, bất động sản đầu tư, và các khoản đầu tư tài chính dài hạn khác.

Hệ số thanh toán hiện hành = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn. Khi doanh nghiệp dùng tiền mặt (tài sản ngắn hạn) để trả nợ ngắn hạn, cả tử số và mẫu số đều giảm. Tuy nhiên, nếu hệ số thanh toán hiện hành > 1, việc giảm cả tử và mẫu số sẽ làm giảm hệ số này.

Giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold - COGS) bao gồm tất cả các chi phí trực tiếp liên quan đến việc sản xuất hoặc mua hàng hóa, dịch vụ đã bán trong kỳ. Nó là một yếu tố quan trọng để tính lợi nhuận gộp.

Vòng quay hàng tồn kho giảm có thể chỉ ra hàng tồn kho ứ đọng, khó bán, làm giảm khả năng chuyển hóa tài sản thành tiền mặt để thanh toán nợ, là dấu hiệu tiêu cực về khả năng thanh toán.

Bảng cân đối kế toán là báo cáo tài chính trình bày một cách tổng quát giá trị tài sản, nguồn vốn hình thành tài sản của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định, thường là cuối kỳ kế toán.

Vòng quay tổng tài sản đo lường hiệu quả sử dụng tổng tài sản để tạo ra doanh thu. Vòng quay tổng tài sản càng cao cho thấy doanh nghiệp sử dụng tài sản càng hiệu quả.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu = Tổng nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu. Vay thêm nợ làm tăng tử số (tổng nợ phải trả) trong khi vốn chủ sở hữu không đổi (nếu các yếu tố khác không đổi), dẫn đến hệ số này tăng.

Hệ số thanh toán nhanh (Quick Ratio) được tính bằng (Tài sản ngắn hạn - Hàng tồn kho) / Nợ ngắn hạn, đo lường khả năng doanh nghiệp trả nợ ngắn hạn bằng các tài sản ngắn hạn có tính thanh khoản cao (loại trừ hàng tồn kho).

Vòng quay hàng tồn kho thấp cho thấy hàng tồn kho bán chậm, ứ đọng. Điều này dẫn đến chi phí lưu trữ hàng tồn kho tăng cao (chi phí kho bãi, bảo quản, vốn bị ứ đọng) và tăng rủi ro hàng tồn kho bị lỗi thời, giảm giá trị.

Khấu hao tài sản cố định là một khoản mục phi tiền tệ được điều chỉnh cộng ngược lại vào lợi nhuận trong hoạt động kinh doanh của báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp gián tiếp. Nó không phải là dòng tiền thực tế nhưng ảnh hưởng đến lợi nhuận.

Phân tích so sánh ngang hàng (Benchmark Analysis or Cross-Sectional Analysis) so sánh các tỷ số tài chính của một doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành hoặc với tỷ số trung bình ngành để đánh giá vị thế tương đối của doanh nghiệp.

Tỷ suất lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) đo lường tỷ lệ lợi nhuận ròng so với doanh thu, thể hiện khả năng sinh lời trên mỗi đồng doanh thu. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp đối với nhà đầu tư.

Phân tích tỷ số tài chính là công cụ hữu ích cho nhiều đối tượng khác nhau: nhà quản lý doanh nghiệp (đánh giá hiệu quả hoạt động), nhà đầu tư (đánh giá khả năng sinh lời và rủi ro), chủ ngân hàng (đánh giá khả năng trả nợ), nhà cung cấp, khách hàng,... và các bên liên quan khác.

Lợi nhuận kế toán ghi nhận doanh thu và chi phí theo cơ sở dồn tích, trong khi báo cáo lưu chuyển tiền tệ ghi nhận dòng tiền thực tế. Tăng mạnh các khoản phải thu và hàng tồn kho (tăng đầu tư vào vốn lưu động) làm giảm dòng tiền từ hoạt động kinh doanh mặc dù lợi nhuận kế toán có thể dương.

Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) = Lợi nhuận ròng / Doanh thu thuần. Chi phí hoạt động (ví dụ: chi phí bán hàng, chi phí quản lý) và chi phí lãi vay là các yếu tố trực tiếp làm giảm lợi nhuận ròng, do đó ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận ròng.

Trong phân tích dọc Bảng cân đối kế toán, mỗi khoản mục thường được biểu diễn bằng tỷ lệ phần trăm so với tổng tài sản. Tổng tài sản được xem là 100% và các khoản mục khác được tính theo tỷ lệ phần trăm của tổng tài sản.

Lợi thế thương mại (Goodwill) là một tài sản vô hình, phát sinh khi doanh nghiệp mua lại một doanh nghiệp khác với giá cao hơn giá trị hợp lý của tài sản thuần có thể xác định được. Nó được ghi nhận trên Bảng cân đối kế toán trong phần tài sản.

Giả định hoạt động liên tục (Going Concern Assumption) là một nguyên tắc kế toán cơ bản, cho rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động bình thường trong tương lai gần, đủ dài để thực hiện các mục tiêu và cam kết của mình. Giả định này là cơ sở để lập và trình bày báo cáo tài chính.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp thông tin về dòng tiền vào và dòng tiền ra của doanh nghiệp, giúp đánh giá khả năng tạo ra tiền, khả năng thanh toán nợ, và khả năng đầu tư tái sản xuất của doanh nghiệp.

Hệ số khả năng trả lãi vay (Interest Coverage Ratio) được tính bằng Lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) / Chi phí lãi vay. Nó đo lường số lần lợi nhuận hoạt động có thể trang trải chi phí lãi vay, đánh giá khả năng trả nợ lãi vay của doanh nghiệp.

Báo cáo tài chính được lập dựa trên các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán, bao gồm nhiều ước tính và lựa chọn chính sách kế toán. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến tính khách quan và so sánh được của các báo cáo tài chính.

Hệ số thanh toán hiện hành = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn. Hệ số là 2.0 nghĩa là tài sản ngắn hạn gấp đôi nợ ngắn hạn, cho thấy doanh nghiệp có khả năng thanh toán nợ ngắn hạn tốt.

Phân tích xu hướng (Trend Analysis) tập trung vào việc xem xét sự thay đổi của các chỉ tiêu tài chính qua nhiều kỳ kế toán để nhận diện xu hướng tăng, giảm hoặc ổn định, từ đó đưa ra dự đoán và đánh giá về tình hình tài chính trong tương lai.

ROE (Return on Equity) là tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, đo lường hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu để tạo ra lợi nhuận cho các cổ đông.

Phân tích ngang (Horizontal Analysis) so sánh các khoản mục qua nhiều kỳ kế toán (thường so với năm gốc) để xác định xu hướng tăng giảm và tốc độ tăng trưởng của các chỉ tiêu tài chính.