Đề 7 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị logistics

Quản lý chuỗi cung ứng bền vững dựa trên ba trụ cột: Kinh tế, Xã hội và Môi trường (Triple Bottom Line). Mục tiêu `kinh tế` tập trung vào khía cạnh tài chính và hiệu quả kinh doanh, đảm bảo chuỗi cung ứng hoạt động hiệu quả, sinh lời và tạo ra giá trị kinh tế bền vững.

Chi phí logistics bao gồm các chi phí liên quan đến hoạt động vận chuyển, lưu kho, xử lý đơn hàng, quản lý tồn kho, và các chi phí quản lý hành chính liên quan đến logistics. Chi phí sản xuất là chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất sản phẩm, không thuộc chi phí logistics trực tiếp (mặc dù logistics có thể ảnh hưởng đến chi phí sản xuất).

Độ tin cậy (Reliability) là một trong năm thành phần chính của chất lượng dịch vụ (SERVQUAL), thể hiện khả năng của nhà cung cấp dịch vụ logistics trong việc thực hiện dịch vụ một cách chính xác, nhất quán và đáng tin cậy, đáp ứng đúng cam kết với khách hàng (ví dụ: giao hàng đúng hẹn, đúng số lượng, không hư hỏng).

Tối ưu hóa lộ trình vận chuyển nhằm mục đích tìm ra tuyến đường vận chuyển hiệu quả nhất, giúp giảm thiểu cả thời gian giao hàng và chi phí vận chuyển (nhiên liệu, nhân công, bảo trì phương tiện...), từ đó nâng cao hiệu quả logistics.

Thuê ngoài logistics 3PL cho phép doanh nghiệp chuyển giao các hoạt động logistics cho bên thứ ba chuyên nghiệp, giúp doanh nghiệp tập trung vào năng lực cốt lõi (sản xuất, marketing, bán hàng...) và giảm chi phí đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nhân lực logistics.

Mô hình SCOR (Supply Chain Operations Reference) mô tả các quy trình chính trong chuỗi cung ứng: Plan (Kế hoạch), Source (Nguồn cung ứng), Make (Sản xuất), Deliver (Giao hàng), Return (Trả hàng). Quy trình `Make` (Sản xuất) tập trung vào các hoạt động biến đổi nguyên vật liệu đầu vào thành sản phẩm hoàn chỉnh, bao gồm sản xuất, lắp ráp, đóng gói, kiểm tra chất lượng...

Điểm tái đặt hàng (Reorder point) là mức tồn kho mà khi đạt đến mức này, doanh nghiệp cần đặt hàng bổ sung để tránh tình trạng hết hàng. Điểm tái đặt hàng được tính toán dựa trên thời gian giao hàng của nhà cung cấp (lead time) và mức sử dụng hàng tồn kho dự kiến trong thời gian đó, cộng thêm một lượng hàng tồn kho an toàn (safety stock) để dự phòng biến động.

Cross-docking là kỹ thuật kho vận loại bỏ hoặc giảm thiểu thời gian lưu kho bằng cách chuyển hàng hóa trực tiếp từ đầu vào (nhận hàng) sang đầu ra (giao hàng), tối ưu hóa dòng chảy và giảm chi phí lưu kho.

Quyết định lựa chọn phương thức vận tải chủ yếu dựa trên các yếu tố liên quan đến hàng hóa, khoảng cách, thời gian và chi phí. Thương hiệu của nhà cung cấp không phải là yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến việc lựa chọn phương thức vận tải, mặc dù uy tín có thể quan trọng khi chọn nhà cung cấp dịch vụ vận tải.

Lean logistics, tương tự như Lean manufacturing, tập trung vào việc xác định và loại bỏ các loại lãng phí (waste) trong các quy trình logistics để tăng hiệu quả, giảm chi phí và cải thiện chất lượng. Các loại lãng phí bao gồm tồn kho dư thừa, vận chuyển không cần thiết, thời gian chờ đợi, lỗi sai, sản xuất thừa, thao tác thừa, và sử dụng không hết tiềm năng nhân viên.

Carbon footprint (Dấu chân carbon) trong logistics xanh là thước đo tổng lượng khí thải nhà kính (chủ yếu là CO2) phát sinh từ các hoạt động logistics như vận chuyển, kho bãi, đóng gói,... Mục tiêu của logistics xanh là giảm thiểu dấu chân carbon và tác động tiêu cực đến môi trường.

Last-mile delivery (giao hàng chặng cuối) là giai đoạn cuối cùng và thường phức tạp nhất trong quá trình vận chuyển, tập trung vào việc giao hàng từ trung tâm phân phối, kho hoặc điểm tập kết đến địa chỉ của khách hàng cuối cùng (nhà ở, văn phòng...). Đây là giai đoạn tốn kém và đòi hỏi sự linh hoạt cao.

Phương pháp chuỗi thời gian (Time series forecasting) sử dụng dữ liệu lịch sử về nhu cầu (ví dụ: dữ liệu bán hàng qua các kỳ) để xác định xu hướng, tính mùa vụ và các yếu tố khác, từ đó dự báo nhu cầu trong tương lai. Các phương pháp khác như Delphi và chuyên gia dựa trên ý kiến chuyên gia, còn nghiên cứu thị trường thu thập thông tin từ thị trường.

Nhà cung cấp dịch vụ vận tải đa phương thức (MTO) là đơn vị chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức, điều phối và đảm bảo hàng hóa được vận chuyển từ điểm xuất phát đến điểm đích bằng ít nhất hai phương thức vận tải khác nhau dưới một hợp đồng vận tải duy nhất.

Hiệu ứng Bullwhip mô tả sự khuếch đại nhu cầu khi thông tin di chuyển ngược dòng chuỗi cung ứng. Sự biến động nhỏ ở phía khách hàng có thể trở thành biến động lớn hơn nhiều ở phía nhà sản xuất và nhà cung cấp, gây ra sự không hiệu quả.

Incoterms (International Commercial Terms) là bộ quy tắc thương mại quốc tế do Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) ban hành, quy định rõ trách nhiệm và chi phí giữa người mua và người bán trong các giao dịch thương mại quốc tế, đặc biệt liên quan đến vận chuyển hàng hóa (ví dụ: ai chịu trách nhiệm vận chuyển, bảo hiểm, thủ tục hải quan, rủi ro...). Incoterms không quy định về giá cả hay chất lượng sản phẩm.

Công nghệ RFID sử dụng sóng vô tuyến để tự động nhận dạng và theo dõi các đối tượng gắn thẻ RFID. Trong logistics, RFID được ứng dụng rộng rãi để theo dõi hàng tồn kho trong kho, quản lý tài sản, và giám sát vị trí phương tiện vận chuyển, giúp tăng cường khả năng kiểm soát và hiệu quả hoạt động.

Vận tải hàng không có chi phí cao nhất do tốc độ nhanh và yêu cầu về cơ sở hạ tầng, nhiên liệu và nhân lực chuyên môn cao hơn so với các phương thức khác.

Mục tiêu chính của quản trị logistics tập trung vào hiệu quả và hiệu suất của chuỗi cung ứng, bao gồm tối ưu hóa chi phí, dịch vụ khách hàng và dòng chảy. Nâng cao chất lượng sản phẩm là mục tiêu của quản lý chất lượng, mặc dù logistics có thể ảnh hưởng gián tiếp.

Thời gian sản xuất trung bình là KPI liên quan đến hiệu quả sản xuất, không trực tiếp đánh giá hiệu quả vận tải. Các KPI khác như tỷ lệ giao hàng đúng hạn, chi phí vận chuyển và tỷ lệ sử dụng phương tiện vận tải đo lường trực tiếp hiệu quả của hoạt động vận tải.

Vận tải đường biển có ưu điểm về khả năng vận chuyển hàng hóa khối lượng lớn, khoảng cách rất dài với chi phí thấp nhất so với các phương thức khác. Tuy nhiên, tốc độ vận chuyển chậm hơn, phù hợp với hàng hóa không yêu cầu giao hàng nhanh chóng (ví dụ: nguyên liệu thô, hàng hóa công nghiệp số lượng lớn).

Phân tích ABC trong quản lý kho là phương pháp phân loại hàng tồn kho thành ba nhóm (A, B, C) dựa trên giá trị và mức độ sử dụng. Nhóm A (giá trị cao, số lượng ít) cần quản lý chặt chẽ nhất, nhóm C (giá trị thấp, số lượng lớn) quản lý đơn giản hơn, nhóm B ở mức trung bình. Mục đích là tập trung nguồn lực quản lý vào các mặt hàng quan trọng nhất.

Fulfillment center (trung tâm hoàn tất đơn hàng) đóng vai trò quan trọng trong logistics thương mại điện tử. Trung tâm này thực hiện các hoạt động sau khi khách hàng đặt hàng trực tuyến, bao gồm nhận đơn hàng, lưu trữ hàng hóa, lấy hàng, đóng gói và vận chuyển đơn hàng đến khách hàng cuối cùng, đảm bảo quá trình giao hàng nhanh chóng và hiệu quả.

Logistics đầu vào tập trung vào các hoạt động liên quan đến việc thu mua, vận chuyển, lưu trữ và quản lý nguyên vật liệu đầu vào cho quá trình sản xuất. Giao sản phẩm đến khách hàng cuối cùng thuộc phạm vi của logistics đầu ra.

Hệ thống thông tin logistics (LIS) hỗ trợ các hoạt động quản lý và vận hành logistics như theo dõi đơn hàng, tối ưu hóa vận chuyển và dự báo nhu cầu. Thiết kế sản phẩm mới là chức năng của bộ phận R&D hoặc thiết kế sản phẩm, không thuộc chức năng chính của LIS.

Just-in-Time (JIT) là hệ thống quản lý tồn kho nhằm mục tiêu giảm thiểu tối đa mức tồn kho bằng cách nhận nguyên vật liệu và sản xuất sản phẩm đúng thời điểm cần thiết để đáp ứng nhu cầu. Duy trì mức tồn kho cao là trái ngược với triết lý của JIT.

Kho trung tâm cho phép tập trung hàng tồn kho tại một địa điểm duy nhất, giúp dễ dàng kiểm soát, quản lý và giảm chi phí quản lý chung (nhân lực, cơ sở hạ tầng...). Kho phân tán có ưu điểm về thời gian giao hàng và phản ứng nhanh với nhu cầu địa phương, nhưng chi phí quản lý và kiểm soát tồn kho có thể cao hơn.

FIFO (Nhập trước, Xuất trước) là phương pháp quản lý kho ưu tiên xuất kho các sản phẩm nhập kho trước. Phương pháp này đặc biệt quan trọng đối với hàng hóa dễ hư hỏng hoặc có thời hạn sử dụng để giảm thiểu rủi ro hết hạn và lãng phí.

Kho lạnh (Cold storage) được thiết kế đặc biệt để duy trì nhiệt độ thấp (thường dưới 0 độ C) để bảo quản hàng hóa đông lạnh (thực phẩm đông lạnh, dược phẩm,...). Kho mát duy trì nhiệt độ cao hơn kho lạnh, kho ngoại quan là kho để lưu trữ hàng hóa nhập khẩu chưa thông quan, kho CFS là kho gom hàng lẻ.

Rủi ro hoạt động (Operational risk) là loại rủi ro phát sinh từ các hoạt động hàng ngày của chuỗi cung ứng, bao gồm sự cố trong sản xuất, vận chuyển, kho bãi, chất lượng sản phẩm, và các vấn đề liên quan đến quy trình vận hành.