Đề 7 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thương mại quốc tế

Mô hình Heckscher-Ohlin giải thích lợi thế so sánh dựa trên sự khác biệt về nguồn lực sản xuất (như lao động, vốn, đất đai) giữa các quốc gia. Quốc gia có nguồn lực nào dồi dào sẽ có lợi thế trong sản xuất hàng hóa sử dụng nhiều nguồn lực đó.

Sự khác biệt về văn hóa có thể tạo ra những rào cản đáng kể trong thương mại quốc tế, bao gồm hiểu lầm trong giao tiếp, xung đột giá trị, khó khăn trong việc thích ứng sản phẩm/dịch vụ, và thách thức trong xây dựng mối quan hệ kinh doanh.

Hàng hóa công cộng toàn cầu là hàng hóa mà lợi ích của nó mang tính toàn cầu và không loại trừ, không cạnh tranh. Không khí sạch và môi trường ổn định là ví dụ điển hình, vì tất cả các quốc gia và cá nhân đều hưởng lợi từ chúng, và việc một quốc gia hưởng lợi không làm giảm lợi ích của quốc gia khác.

Việc áp dụng các tiêu chuẩn lao động và môi trường vào các hiệp định thương mại, dù có mục tiêu tốt đẹp, có thể vô tình tạo ra các rào cản thương mại mới, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển có chi phí tuân thủ cao hơn và năng lực thực thi hạn chế hơn.

Bảo hộ thương mại thường được sử dụng để bảo vệ các ngành công nghiệp mới hoặc đang gặp khó khăn trong nước khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài, giúp chúng có thời gian phát triển và trở nên cạnh tranh hơn.

Nếu một quốc gia quá phụ thuộc vào xuất khẩu, đặc biệt là vào một số thị trường nhất định, thì quốc gia đó sẽ dễ bị tổn thương bởi các cú sốc kinh tế, suy thoái hoặc thay đổi chính sách ở các thị trường nhập khẩu này, ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng và việc làm.

Khi nhu cầu về đồng nội tệ tăng, giá trị của nó so với các đồng tiền khác cũng tăng lên, dẫn đến tỷ giá hối đoái tăng.

Liên minh kinh tế và tiền tệ là hình thức hội nhập cao nhất, bao gồm khu vực thương mại tự do, liên minh thuế quan, thị trường chung và thêm vào đó là sự phối hợp chính sách kinh tế vĩ mô và thống nhất tiền tệ (hoặc tỷ giá hối đoái cố định).

Lý thuyết vòng đời sản phẩm cho rằng lợi thế so sánh trong sản xuất và thương mại một sản phẩm sẽ thay đổi theo các giai đoạn của vòng đời sản phẩm (giới thiệu, tăng trưởng, trưởng thành, suy thoái). Ban đầu, sản phẩm có thể được sản xuất và xuất khẩu từ các nước phát triển, nhưng sau đó sản xuất sẽ chuyển dần sang các nước đang phát triển khi sản phẩm trở nên tiêu chuẩn hóa.

Điều kiện Marshall-Lerner là một tập hợp các điều kiện cần thiết để phá giá tiền tệ có thể cải thiện cán cân thương mại của một quốc gia. Điều kiện này liên quan đến độ co giãn của cầu xuất khẩu và nhập khẩu theo giá.

Hiệu ứng J-curve mô tả rằng sau khi một quốc gia phá giá đồng tiền, cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn trước khi cải thiện trong dài hạn. Điều này là do trong ngắn hạn, khối lượng xuất nhập khẩu chưa kịp điều chỉnh, trong khi giá nhập khẩu tính bằng nội tệ tăng lên ngay lập tức.

Cán cân thương mại là một phần của cán cân thanh toán, đo lường sự khác biệt giữa tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu và nhập khẩu của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định.

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu là chiến lược giảm thiểu rủi ro bằng cách mở rộng thị trường xuất khẩu sang nhiều quốc gia khác nhau. Điều này giúp quốc gia ít bị tổn thương hơn khi có biến động kinh tế hoặc chính trị ở một thị trường cụ thể.

Cả khu vực thương mại tự do và liên minh thuế quan đều loại bỏ thuế quan giữa các nước thành viên. Tuy nhiên, liên minh thuế quan còn thiết lập một mức thuế quan chung đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia không phải là thành viên, trong khi khu vực thương mại tự do thì không.

Thuế quan là loại thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu, làm tăng giá của chúng và giảm tính cạnh tranh so với hàng hóa sản xuất trong nước.

Chỉ số Big Mac Index, do tạp chí The Economist đưa ra, sử dụng giá của bánh Big Mac (một sản phẩm tương đối đồng nhất trên toàn cầu) để so sánh sức mua và đánh giá xem đồng tiền của các quốc gia đang được định giá cao hơn hay thấp hơn so với đồng đô la Mỹ theo lý thuyết ngang bằng sức mua.

Toàn cầu hóa có thể tạo ra áp lực cạnh tranh lớn đối với người lao động có tay nghề thấp ở các nước phát triển, khi công việc có thể được chuyển đến các nước có chi phí lao động thấp hơn, dẫn đến giảm lương hoặc mất việc làm.

Điều khoản thương mại là tỷ lệ giữa chỉ số giá xuất khẩu và chỉ số giá nhập khẩu. Nó phản ánh sức mua quốc tế của hàng xuất khẩu của một quốc gia, hay số lượng hàng nhập khẩu mà một đơn vị hàng xuất khẩu có thể đổi được.

Lợi thế so sánh dựa trên chi phí cơ hội thấp hơn, nghĩa là một quốc gia có thể sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ với chi phí tương đối thấp hơn so với quốc gia khác.

Thuyết trọng thương nhấn mạnh vai trò của xuất khẩu trong việc tạo ra của cải quốc gia, chủ yếu thông qua tích lũy kim loại quý (vàng, bạc) từ thặng dư thương mại. Họ khuyến khích chính phủ can thiệp để thúc đẩy xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu.

FTA tập trung vào thương mại và đầu tư, không can thiệp vào chính sách tiền tệ quốc gia của các thành viên. Chính sách tiền tệ thường thuộc thẩm quyền riêng của mỗi quốc gia.

WTO tập trung vào việc tạo ra một hệ thống thương mại tự do, minh bạch và công bằng, không trực tiếp cung cấp viện trợ tài chính. Các tổ chức như Ngân hàng Thế giới và IMF đảm nhiệm vai trò này.

Thỏa thuận SPS của WTO công nhận quyền của các quốc gia trong việc áp dụng các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch để bảo vệ sức khỏe con người, động vật và thực vật. Tuy nhiên, nó cũng yêu cầu các biện pháp này phải dựa trên cơ sở khoa học, minh bạch và không phân biệt đối xử, tránh sử dụng chúng như một công cụ bảo hộ thương mại trá hình.

Thương mại dịch vụ thường phức tạp hơn thương mại hàng hóa do tính vô hình, không lưu kho được, và sự cần thiết phải tiếp xúc trực tiếp giữa nhà cung cấp và người tiêu dùng trong nhiều trường hợp. Điều này gây khó khăn trong việc đo lường chất lượng, thiết lập tiêu chuẩn và xây dựng các quy định thương mại quốc tế thống nhất cho dịch vụ.

Tỷ giá hối đoái thả nổi cho phép tỷ giá được xác định bởi cung và cầu trên thị trường ngoại hối, giúp chính phủ không cần can thiệp thường xuyên để duy trì tỷ giá cố định. Điều này cho phép chính sách tiền tệ tập trung vào các mục tiêu kinh tế trong nước như ổn định giá cả và tăng trưởng kinh tế.

Thuế quan là một biện pháp bảo hộ thương mại dựa trên thuế, trong khi hạn ngạch, tiêu chuẩn kỹ thuật và rào cản hành chính là các biện pháp phi thuế quan, sử dụng các công cụ khác ngoài thuế để hạn chế thương mại.

Nguyên tắc `Đối xử quốc gia` yêu cầu các quốc gia thành viên WTO phải đối xử với hàng hóa, dịch vụ và quyền sở hữu trí tuệ nhập khẩu không kém thuận lợi hơn so với hàng hóa, dịch vụ và quyền sở hữu trí tuệ trong nước, sau khi hàng nhập khẩu đã vượt qua biên giới.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) dạng dự án mới (greenfield) là hình thức FDI trong đó nhà đầu tư nước ngoài xây dựng cơ sở kinh doanh mới hoàn toàn ở nước ngoài, bao gồm cả việc thành lập công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn.

Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO khuyến khích các quốc gia thành viên giải quyết tranh chấp thông qua tham vấn và hòa giải trước. Nếu không thành công, có thể tiến hành các giai đoạn xét xử bởi ban hội thẩm và cơ quan phúc thẩm, nhưng ưu tiên ban đầu là giải quyết hòa bình.

Quy tắc xuất xứ là các tiêu chí được sử dụng để xác định quốc gia xuất xứ của hàng hóa. Chúng rất quan trọng trong thương mại quốc tế vì xuất xứ hàng hóa quyết định việc áp dụng thuế quan ưu đãi (trong các FTA) hoặc các biện pháp thương mại khác (như hạn ngạch, chống bán phá giá).