Đề 8 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kế toán quốc tế 1

IAS 36 là Chuẩn mực Kế toán Quốc tế quy định về `Suy giảm giá trị tài sản` (Impairment of Assets), đưa ra các nguyên tắc và thủ tục để doanh nghiệp xác định, ghi nhận và hoàn nhập các khoản lỗ do suy giảm giá trị tài sản.

Trụ sở chính của IASB (International Accounting Standards Board) được đặt tại London, Vương quốc Anh.

Rủi ro tỷ giá hối đoái phát sinh khi một công ty có các giao dịch kinh tế bằng ngoại tệ, do giá trị của các khoản phải thu, phải trả hoặc tiền tệ nắm giữ có thể thay đổi khi tỷ giá hối đoái biến động.

Theo IAS 40, bất động sản đầu tư KHÔNG bao gồm bất động sản được nắm giữ để bán trong kỳ hoạt động kinh doanh thông thường (đây là hàng tồn kho). Bất động sản đầu tư là bất động sản được nắm giữ để tạo thu nhập từ tiền thuê, tăng giá trị vốn, hoặc cả hai.

`Transaction` trong kế toán quốc tế thường đề cập đến các giao dịch phát sinh bằng ngoại tệ. `Translation` là quá trình chuyển đổi báo cáo tài chính từ đồng tiền chức năng của một đơn vị sang đồng tiền trình bày, thường là đồng tiền của công ty mẹ hoặc đồng tiền được sử dụng rộng rãi.

Mục tiêu chính của kế toán quốc tế là tạo ra sự so sánh và minh bạch thông tin tài chính giữa các quốc gia bằng cách chuẩn hóa các thông lệ kế toán, giúp nhà đầu tư và các bên liên quan đưa ra quyết định chính xác hơn.

Mặc dù IFRS mang lại nhiều lợi ích, việc áp dụng IFRS có thể làm tăng chi phí lập báo cáo tài chính ban đầu, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, chứ không phải lúc nào cũng giảm chi phí cho tất cả các doanh nghiệp.

Cả `temporal method` và `current rate method` là các phương pháp chuyển đổi báo cáo tài chính của các công ty con hoạt động ở nước ngoài sang đồng tiền báo cáo của công ty mẹ, phục vụ mục đích hợp nhất báo cáo tài chính.

Theo IAS 38, chi phí nghiên cứu (research phase) phải được ghi nhận là chi phí trong kỳ phát sinh và KHÔNG được vốn hóa là tài sản vô hình. Chi phí phát triển (development phase) có thể được vốn hóa nếu đáp ứng các điều kiện ghi nhận cụ thể. Chi phí bản quyền phần mềm, bằng sáng chế và thương hiệu thường được vốn hóa nếu đáp ứng các tiêu chí của tài sản vô hình.

IAS (Chuẩn mực Kế toán Quốc tế) là bộ chuẩn mực được ban hành trước đây. IFRS (Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế) là phiên bản cập nhật và thay thế cho IAS, do IASB phát triển và ban hành.

Chi phí sửa chữa và bảo dưỡng định kỳ là chi phí hoạt động, được ghi nhận vào chi phí trong kỳ phát sinh, KHÔNG được vốn hóa vào nguyên giá tài sản cố định hữu hình. Các chi phí khác như vận chuyển, lắp đặt, chạy thử và chi phí tư vấn liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng đều được vốn hóa.

Theo IFRS 15, doanh thu được ghi nhận KHI QUYỀN KIỂM SOÁT hàng hóa hoặc dịch vụ được chuyển giao cho khách hàng, chứ không phải chỉ khi hợp đồng được ký, tiền được nhận, hoặc hàng hóa sản xuất xong. Nguyên tắc cốt lõi của IFRS 15 là ghi nhận doanh thu khi doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ hợp đồng bằng cách chuyển giao hàng hóa hoặc dịch vụ được cam kết cho khách hàng.

`Transfer pricing` (giá chuyển giao) là giá được thiết lập cho các giao dịch hàng hóa, dịch vụ, tài sản vô hình, v.v., giữa các đơn vị có liên quan (ví dụ: công ty mẹ và công ty con, các công ty con với nhau) trong cùng một tập đoàn đa quốc gia.

IFRS là viết tắt của International Financial Reporting Standards, dịch sang tiếng Việt là Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế.

Thách thức lớn nhất của kế toán quốc tế xuất phát từ sự đa dạng và khác biệt trong các chuẩn mực kế toán giữa các quốc gia. Điều này gây khó khăn trong việc lập và so sánh báo cáo tài chính giữa các doanh nghiệp quốc tế.

Mục đích chính của việc điều chỉnh giá chuyển giao là đảm bảo rằng giá giao dịch giữa các đơn vị liên quan tuân thủ nguyên tắc giá thị trường độc lập (arm`s length principle), tức là giá phải tương đương với giá giao dịch giữa các bên độc lập. Điều này nhằm mục đích tuân thủ quy định thuế và tránh chuyển lợi nhuận bất hợp pháp giữa các quốc gia.

Theo IAS 40, đối với bất động sản đầu tư, doanh nghiệp có thể lựa chọn giữa `mô hình giá gốc` (cost model) và `mô hình giá trị hợp lý` (fair value model) để đo lường sau ghi nhận ban đầu. Các loại tài sản khác có thể có các quy định khác nhau về mô hình đo lường.

Mô hình 5 bước ghi nhận doanh thu theo IFRS 15 bao gồm 5 bước chính, trong đó bước thứ hai là `Xác định các nghĩa vụ thực hiện trong hợp đồng` (Identify the performance obligations in the contract). Các bước khác bao gồm xác định hợp đồng, xác định giá giao dịch, phân bổ giá giao dịch cho các nghĩa vụ thực hiện, và ghi nhận doanh thu khi (hoặc khi) nghĩa vụ thực hiện được thỏa mãn.

Phương pháp `comparable uncontrolled price method` (CUP) là một phương pháp xác định giá chuyển giao bằng cách so sánh giá của giao dịch giữa các đơn vị liên quan với giá của các giao dịch tương tự giữa các bên độc lập trên thị trường mở (uncontrolled transactions).

Đối với tài sản vô hình có thời gian sử dụng hữu ích xác định, thử nghiệm suy giảm giá trị (impairment test) được thực hiện KHI CÓ DẤU HIỆU suy giảm giá trị, không nhất thiết phải hàng năm. Tuy nhiên, đối với tài sản vô hình có thời gian sử dụng hữu ích không xác định và lợi thế thương mại, thử nghiệm suy giảm giá trị phải được thực hiện hàng năm.

IAS 16 cho phép sử dụng phương pháp đường thẳng, phương pháp số dư giảm dần, và phương pháp tổng số đơn vị sản phẩm để khấu hao tài sản cố định hữu hình, tùy thuộc vào mô hình sử dụng tài sản của doanh nghiệp. Phương pháp khấu hao theo giá trị thị trường KHÔNG được phép sử dụng vì không phản ánh việc sử dụng tài sản trong hoạt động kinh doanh.

IAS 7 là Chuẩn mực Kế toán Quốc tế quy định về `Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ` (Statement of Cash Flows), hướng dẫn cách trình bày thông tin về các dòng tiền vào và dòng tiền ra của doanh nghiệp.

Giá trị có thể thu hồi (recoverable amount) của một tài sản được xác định là giá trị LỚN HƠN giữa giá trị hợp lý trừ chi phí bán (fair value less costs to sell) và giá trị sử dụng (value in use). Đây là nguyên tắc cơ bản trong IAS 36 về suy giảm giá trị tài sản.

Theo IFRS, `Fair Value` (Giá trị hợp lý) được định nghĩa là giá mà một tài sản có thể được trao đổi hoặc một khoản nợ phải trả có thể được thanh toán giữa các bên có hiểu biết, tự nguyện trong một giao dịch ngang giá.

IAS 16 là Chuẩn mực Kế toán Quốc tế quy định về `Tài sản cố định hữu hình` (Property, Plant and Equipment - PPE), bao gồm các tài sản hữu hình được doanh nghiệp nắm giữ để sử dụng trong sản xuất, cung cấp hàng hóa, dịch vụ, cho thuê hoặc cho mục đích quản lý và dự kiến sử dụng trong nhiều hơn một kỳ kế toán.

IAS 38 là Chuẩn mực Kế toán Quốc tế quy định về `Tài sản vô hình` (Intangible Assets), định nghĩa, ghi nhận và đo lường các tài sản không hiện hữu, có thể xác định được và do doanh nghiệp kiểm soát.

IAS 40 là Chuẩn mực Kế toán Quốc tế quy định về `Bất động sản đầu tư` (Investment Property), định nghĩa, ghi nhận, và đo lường bất động sản được nắm giữ để tạo thu nhập từ tiền thuê hoặc tăng giá, hoặc cả hai, thay vì sử dụng trong sản xuất, cung cấp dịch vụ hoặc mục đích quản lý.

Sự gia tăng đáng kể về giá trị thị trường của tài sản tương tự KHÔNG phải là dấu hiệu cho thấy tài sản đang xét có thể bị suy giảm giá trị. Các yếu tố khác như giảm giá trị thị trường, thay đổi bất lợi trong môi trường kinh doanh, và bằng chứng về sự lạc hậu hoặc hư hỏng đều là dấu hiệu có thể dẫn đến suy giảm giá trị tài sản.

Khoản lỗ suy giảm giá trị tài sản có thể được hoàn nhập KHI CÓ SỰ THAY ĐỔI TRONG CÁC ƯỚC TÍNH được sử dụng để xác định giá trị có thể thu hồi, ví dụ như sự thay đổi trong dòng tiền dự kiến từ tài sản. Việc hoàn nhập không chỉ đơn thuần dựa trên sự tăng giá trị thị trường mà phải có cơ sở hợp lý từ sự thay đổi trong các yếu tố ước tính.

Để một tài sản vô hình được ghi nhận, theo IAS 38, điều kiện cần thiết là tài sản đó phải có khả năng xác định được (identifiable) và doanh nghiệp phải kiểm soát được tài sản đó (control). Khả năng xác định được nghĩa là tài sản có thể tách biệt hoặc phát sinh từ các quyền theo hợp đồng hoặc pháp lý khác.