Đề 8 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Miễn dịch

Cytokine là các protein nhỏ đóng vai trò là chất truyền tin giữa các tế bào miễn dịch. Chúng điều phối và điều chỉnh nhiều khía cạnh của phản ứng miễn dịch, bao gồm viêm, tăng sinh tế bào, và hoạt hóa tế bào.

Phân tử CD4 là dấu ấn bề mặt đặc trưng của tế bào T hỗ trợ (T helper cells - Th), còn phân tử CD8 là dấu ấn bề mặt đặc trưng của tế bào T gây độc (cytotoxic T lymphocytes - CTLs). CD4 giúp tế bào T hỗ trợ tương tác với MHC lớp II, còn CD8 giúp tế bào T gây độc tương tác với MHC lớp I.

Kháng thể là sản phẩm của miễn dịch thu được (đáp ứng dịch thể), không thuộc cơ chế bảo vệ của miễn dịch bẩm sinh. Miễn dịch bẩm sinh dựa trên các cơ chế không đặc hiệu như hàng rào vật lý (da, niêm mạc), phản ứng viêm, tế bào thực bào, và tế bào NK.

Hệ thống bổ thể là một phần của miễn dịch bẩm sinh, bao gồm các protein huyết tương hoạt hóa theo chuỗi phản ứng. Chức năng chính của bổ thể bao gồm ly giải tế bào đích, tăng cường viêm, và opsonin hóa mầm bệnh. Trình diện kháng nguyên là chức năng của các tế bào trình diện kháng nguyên (APCs), không phải hệ thống bổ thể.

Tế bào B là tế bào chính của miễn dịch dịch thể, sản xuất kháng thể để trung hòa kháng nguyên trong dịch cơ thể.

Phản ứng quá mẫn muộn (loại IV), ví dụ như viêm da tiếp xúc, được trung gian bởi tế bào T, đặc biệt là tế bào T hỗ trợ Th1. Các tế bào T được hoạt hóa giải phóng cytokine, gây viêm và tổn thương mô sau 24-72 giờ tiếp xúc với kháng nguyên.

Tế bào T gây độc (cytotoxic T lymphocytes - CTLs) có khả năng nhận diện và tiêu diệt trực tiếp các tế bào bị nhiễm virus, tế bào ung thư, hoặc tế bào bị tổn thương bằng cách giải phóng các chất độc tế bào.

HIV (Human Immunodeficiency Virus) tấn công và phá hủy tế bào T hỗ trợ (CD4+), là tế bào quan trọng trong điều phối hệ miễn dịch. Sự suy giảm số lượng tế bào T hỗ trợ dẫn đến suy giảm miễn dịch và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng cơ hội.

Miễn dịch thụ động tự nhiên xảy ra khi kháng thể IgG từ mẹ truyền qua nhau thai cho thai nhi hoặc kháng thể IgA truyền qua sữa mẹ cho trẻ sơ sinh, giúp bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời.

Bệnh tự miễn xảy ra khi hệ thống miễn dịch mất khả năng phân biệt giữa `bản thân` và `không phải bản thân`, dẫn đến việc tấn công các tế bào và mô khỏe mạnh của chính cơ thể.

Trí nhớ miễn dịch là khả năng của hệ miễn dịch ghi nhớ các kháng nguyên đã gặp trước đó. Vaccine tạo ra trí nhớ miễn dịch, giúp cơ thể phản ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn khi tái nhiễm với cùng mầm bệnh.

Liệu pháp miễn dịch ung thư tập trung vào việc kích thích và tăng cường hệ thống miễn dịch của bệnh nhân để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư một cách hiệu quả hơn. Các phương pháp bao gồm sử dụng kháng thể đơn dòng, vaccine ung thư, và liệu pháp tế bào T.

Gan đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể, nhưng không được coi là một cơ quan chính thức của hệ thống miễn dịch. Các cơ quan như lách, tuyến ức và tủy xương đều tham gia trực tiếp vào quá trình miễn dịch.

Tuyến ức là nơi trưởng thành và biệt hóa của tế bào T. Suy giảm chức năng tuyến ức dẫn đến suy giảm số lượng và chức năng của tế bào T, gây suy giảm miễn dịch tế bào và ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống miễn dịch.

Tế bào B là một trong những tế bào trình diện kháng nguyên (APC), chúng xử lý kháng nguyên và trình diện chúng trên phân tử MHC lớp II cho tế bào T hỗ trợ.

Xét nghiệm da (skin prick test) là một phương pháp phổ biến và hiệu quả để xác định dị ứng. Dị ứng nguyên được tiêm một lượng nhỏ vào da, nếu người đó dị ứng, vùng da sẽ phản ứng (sưng, đỏ) do sự giải phóng histamine từ tế bào mast.

Hen suyễn là một bệnh viêm đường hô hấp mãn tính, thường liên quan đến phản ứng dị ứng và viêm, nhưng không được phân loại là bệnh tự miễn. Các bệnh như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống, và bệnh đa xơ cứng là các bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công các mô và cơ quan của chính cơ thể.

Miễn dịch dịch thể chủ yếu liên quan đến tế bào B và sản xuất kháng thể để trung hòa kháng nguyên ngoại bào. Miễn dịch tế bào chủ yếu liên quan đến tế bào T, đặc biệt là tế bào T gây độc, để tiêu diệt tế bào nhiễm bệnh hoặc tế bào ung thư.

Trong phản ứng dị ứng loại I, tế bào mast được hoạt hóa bởi kháng thể IgE gắn với dị ứng nguyên, giải phóng histamine và các chất trung gian hóa học khác, gây ra các triệu chứng như co thắt phế quản, tăng tiết dịch nhầy, và giãn mạch máu.

Kháng sinh là thuốc được thiết kế để tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Virus là một dạng mầm bệnh khác, có cấu trúc và cơ chế sinh học khác biệt so với vi khuẩn, do đó kháng sinh không có tác dụng lên virus.

Kháng thể IgE gắn với tế bào mast và bạch cầu ái kiềm, khi có kháng nguyên (dị ứng nguyên) xâm nhập, chúng sẽ giải phóng histamine và các chất trung gian gây phản ứng dị ứng.

Bạch cầu trung tính là loại bạch cầu chiếm số lượng lớn nhất trong máu, đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch bẩm sinh. Chúng là tế bào thực bào chuyên nghiệp, có khả năng nhanh chóng đến ổ nhiễm trùng, thực bào và tiêu diệt vi khuẩn, nấm và các mầm bệnh khác.

Vaccine sống giảm độc lực chứa mầm bệnh sống nhưng đã được làm yếu đi, chúng vẫn có khả năng nhân lên trong cơ thể ở mức độ hạn chế, tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ và trí nhớ miễn dịch lâu dài.

Vaccine chứa kháng nguyên đã chết hoặc suy yếu của mầm bệnh, kích thích hệ miễn dịch tạo ra trí nhớ miễn dịch. Khi cơ thể tiếp xúc với mầm bệnh thật sự trong tương lai, hệ miễn dịch sẽ phản ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Phản ứng viêm là một cơ chế bảo vệ của miễn dịch bẩm sinh, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và tổn thương mô tại chỗ.

Phức hợp MHC là các phân tử bề mặt tế bào trình diện kháng nguyên cho tế bào T. MHC lớp I trình diện kháng nguyên nội bào cho tế bào T gây độc, MHC lớp II trình diện kháng nguyên ngoại bào cho tế bào T hỗ trợ.

Hệ thống miễn dịch có hai tuyến phòng thủ chính: miễn dịch bẩm sinh (tuyến phòng thủ đầu tiên) và miễn dịch thu được (tuyến phòng thủ thứ hai).

Tế bào lympho B là tế bào chính sản xuất kháng thể, đóng vai trò trung tâm trong miễn dịch dịch thể. Thiếu hụt tế bào B dẫn đến suy giảm khả năng sản xuất kháng thể, gây suy giảm miễn dịch dịch thể và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn ngoại bào.

Phản ứng thải ghép tạng chủ yếu do tế bào T gây ra, đặc biệt là tế bào T gây độc, chúng nhận diện các kháng nguyên MHC không phù hợp trên tế bào ghép và tấn công chúng.

Miễn dịch bẩm sinh có tính không đặc hiệu, nghĩa là nó phản ứng với nhiều loại mầm bệnh khác nhau một cách tương tự, không phân biệt rõ ràng từng loại kháng nguyên cụ thể.