Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Bệnh lý học

Helicobacter pylori là một loại vi khuẩn gram âm thường trú ở dạ dày người và là nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày tá tràng, cũng như tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Các lựa chọn khác mô tả các bệnh lý tiêu hóa khác không liên quan trực tiếp đến H. pylori (viêm ruột thừa, viêm gan virus, viêm túi thừa).

Nuôi cấy máu là một xét nghiệm quan trọng để phát hiện vi khuẩn hoặc nấm trong máu, thường được sử dụng để chẩn đoán nhiễm trùng huyết. Sau khi nuôi cấy, mẫu máu được nhuộm Gram để xác định hình thái và đặc tính nhuộm của vi sinh vật, và tiếp tục nuôi cấy để xác định loài vi sinh vật và làm kháng sinh đồ. Các lựa chọn khác mô tả các phương pháp xét nghiệm khác không trực tiếp xác định tác nhân gây bệnh trong nuôi cấy máu (sinh thiết mô, xét nghiệm công thức máu, chụp X-quang).

Khí phế thũng là một loại COPD đặc trưng bởi sự phá hủy thành phế nang, dẫn đến giãn nở bất thường các đường dẫn khí nhỏ và giảm diện tích bề mặt trao đổi khí. Viêm phế quản mạn tính là một loại COPD khác đặc trưng bởi viêm và tăng tiết chất nhầy ở phế quản. Hen phế quản và giãn phế quản không được coi là COPD theo định nghĩa truyền thống, mặc dù chúng cũng gây tắc nghẽn đường thở.

Viêm cầu thận là một nhóm bệnh lý thận đặc trưng bởi tổn thương cầu thận, thường do các phản ứng miễn dịch gây ra. Nhiều loại viêm cầu thận liên quan đến sự lắng đọng phức hợp miễn dịch trong cầu thận, dẫn đến viêm và tổn thương. Các lựa chọn khác mô tả các bệnh lý thận khác không liên quan trực tiếp đến tổn thương cầu thận do phức hợp miễn dịch (viêm ống thận mô kẽ, sỏi thận, bệnh thận đa nang).

Hội chứng Down là một rối loạn di truyền do có thêm một nhiễm sắc thể số 21 (trisomy 21), dẫn đến tổng cộng ba nhiễm sắc thể số 21 thay vì hai như bình thường. Đây là một ví dụ về bất thường nhiễm sắc thể số lượng. Các lựa chọn khác mô tả các loại rối loạn di truyền khác (đột biến gen đơn, đa gen, bất thường cấu trúc nhiễm sắc thể).

Bệnh lý học (Pathology) là ngành khoa học y học nghiên cứu về bản chất của bệnh, đặc biệt là những thay đổi về cấu trúc và chức năng của các cơ quan và mô do bệnh gây ra. Các lựa chọn khác mô tả các lĩnh vực khác nhau của y học hoặc sinh học.

Di căn là quá trình lan rộng của tế bào ung thư từ vị trí nguyên phát đến các vị trí xa trong cơ thể. Các bước chính của di căn bao gồm: xâm lấn màng đáy và mô liên kết, xâm nhập vào mạch máu hoặc mạch bạch huyết, di chuyển trong hệ tuần hoàn, thoát mạch ra khỏi mạch máu tại vị trí di căn, và hình thành khối u thứ phát. Tăng sinh tế bào tại vị trí nguyên phát là một phần của sự phát triển khối u nguyên phát, không phải là một bước trong quá trình di căn.

Xét nghiệm Coombs trực tiếp (Direct Antiglobulin Test - DAT) được sử dụng để phát hiện kháng thể hoặc bổ thể gắn trên bề mặt hồng cầu. Xét nghiệm này dương tính trong thiếu máu tan máu tự miễn, một bệnh lý trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể sản xuất kháng thể chống lại hồng cầu của chính mình, dẫn đến phá hủy hồng cầu. Các lựa chọn khác mô tả các loại thiếu máu khác có cơ chế khác (thiếu sắt, hồng cầu hình liềm, nguyên bào sắt).

Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy (AML) là một bệnh ác tính của các tế bào tiền thân dòng tủy trong tủy xương, đặc biệt là các tế bào tiền thân của bạch cầu hạt (bạch cầu trung tính, bạch cầu ái toan, bạch cầu ái kiềm). Các tế bào ác tính tăng sinh không kiểm soát và lấn át các tế bào máu bình thường, gây ra suy tủy xương. Các lựa chọn khác mô tả các loại tế bào khác không phải là nguồn gốc của AML (tế bào lympho - bệnh bạch cầu lympho, tế bào dòng hồng cầu - bệnh hồng cầu).

Bệnh Alzheimer là một bệnh thoái hóa thần kinh đặc trưng bởi sự tích tụ các mảng amyloid beta và đám rối нейроfibrillary trong não. Protein amyloid beta là một protein bất thường tích tụ thành mảng, gây tổn thương và chết tế bào thần kinh. Các lựa chọn khác mô tả các bệnh lý thần kinh khác có cơ chế bệnh sinh khác nhau (bệnh Parkinson - thể Lewy, bệnh Huntington - đột biến gen Huntington).

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) hiện nay là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy gan mạn tính ở các nước phương Tây, liên quan đến tình trạng béo phì và hội chứng chuyển hóa. Nghiện rượu vẫn là một nguyên nhân quan trọng, nhưng tỷ lệ NAFLD đang gia tăng. Viêm gan virus B và C cũng là nguyên nhân gây suy gan mạn tính, nhưng ít phổ biến hơn NAFLD ở các nước phương Tây.

Xét nghiệm Pap smear là một xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung bằng cách lấy tế bào từ cổ tử cung và kiểm tra dưới kính hiển vi để phát hiện các tế bào bất thường hoặc tiền ung thư. Các lựa chọn khác mô tả các loại ung thư khác được sàng lọc bằng các phương pháp khác nhau (ví dụ: chụp X-quang tuyến vú cho ung thư vú, nội soi đại tràng cho ung thư đại trực tràng).

Đái tháo đường là một nhóm bệnh chuyển hóa đặc trưng bởi tăng đường huyết do thiếu hụt insulin (đái tháo đường type 1) hoặc đề kháng insulin (đái tháo đường type 2) hoặc cả hai. Các lựa chọn khác mô tả các bệnh lý nội tiết khác không liên quan trực tiếp đến insulin (viêm tụy cấp, suy thượng thận, cường giáp).

Loạn sản là sự tăng sinh tế bào bất thường với các đặc điểm hình thái không điển hình, thường được coi là tiền ung thư. Loạn sản cổ tử cung là một ví dụ điển hình về loạn sản, có thể tiến triển thành ung thư cổ tử cung nếu không được điều trị. Các lựa chọn khác mô tả các thay đổi tế bào khác không phải là loạn sản (phì đại, tăng sản, chuyển sản).

Phì đại là sự tăng kích thước của tế bào, dẫn đến tăng kích thước của cơ quan hoặc mô. Tăng sản là sự tăng số lượng tế bào trong một cơ quan hoặc mô. Cả phì đại và tăng sản đều có thể là sinh lý (ví dụ: phì đại cơ tim ở vận động viên) hoặc bệnh lý (ví dụ: tăng sản tuyến tiền liệt). Các lựa chọn khác mô tả sai sự khác biệt giữa phì đại và tăng sản.

Xơ vữa động mạch là một bệnh lý mạn tính đặc trưng bởi sự tích tụ mảng xơ vữa trong thành động mạch. Mảng xơ vữa bao gồm lipid (đặc biệt là cholesterol), tế bào viêm (đại thực bào, tế bào lympho), tế bào cơ trơn và chất nền ngoại bào. Sự tích tụ này làm hẹp lòng mạch và có thể dẫn đến các biến chứng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Các lựa chọn khác mô tả các cơ chế bệnh sinh không phải là chính của xơ vữa động mạch (mặc dù có thể liên quan đến các bệnh tim mạch khác).

Ung thư biểu mô tế bào vảy có liên quan chặt chẽ nhất với hút thuốc lá và thường gặp nhất ở phổi của người hút thuốc lá. Ung thư biểu mô tế bào nhỏ cũng liên quan đến hút thuốc lá và có tiên lượng xấu. Ung thư biểu mô tuyến là loại ung thư phổi phổ biến nhất nói chung, nhưng ít liên quan đến hút thuốc lá hơn so với ung thư biểu mô tế bào vảy và tế bào nhỏ.

Hoại tử đông là loại hoại tử phổ biến nhất và thường xảy ra trong các cơ quan đặc như tim, thận, và gan khi bị thiếu máu cục bộ (như trong nhồi máu cơ tim). Đặc trưng của hoại tử đông là sự bảo tồn cấu trúc tế bào trong một thời gian, mặc dù tế bào đã chết. Các loại hoại tử khác liên quan đến các tình huống bệnh lý khác nhau.

Trong viêm mạn tính, phản ứng viêm kéo dài và đặc trưng bởi sự xâm nhập của tế bào lympho và đại thực bào, cùng với sự tăng sinh mạch máu và mô liên kết. Bạch cầu trung tính là tế bào chủ yếu trong viêm cấp tính, còn bạch cầu ái toan và tế bào mast liên quan đến các phản ứng dị ứng và ký sinh trùng.

Apoptosis là quá trình chết tế bào theo chương trình, một quá trình sinh lý bình thường giúp loại bỏ các tế bào không cần thiết hoặc bị tổn thương một cách trật tự, không gây viêm. Necrosis là chết tế bào bệnh lý do tổn thương, dẫn đến sự phá vỡ màng tế bào và giải phóng nội dung tế bào, gây ra phản ứng viêm. Các lựa chọn khác mô tả sai sự khác biệt giữa apoptosis và necrosis.

Thực quản Barrett là một tình trạng chuyển sản, trong đó biểu mô vảy bình thường của thực quản bị thay thế bởi biểu mô trụ giống như biểu mô ruột. Đây là một phản ứng thích ứng với sự trào ngược axit dạ dày mạn tính và làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tuyến thực quản. Các lựa chọn khác mô tả các loại chuyển sản không liên quan đến thực quản Barrett.

Viêm cấp tính là phản ứng ban đầu của cơ thể đối với tổn thương. Các dấu hiệu chính bao gồm giãn mạch (gây đỏ và nóng), tăng tính thấm thành mạch (gây phù nề), và sự di chuyển của bạch cầu trung tính đến vị trí viêm. Các lựa chọn khác mô tả các quá trình liên quan đến viêm mạn tính hoặc lành thương.

Bốn dấu hiệu kinh điển của viêm, được mô tả từ thời cổ đại, bao gồm: Đỏ (Rubor), Nóng (Calor), Sưng (Tumor), Đau (Dolor) và Mất chức năng (Functio laesa). Sốt không phải là một trong bốn dấu hiệu kinh điển này, mặc dù sốt có thể là một biểu hiện toàn thân của viêm.

Đái tháo đường type 2 là một bệnh chuyển hóa mạn tính, không phải là bệnh truyền nhiễm. Lao phổi, cúm mùa và HIV/AIDS đều là các bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn (lao phổi), virus (cúm mùa, HIV) gây ra và có khả năng lây lan từ người sang người. Bệnh truyền nhiễm là bệnh do tác nhân gây bệnh (vi sinh vật) gây ra.

Bệnh cơ ty thể là một nhóm bệnh lý gây ra bởi rối loạn chức năng của ty thể, bào quan chịu trách nhiệm sản xuất năng lượng cho tế bào. Rối loạn chức năng ty thể có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và hệ thống, đặc biệt là cơ và hệ thần kinh. Các lựa chọn khác mô tả các bệnh lý di truyền khác có cơ chế khác (bệnh Huntington - đột biến gen Huntington, bệnh xơ nang - đột biến gen CFTR, hội chứng Marfan - đột biến gen FBN1).

Xơ cứng rải rác (MS) là một bệnh tự miễn dịch, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công bao myelin (lớp vỏ bảo vệ) của các sợi thần kinh trong não và tủy sống (hệ thần kinh trung ương). Sự phá hủy myelin làm gián đoạn tín hiệu thần kinh và gây ra các triệu chứng thần kinh khác nhau. Các lựa chọn khác mô tả các bệnh tự miễn dịch khác ảnh hưởng đến các cơ quan hoặc hệ thống khác nhau (khớp, mô liên kết, ruột).

U lành tính thường phát triển chậm, có giới hạn rõ ràng, không xâm lấn các mô xung quanh và không di căn. U ác tính (ung thư) phát triển nhanh, xâm lấn các mô lân cận, và có khả năng di căn đến các vị trí xa trong cơ thể. Các lựa chọn khác mô tả sai sự khác biệt giữa u lành tính và u ác tính.

Tập thể dục vừa phải không gây tổn thương tế bào, ngược lại còn có lợi cho sức khỏe. Các lựa chọn khác như thiếu oxy, nhiễm trùng, và tiếp xúc với chất độc đều là các nguyên nhân gây tổn thương tế bào, có thể dẫn đến bệnh lý.

Tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ chính cho nhiều bệnh tim mạch và các bệnh lý khác, bao gồm suy tim, đột quỵ và bệnh thận mạn tính. Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn dịch, không liên quan trực tiếp đến tăng huyết áp. Các biến chứng của tăng huyết áp chủ yếu liên quan đến tổn thương mạch máu và các cơ quan đích như tim, não, thận.

Phù nề trong viêm xảy ra do tăng tính thấm thành mạch máu, cho phép protein và dịch từ mạch máu thoát ra mô kẽ. Điều này làm tăng áp suất thủy tĩnh trong mô kẽ và giảm áp suất thẩm thấu keo trong mạch máu, dẫn đến sự tích tụ dịch. Các lựa chọn khác mô tả các cơ chế gây phù nề khác, nhưng không phải là cơ chế chính trong viêm.