Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kế toán hành chính sự nghiệp

Khi mua vật tư nhập kho, giá trị vật tư tăng (Nợ TK Vật tư, hàng hóa). Do chưa thanh toán, phát sinh khoản nợ phải trả nhà cung cấp (Có TK Phải trả người bán).

Khi thanh lý TSCĐ, TSCĐ bị loại bỏ khỏi sổ sách, do đó cần ghi giảm cả Nguyên giá TSCĐ (giá trị ban đầu) và Hao mòn lũy kế (giá trị đã khấu hao) để phản ánh việc giảm tài sản.

Đơn vị hành chính sự nghiệp hoạt động theo Luật Ngân sách nhà nước và các quy định riêng, do đó sử dụng hệ thống tài khoản kế toán được thiết kế đặc thù cho khu vực này, khác biệt với doanh nghiệp, ngân hàng hay hợp tác xã.

Quy trình kế toán bắt đầu bằng việc thu thập và xử lý chứng từ kế toán (chứng từ gốc). Sau đó, các nghiệp vụ khác như ghi sổ, lập báo cáo, phân tích, kiểm kê mới được thực hiện dựa trên thông tin từ chứng từ.

Kế toán trưởng chịu trách nhiệm tổ chức, điều hành công tác kế toán, lập BCTC, kiểm tra chứng từ. Tuy nhiên, việc phê duyệt chứng từ chi tiền thường thuộc thẩm quyền của người đứng đầu đơn vị hoặc người được ủy quyền, không phải kế toán trưởng.

Tài khoản 512 - Thu hoạt động sự nghiệp được thiết kế riêng để phản ánh các khoản thu từ hoạt động sự nghiệp của đơn vị HCSN, phân biệt với doanh thu bán hàng (TK 511) hay thu nhập khác (TK 711) trong doanh nghiệp.

Tiền phạt vi phạm hành chính là khoản thu khác của ngân sách nhà nước, không phải doanh thu hoạt động sự nghiệp của đơn vị HCSN. Các khoản còn lại (học phí, viện phí, phí tham quan) thường là doanh thu từ hoạt động sự nghiệp.

Phương pháp cải chính (gạch bỏ chỗ sai và ghi lại số đúng, có xác nhận) là phương pháp sửa sai phổ biến và được quy định áp dụng trong kế toán HCSN, đảm bảo tính minh bạch và dấu vết của việc sửa sai.

Chi thường xuyên là các khoản chi để đảm bảo hoạt động thường xuyên của đơn vị. Chi trả lương là hoạt động thường xuyên, trong khi các khoản còn lại (mua sắm TSCĐ, xây dựng cơ bản, đầu tư vốn) thường là chi đầu tư phát triển hoặc chi không thường xuyên.

Tài sản cố định trong đơn vị HCSN có thể thuộc sở hữu nhà nước hoặc sở hữu của đơn vị (ví dụ TSCĐ hình thành từ Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp). Các phát biểu còn lại đều đúng về TSCĐ trong HCSN.

Phân tích BCTC trong HCSN tập trung vào đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực công, tuân thủ dự toán và các quy định về ngân sách, khác với doanh nghiệp tập trung vào lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh.

Bảng cân đối kế toán (còn gọi là Bảng tình hình tài chính) là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tình hình tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của đơn vị tại một thời điểm nhất định.

Tài khoản Nguyên giá tài sản cố định có số dư NỢ phản ánh tổng giá trị ban đầu của TSCĐ. Để tính giá trị còn lại, cần lấy Nguyên giá trừ Hao mòn lũy kế (TK Hao mòn TSCĐ có số dư CÓ).

Trong kế toán HCSN, `Quỹ` dùng để chỉ một phần nguồn vốn được hình thành và sử dụng cho các mục đích cụ thể, được pháp luật quy định hoặc đơn vị tự xác định, ví dụ: Quỹ dự phòng ổn định ngân sách, Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp.

Mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận là mục tiêu của kế toán doanh nghiệp, không phải của kế toán HCSN. Đơn vị HCSN hoạt động phi lợi nhuận, mục tiêu chính là phục vụ xã hội, quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn lực công, tuân thủ pháp luật.

Khi nhận kinh phí ngân sách cấp, đơn vị HCSN tăng tiền mặt (Nợ TK Tiền mặt) và ghi tăng nguồn kinh phí hoạt động (Có TK Nguồn kinh phí hoạt động), phản ánh nguồn lực tài chính được cấp để thực hiện nhiệm vụ.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ trong HCSN thường phân loại luồng tiền thành hoạt động thường xuyên (tương đương hoạt động kinh doanh ở doanh nghiệp), hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính. `Hoạt động sản xuất kinh doanh′ là thuật ngữ chủ yếu dùng trong doanh nghiệp, không phải cách phân loại chính trong HCSN.

Hệ thống chứng từ kế toán cần đảm bảo tính pháp lý và cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời để phục vụ công tác quản lý và kiểm soát tài chính. Yêu cầu đơn giản, tiết kiệm chi phí cũng quan trọng nhưng không thể thay thế tính đầy đủ, chính xác, kịp thời.

Phương pháp khấu hao đường thẳng là phương pháp phổ biến và thường được quy định áp dụng cho các đơn vị HCSN do tính đơn giản, dễ tính và phù hợp với mục tiêu quản lý tài sản công.

Nguyên tắc tuân thủ pháp luật là nguyên tắc bao trùm, đặc biệt quan trọng trong kế toán HCSN, đảm bảo mọi hoạt động tài chính phải tuân thủ quy định của pháp luật, bao gồm cả việc sử dụng kinh phí đúng mục đích, tiết kiệm, hiệu quả.

Tài khoản 141 - Tạm ứng được sử dụng chung trong kế toán để theo dõi các khoản tạm ứng, bao gồm cả tạm ứng cho cán bộ, viên chức trong đơn vị HCSN.

Kiểm toán nội bộ có vai trò đánh giá và tư vấn cho lãnh đạo đơn vị về hệ thống kiểm soát nội bộ, quản lý rủi ro và hiệu quả hoạt động, giúp cải thiện hoạt động và tuân thủ. Kiểm toán nội bộ khác với kiểm toán độc lập (xác nhận BCTC) hay kiểm toán nhà nước (kiểm toán quyết toán NS).

Thặng dư (thâm hụt) ngân sách là khái niệm đặc trưng trong kế toán HCSN và quản lý ngân sách, được xác định bằng chênh lệch giữa tổng thu ngân sách và tổng chi ngân sách trong một kỳ.

Tỷ giá hối đoái ít ảnh hưởng trực tiếp đến dự toán chi ngân sách của đơn vị HCSN, trừ khi đơn vị có các hoạt động thu chi bằng ngoại tệ đáng kể. Các yếu tố còn lại (chức năng, nhiệm vụ, định mức chi tiêu, kế hoạch hoạt động) đều ảnh hưởng trực tiếp đến dự toán chi ngân sách.

Dự toán thu, chi ngân sách của đơn vị HCSN được lập dựa trên nhiều căn cứ, bao gồm số liệu thực hiện năm trước, kế hoạch hoạt động, nhiệm vụ được giao và các chỉ tiêu kinh tế - xã hội vĩ mô để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với mục tiêu chung.

Bảng cân đối tài khoản là báo cáo kế toán nội bộ, tổng hợp số liệu các tài khoản, không phải báo cáo quyết toán ngân sách. Các báo cáo còn lại (Báo cáo tình hình thực hiện thu, chi NS, Báo cáo quyết toán thu, chi sự nghiệp, Thuyết minh Báo cáo quyết toán) đều thuộc hệ thống báo cáo quyết toán ngân sách.

Về nguyên tắc, đơn vị HCSN không được sử dụng kinh phí hoạt động cho mục đích cho vay hoặc đầu tư vào doanh nghiệp, trừ khi có quy định pháp luật cho phép (ví dụ: đầu tư vào một số quỹ đặc biệt theo quy định).

Chi phí văn phòng phẩm là chi phí hoạt động của đơn vị HCSN. Khi thanh toán bằng tiền mặt, chi phí tăng (Nợ TK Chi phí hoạt động) và tiền mặt giảm (Có TK Tiền mặt).

Vốn góp của thành viên là nguồn vốn của các tổ chức kinh tế tập thể hoặc doanh nghiệp, không phải nguồn thu của đơn vị hành chính sự nghiệp. Các nguồn còn lại (ngân sách, viện trợ, thu sự nghiệp) đều là nguồn thu của đơn vị hành chính sự nghiệp.

Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ là hình thức kế toán được quy định và phổ biến nhất trong các đơn vị HCSN ở Việt Nam, do tính chất phù hợp với quy trình quản lý ngân sách và kiểm soát chi tiêu công.