Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Kinh tế quốc tế

Khi lãi suất trong nước tăng lên, tài sản bằng đồng nội tệ trở nên hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư nước ngoài, dẫn đến dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy vào. Điều này làm tăng cầu về đồng nội tệ, do đó làm tăng giá trị đồng nội tệ (tỷ giá hối đoái tăng).

WTO là tổ chức quốc tế quy định các quy tắc thương mại giữa các quốc gia, nhằm mục đích tự do hóa thương mại, giải quyết tranh chấp và đảm bảo thương mại diễn ra suôn sẻ, có thể đoán trước và tự do nhất có thể.

Chệch hướng thương mại xảy ra khi hội nhập kinh tế khu vực tạo ra sự chuyển hướng nhập khẩu từ nhà cung cấp hiệu quả hơn (chi phí thấp hơn) bên ngoài khu vực sang nhà cung cấp kém hiệu quả hơn (chi phí cao hơn) bên trong khu vực, chỉ vì nhà cung cấp trong khu vực được hưởng ưu đãi thuế quan hoặc các ưu đãi thương mại khác.

Ưu điểm chính của tỷ giá hối đoái cố định là giảm thiểu rủi ro biến động tỷ giá, tạo sự chắc chắn và ổn định cho các hoạt động thương mại và đầu tư quốc tế, khuyến khích thương mại và đầu tư xuyên biên giới.

Cán cân vốn ghi lại tất cả các giao dịch liên quan đến tài sản tài chính quốc tế, bao gồm việc mua và bán tài sản như cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản và các khoản vay. Nó phản ánh dòng vốn vào và ra khỏi một quốc gia.

Thuyết trọng thương là một học thuyết kinh tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tích lũy của cải quốc gia, đặc biệt là vàng và bạc, thông qua việc duy trì thặng dư thương mại. Thuyết này chủ trương khuyến khích xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu để đạt được mục tiêu này.

IMF là tổ chức quốc tế được thành lập để ổn định hệ thống tiền tệ quốc tế. Vai trò chính của IMF là cung cấp các khoản vay và tư vấn chính sách cho các quốc gia thành viên đang gặp khủng hoảng tài chính hoặc khó khăn về cán cân thanh toán, nhằm giúp họ ổn định kinh tế vĩ mô.

Nới lỏng định lượng (QE) là chính sách tiền tệ phi truyền thống, trong đó ngân hàng trung ương mua vào tài sản tài chính (thường là trái phiếu chính phủ hoặc chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp) để bơm tiền vào nền kinh tế. QE thường làm tăng cung tiền, có thể dẫn đến lạm phát và làm giảm giá trị đồng nội tệ (tỷ giá hối đoái giảm).

Thặng dư tài khoản vãng lai xảy ra khi tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ cộng với thu nhập ròng từ đầu tư nước ngoài và chuyển giao vãng lai ròng lớn hơn giá trị nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ. Nó cho thấy quốc gia đó đang là người cho vay ròng vốn ra nước ngoài.

Lợi thế so sánh không dựa trên khả năng sản xuất hiệu quả hơn tuyệt đối (chi phí sản xuất thấp hơn tuyệt đối) mà dựa trên việc quốc gia nào có chi phí cơ hội thấp hơn trong việc sản xuất một hàng hóa so với quốc gia khác.

Toàn cầu hóa có thể tạo ra áp lực cạnh tranh lớn hơn đối với thị trường lao động ở các nước phát triển, đặc biệt trong các ngành công nghiệp thâm dụng lao động. Các công ty có thể chuyển sản xuất sang các nước có chi phí lao động thấp hơn, dẫn đến mất việc làm và giảm lương tương đối cho một số người lao động ở các nước phát triển, làm gia tăng bất bình đẳng thu nhập.

`Chạy đua xuống đáy` mô tả tình trạng các quốc gia cạnh tranh thu hút đầu tư nước ngoài bằng cách nới lỏng luật lệ và tiêu chuẩn về lao động, môi trường, và giảm thuế doanh nghiệp, có thể dẫn đến điều kiện làm việc tồi tệ hơn và ô nhiễm môi trường gia tăng.

Trong hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi, giá trị của một đồng tiền được xác định bởi lực lượng thị trường, tức là sự tương tác giữa cung và cầu đối với đồng tiền đó trên thị trường ngoại hối.

Chính sách bảo hộ mậu dịch, như thuế quan và hạn ngạch, thường được biện minh để bảo vệ các ngành công nghiệp mới nổi, các ngành có tầm quan trọng chiến lược (ví dụ: quốc phòng), hoặc để duy trì việc làm trong nước.

Hiệu ứng J-curve mô tả rằng trong ngắn hạn, sau khi phá giá tiền tệ, cán cân thương mại có thể xấu đi do giá trị nhập khẩu (tính bằng nội tệ) tăng lên ngay lập tức, trong khi lượng xuất khẩu và nhập khẩu điều chỉnh chậm hơn. Về dài hạn, cán cân thương mại có xu hướng cải thiện khi xuất khẩu trở nên rẻ hơn và nhập khẩu đắt hơn.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá thả nổi và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tài khóa mở rộng (ví dụ: tăng chi tiêu chính phủ) sẽ làm tăng lãi suất, thu hút vốn nước ngoài, làm đồng nội tệ lên giá. Sự lên giá này làm giảm xuất khẩu ròng, triệt tiêu tác động kích thích ban đầu của chính sách tài khóa, dẫn đến thu nhập quốc dân không đổi.

Điểm khác biệt chính là Liên minh thuế quan có thêm đặc điểm là áp dụng một chính sách thương mại chung đối với các quốc gia không phải là thành viên, ngoài việc loại bỏ thuế quan giữa các nước thành viên như Khu vực mậu dịch tự do.

`Điều khoản thương mại` (terms of trade) là tỷ lệ giữa chỉ số giá xuất khẩu và chỉ số giá nhập khẩu của một quốc gia. Nó phản ánh sức mua của hàng xuất khẩu của một quốc gia tính bằng hàng nhập khẩu. Điều khoản thương mại được cải thiện khi giá xuất khẩu tăng lên so với giá nhập khẩu.

Thuế quan là một loại thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu, làm tăng giá hàng nhập khẩu và có thể giảm lượng nhập khẩu, bảo hộ sản xuất trong nước.

Mô hình Ricardo về lợi thế so sánh tập trung vào sự khác biệt về năng suất lao động (hoặc công nghệ) giữa các quốc gia là động lực chính cho thương mại. Các quốc gia sẽ chuyên môn hóa và xuất khẩu hàng hóa mà họ có năng suất lao động tương đối cao hơn (lợi thế so sánh).

Điều kiện Marshall-Lerner chỉ ra rằng để phá giá tiền tệ cải thiện cán cân thương mại, tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và nhập khẩu (tính theo giá trị tuyệt đối) phải lớn hơn 1. Nếu điều kiện này không được đáp ứng, phá giá có thể làm cán cân thương mại xấu đi.

Mục tiêu chính của FTA là tự do hóa thương mại bằng cách giảm hoặc loại bỏ các rào cản như thuế quan và hạn ngạch giữa các quốc gia tham gia, thúc đẩy thương mại quốc tế.

FDI mang lại vốn đầu tư, công nghệ mới, kỹ năng quản lý và kinh nghiệm quốc tế cho quốc gia tiếp nhận, đồng thời tạo ra việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Liên hợp quốc (UN) là một tổ chức quốc tế đa phương diện, bao gồm nhiều lĩnh vực như hòa bình, an ninh, phát triển xã hội, nhân quyền,... Mặc dù có các hoạt động kinh tế, UN không phải là một tổ chức kinh tế quốc tế chuyên biệt như World Bank, IMF, hay WTO, vốn tập trung chủ yếu vào các vấn đề tài chính, thương mại và phát triển kinh tế.

Nguyên tắc MFN là một trụ cột của WTO, yêu cầu các quốc gia thành viên phải đối xử với tất cả các thành viên khác một cách bình đẳng trong thương mại. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào mà một quốc gia dành cho một nước thành viên WTO cũng phải được mở rộng cho tất cả các thành viên khác.

Khu vực kinh tế đặc biệt (SEZ) là các khu vực được thiết kế để có các quy định kinh tế tự do và ưu đãi hơn so với phần còn lại của quốc gia, nhằm mục đích thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy xuất khẩu và tạo việc làm.

Lý thuyết Heckscher-Ohlin cho rằng các quốc gia sẽ xuất khẩu hàng hóa mà việc sản xuất ra chúng sử dụng nhiều yếu tố sản xuất mà quốc gia đó có tương đối dồi dào, và nhập khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất khan hiếm.

Nguyên tắc `đối xử quốc gia` (National Treatment) của WTO yêu cầu các quốc gia thành viên phải đối xử với hàng hóa, dịch vụ và quyền sở hữu trí tuệ của nước ngoài không kém ưu đãi hơn so với hàng hóa, dịch vụ và quyền sở hữu trí tuệ trong nước, một khi chúng đã nhập vào thị trường.

Hạn ngạch nhập khẩu là một giới hạn trực tiếp về số lượng hàng hóa cụ thể được phép nhập khẩu vào một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là một biện pháp bảo hộ mậu dịch phi thuế quan.

Cán cân thanh toán BOP ghi lại tất cả các giao dịch kinh tế, bao gồm hàng hóa, dịch vụ, thu nhập, và các dòng vốn tài chính, giữa người cư trú của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một thời kỳ nhất định.