Vấn đề `người ăn không` xảy ra với hàng hóa công cộng do tính không loại trừ. Vì không thể ngăn chặn những người không trả tiền sử dụng hàng hóa công cộng, nên cá nhân có xu hướng hưởng lợi từ hàng hóa mà không đóng góp chi phí, hy vọng người khác sẽ trả tiền. Điều này dẫn đến việc cung cấp hàng hóa công cộng ở mức thấp hơn mức hiệu quả xã hội.

Trong kinh tế học vi mô, giả định cơ bản là doanh nghiệp hoạt động với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận. Mặc dù các mục tiêu khác như doanh thu, sản lượng, thị phần cũng quan trọng, nhưng tối đa hóa lợi nhuận được coi là mục tiêu bao trùm và chi phối các quyết định của doanh nghiệp.

Đường Lorenz là một công cụ đồ thị được sử dụng để minh họa sự phân phối thu nhập hoặc của cải trong một xã hội. Nó so sánh sự phân phối thu nhập thực tế với sự phân phối thu nhập hoàn toàn bình đẳng (đường 45 độ). Khoảng cách giữa đường Lorenz và đường bình đẳng càng lớn, mức độ bất bình đẳng càng cao.

Độc quyền tự nhiên xảy ra khi một doanh nghiệp duy nhất có thể cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ cho toàn thị trường với chi phí thấp hơn so với nhiều doanh nghiệp. Điều này thường xảy ra trong các ngành có chi phí cố định lớn và chi phí cận biên thấp, như cung cấp điện, nước, đường ống dẫn khí đốt, nơi việc xây dựng nhiều hệ thống song song là lãng phí.

Độ dốc của đường ngân sách được xác định bởi tỷ lệ giá của hai hàng hóa (giá tương đối). Khi giá tương đối thay đổi, độ dốc của đường ngân sách sẽ thay đổi, làm đường ngân sách xoay quanh điểm chặn trên trục hàng hóa có giá không đổi.

Thị trường cạnh tranh độc quyền có các đặc điểm: nhiều người bán, sản phẩm khác biệt hóa (tạo ra sự cạnh tranh về chất lượng, thương hiệu...), và rào cản gia nhập ngành thấp (dễ dàng có thêm doanh nghiệp tham gia). Các thị trường khác không phù hợp với tất cả các đặc điểm này.

Chỉ số Gini là một thước đo định lượng mức độ bất bình đẳng thu nhập, được tính toán dựa trên diện tích giữa đường Lorenz và đường bình đẳng tuyệt đối, chia cho diện tích tam giác dưới đường bình đẳng. Chỉ số Gini có giá trị từ 0 (bình đẳng tuyệt đối) đến 1 (bất bình đẳng tuyệt đối).

Chi phí chìm là chi phí đã phát sinh trong quá khứ và không thể thu hồi lại được. Trong các quyết định kinh tế hiện tại và tương lai, chi phí chìm là không liên quan và không nên ảnh hưởng đến lựa chọn, vì chúng không thể thay đổi được nữa.

Hàng hóa Giffen là trường hợp đặc biệt, vi phạm quy luật cầu. Khi giá của hàng hóa Giffen tăng lên, lượng cầu của nó lại tăng lên (độ co giãn của cầu theo giá là số dương). Điều này thường xảy ra với hàng hóa thứ cấp, chiếm tỷ trọng lớn trong ngân sách của người nghèo.

Cầu lao động xuất phát từ các doanh nghiệp, những người sử dụng lao động. Doanh nghiệp thuê lao động để sản xuất hàng hóa và dịch vụ, do đó cầu lao động là cầu phái sinh, phụ thuộc vào cầu về sản phẩm và dịch vụ mà lao động đó tạo ra.

Hàng hóa công cộng có hai đặc tính chính: (1) Tính không cạnh tranh (non-rivalry): việc một người tiêu dùng hàng hóa không làm giảm lượng hàng hóa có sẵn cho người khác. (2) Tính không loại trừ (non-excludability): không thể hoặc rất tốn kém để ngăn chặn những người không trả tiền sử dụng hàng hóa. Ví dụ: quốc phòng, đèn hải đăng.

Giá trần là mức giá tối đa mà nhà nước quy định cho một hàng hóa hoặc dịch vụ. Giá trần chỉ có hiệu lực (ràng buộc) khi nó được đặt thấp hơn giá cân bằng thị trường. Khi đó, giá thị trường không thể tăng lên đến mức cân bằng, dẫn đến tình trạng thiếu hụt hàng hóa (lượng cầu lớn hơn lượng cung).

Giá sàn là mức giá tối thiểu mà nhà nước quy định cho một hàng hóa hoặc dịch vụ. Giá sàn chỉ có hiệu lực (ràng buộc) khi nó được đặt cao hơn giá cân bằng thị trường. Khi đó, giá thị trường không thể giảm xuống đến mức cân bằng, dẫn đến tình trạng dư thừa hàng hóa (lượng cung lớn hơn lượng cầu).

Cân bằng Nash là một khái niệm quan trọng trong lý thuyết trò chơi. Nó mô tả một trạng thái ổn định, trong đó mỗi người chơi đã chọn một chiến lược và không ai muốn thay đổi chiến lược của mình một cách đơn phương, vì họ không thể cải thiện kết quả của mình khi biết chiến lược của những người chơi khác.

Ngoại ứng (tích cực hoặc tiêu cực) xảy ra khi hành động của một cá nhân hoặc doanh nghiệp ảnh hưởng đến phúc lợi của người khác (bên thứ ba) mà không được phản ánh trong giá cả thị trường. Điều này dẫn đến sự khác biệt giữa chi phí/lợi ích tư nhân và chi phí/lợi ích xã hội, gây ra sự phân bổ nguồn lực không hiệu quả.

Ngoại ứng tiêu cực (ví dụ: ô nhiễm) tạo ra chi phí xã hội lớn hơn chi phí tư nhân. Các biện pháp như thuế Pigou (đánh thuế vào hoạt động gây ô nhiễm), quy định pháp luật (giới hạn mức ô nhiễm), và cấp phép ô nhiễm (tạo thị trường trao đổi quyền ô nhiễm) đều nhằm tăng chi phí tư nhân để phản ánh đúng chi phí xã hội, từ đó giảm thiểu ngoại ứng tiêu cực. Trợ cấp sản xuất (Answer 4) thường được sử dụng để khuyến khích sản xuất, không phải để khắc phục ngoại ứng tiêu cực.

Thông tin bất cân xứng xảy ra khi một bên tham gia giao dịch (người mua hoặc người bán) có thông tin nhiều hơn hoặc chất lượng thông tin tốt hơn so với bên còn lại. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như lựa chọn đối nghịch (adverse selection) và rủi ro đạo đức (moral hazard), làm thị trường hoạt động kém hiệu quả.

Rủi ro đạo đức xảy ra *sau* khi giao dịch diễn ra. Nó phát sinh khi một bên (thường là bên được bảo hiểm hoặc được ủy quyền) có động cơ thay đổi hành vi theo hướng rủi ro hơn hoặc ít cẩn trọng hơn, vì họ không phải chịu hoàn toàn hậu quả của hành động của mình. Ví dụ: người có bảo hiểm xe có thể lái xe ẩu hơn.

Thu nhập của người tiêu dùng ảnh hưởng đến vị trí của đường cầu (dịch chuyển cầu) chứ không trực tiếp quyết định độ co giãn của cầu theo giá. Các yếu tố khác như tính cần thiết, hàng hóa thay thế và tỷ trọng chi tiêu đều ảnh hưởng đến mức độ phản ứng của lượng cầu khi giá thay đổi, tức là độ co giãn.

Lợi ích cận biên (MU) đo lường sự thỏa mãn tăng thêm khi người tiêu dùng tiêu dùng thêm một đơn vị hàng hóa. Nó là sự thay đổi trong tổng lợi ích (TU) do sự thay đổi một đơn vị trong lượng tiêu dùng.

Pareto tối ưu là một tiêu chuẩn hiệu quả trong phân bổ nguồn lực. Một trạng thái được gọi là Pareto tối ưu nếu không có cách nào để tái phân bổ nguồn lực để làm cho ít nhất một người tốt hơn (tăng phúc lợi) mà không làm cho bất kỳ ai khác tệ đi (giảm phúc lợi). Nó không đảm bảo công bằng, chỉ đảm bảo hiệu quả.

Chi phí cơ hội là giá trị của cơ hội tốt nhất bị bỏ qua. Chi phí cơ hội của việc học đại học bao gồm các chi phí trực tiếp (học phí) và chi phí gián tiếp (tiền lương mất đi). Tiền ăn uống hàng ngày là chi phí sinh hoạt thông thường, không phải là chi phí cơ hội đặc biệt phát sinh do việc học đại học (dù có thể tăng hoặc giảm tùy trường hợp cụ thể).

Thặng dư sản xuất đo lường lợi ích ròng mà nhà sản xuất nhận được từ việc bán hàng hóa. Nó được tính bằng chênh lệch giữa giá thị trường mà nhà sản xuất nhận được và chi phí sản xuất (chi phí cận biên) của từng đơn vị sản phẩm, cộng dồn trên tất cả các đơn vị bán ra.

Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận bằng cách sản xuất tại mức sản lượng mà giá (P) bằng chi phí cận biên (MC). Tuy nhiên, doanh nghiệp chỉ sản xuất nếu giá lớn hơn hoặc bằng chi phí trung bình biến đổi (AVC) để trang trải ít nhất chi phí biến đổi. Do đó, đường cung ngắn hạn của doanh nghiệp là phần đường MC nằm trên đường AVC.

Lựa chọn đối nghịch xảy ra *trước* khi giao dịch diễn ra. Nó phát sinh khi một bên (thường là bên ít thông tin hơn) không thể quan sát hoặc đánh giá chính xác chất lượng hoặc rủi ro của bên kia, dẫn đến việc những đối tượng `xấu` (rủi ro cao, chất lượng kém) có xu hướng tham gia giao dịch nhiều hơn. Ví dụ: thị trường bảo hiểm y tế, người có sức khỏe kém có xu hướng mua bảo hiểm nhiều hơn.

Tương tự như thị trường hàng hóa, tiền lương cân bằng trên thị trường lao động được xác định bởi sự tương tác giữa cung và cầu lao động. Điểm giao nhau giữa đường cung lao động (thể hiện lượng lao động mà người lao động sẵn lòng cung cấp ở mỗi mức lương) và đường cầu lao động (thể hiện lượng lao động mà doanh nghiệp muốn thuê ở mỗi mức lương) xác định mức lương và lượng lao động cân bằng.

Mô hình thị trường cạnh tranh hoàn hảo, khi đáp ứng các điều kiện như không có ngoại ứng, thông tin hoàn hảo, hàng hóa tư nhân (cạnh tranh và loại trừ), sẽ dẫn đến phân bổ nguồn lực Pareto tối ưu. Việc doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận là hành vi điển hình trong thị trường cạnh tranh, nhưng bản thân nó không phải là *điều kiện cần thiết* để đạt Pareto tối ưu. Các điều kiện khác là những giả định quan trọng của mô hình để đạt được kết quả hiệu quả.

Quy luật năng suất cận biên giảm dần nói về mối quan hệ giữa đầu vào và đầu ra trong ngắn hạn. Khi giữ nguyên các yếu tố khác và tăng dần một yếu tố đầu vào, năng suất tăng thêm (năng suất cận biên) từ mỗi đơn vị đầu vào tăng thêm đó cuối cùng sẽ giảm xuống.

Đường cầu thị trường thể hiện tổng lượng hàng hóa mà tất cả người tiêu dùng sẵn lòng và có khả năng mua ở mỗi mức giá. Do đó, nó được hình thành bằng cách cộng theo chiều ngang các đường cầu cá nhân, tức là cộng các lượng cầu của từng cá nhân tại mỗi mức giá.

Chi phí cố định (FC) là các chi phí không thay đổi khi sản lượng thay đổi (ví dụ: tiền thuê nhà xưởng, lương quản lý). Chi phí biến đổi (VC) là các chi phí thay đổi trực tiếp theo mức sản lượng (ví dụ: chi phí nguyên vật liệu, lương công nhân sản xuất).