Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nhi khoa

Theo định nghĩa, protein niệu trong hội chứng thận hư ở trẻ em là > 50 mg/kg/ngày hoặc tỷ lệ protein/creatinine niệu > 2-3 mg/mg.

Chế độ ăn thiếu sắt, đặc biệt ở trẻ đang lớn nhanh và trẻ bú mẹ hoàn toàn (sau 6 tháng tuổi nếu không bổ sung sắt), là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em.

Corticoid dạng hít là thuốc kiểm soát hen phế quản, có vai trò chính là giảm viêm mạn tính đường thở, từ đó ngăn ngừa các cơn hen cấp và cải thiện triệu chứng hen lâu dài. Thuốc không có tác dụng giãn phế quản nhanh.

Nguyên tắc `Bốn đúng` cơ bản và quan trọng trong sử dụng thuốc nói chung và đặc biệt ở trẻ em là: Đúng thuốc, đúng liều, đúng đường dùng, và đúng thời điểm dùng thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Sốt cao ở trẻ em (đo ở hậu môn) thường được định nghĩa là từ 39°C trở lên. Trên 40°C là sốt rất cao.

Cai sữa đột ngột, đặc biệt ở trẻ dưới 1 tuổi khi sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng và gắn bó về mặt tình cảm, có thể gây ra cả vấn đề về tâm lý (trẻ stress, khó chịu, quấy khóc) và dinh dưỡng (giảm nguồn sữa mẹ, có nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng nếu chế độ ăn bổ sung chưa đáp ứng).

Tắc mật bẩm sinh gây tăng bilirubin trực tiếp (bilirubin liên hợp), không phải bilirubin gián tiếp. Các nguyên nhân khác (bất đồng nhóm máu, bệnh lý tan máu, nhiễm trùng) đều có thể gây tăng bilirubin gián tiếp.

Xử trí ban đầu dị vật đường thở phụ thuộc vào độ tuổi. Ở trẻ dưới 1 tuổi, vỗ lưng và ấn ngực là hiệu quả. Ở trẻ lớn hơn và người lớn, nghiệm pháp Heimlich được ưu tiên. Gắp dị vật bằng kẹp Magill hoặc đặt nội khí quản là các biện pháp can thiệp sâu hơn, thường do nhân viên y tế thực hiện nếu các biện pháp ban đầu thất bại.

Viêm não sởi là biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm nhất của bệnh sởi, có thể gây tử vong hoặc di chứng thần kinh lâu dài.

Cân nặng theo chiều cao (Weight-for-height) là chỉ số nhạy và đặc hiệu nhất để đánh giá tình trạng dinh dưỡng cấp tính (gầy còm) ở trẻ dưới 5 tuổi. Các chỉ số khác cũng quan trọng nhưng cân nặng theo chiều cao phản ánh tình trạng hiện tại tốt nhất.

Chườm lạnh bằng nước đá có thể gây co mạch ngoại vi, làm giảm thải nhiệt và gây khó chịu cho trẻ. Phương pháp hạ sốt vật lý nên là chườm ấm, lau mát bằng nước ấm, cởi bớt quần áo.

Điều trị chính cho bệnh Kawasaki là sử dụng Globulin miễn dịch tĩnh mạch (IVIG) liều cao để giảm nguy cơ biến chứng tim mạch và aspirin liều cao giai đoạn cấp tính để kháng viêm và chống kết tập tiểu cầu.

Sử dụng kháng sinh dự phòng không phải là biện pháp phòng ngừa bệnh tiêu chảy thông thường, thậm chí còn có thể gây hại (kháng kháng sinh, loạn khuẩn ruột). Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm rửa tay, vaccine Rotavirus, ăn chín uống sôi, vệ sinh môi trường và thực phẩm.

Tiêu chảy cấp mất nước độ B cần bù dịch tích cực hơn độ A. Phác đồ WHO khuyến cáo bù Oresol đường uống và nếu thất bại hoặc có dấu hiệu mất nước nặng hơn thì cần bù dịch tĩnh mạch Ringer Lactate.

Aspirin không được khuyến cáo sử dụng cho trẻ em và thanh thiếu niên dưới 16 tuổi để hạ sốt hoặc giảm đau, đặc biệt khi có bệnh do virus (như cúm, thủy đậu) do nguy cơ gây hội chứng Reye, một bệnh lý hiếm gặp nhưng nghiêm trọng ảnh hưởng đến gan và não.

Ho nhiều không phải là triệu chứng điển hình của viêm màng não mủ. Các triệu chứng điển hình bao gồm sốt cao, đau đầu dữ dội, nôn vọt, cứng cổ, li bì, co giật, thóp phồng (ở trẻ nhỏ).

Chụp CT bụng có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán viêm ruột thừa ở trẻ em, đặc biệt trong các trường hợp khó chẩn đoán trên lâm sàng hoặc siêu âm. Tuy nhiên, siêu âm thường được ưu tiên ban đầu do không nhiễm xạ.

Bệnh thủy đậu chủ yếu lây truyền qua đường giọt bắn và tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, không phải đường phân - miệng. Các bệnh còn lại (tay chân miệng, tiêu chảy do Rotavirus, viêm gan A) đều có thể lây qua đường phân - miệng do vệ sinh kém.

Cefixime (cephalosporin thế hệ 3 đường uống) thường được lựa chọn là kháng sinh đầu tay trong điều trị nhiễm trùng tiểu không biến chứng ở trẻ em do phổ kháng khuẩn rộng và hiệu quả với nhiều vi khuẩn gây bệnh thường gặp.

Bệnh tay chân miệng chủ yếu do các virus thuộc nhóm Enterovirus gây ra, phổ biến nhất là virus Coxsackie A16 và Enterovirus 71 (EV71). EV71 thường liên quan đến các biến chứng nặng hơn.

Mắt trũng là một trong những dấu hiệu gợi ý mất nước nặng ở trẻ em. Các dấu hiệu khác bao gồm li bì, lờ đờ, không uống được hoặc bú kém, nếp véo da mất rất chậm (> 2 giây), miệng và lưỡi khô.

Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tiểu phế quản ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ dưới 2 tuổi.

Viêm thanh khí phế quản cấp (Croup) mức độ trung bình đến nặng cần điều trị bằng corticoid đường toàn thân để giảm viêm và epinephrine khí dung để giảm phù nề đường thở, giúp cải thiện nhanh tình trạng khó thở và tiếng thở rít.

Co giật do sốt đơn thuần thường là co giật toàn thân (cả hai bên cơ thể), không phải co giật cục bộ. Các đặc điểm khác đúng là xảy ra khi sốt cao, thời gian ngắn (< 15 phút), và sau cơn trẻ tỉnh táo hoàn toàn.

WHO và các tổ chức y tế khuyến cáo nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sau 6 tháng tuổi, trẻ cần bắt đầu ăn dặm (ăn bổ sung) để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng ngày càng tăng.

Vaccine phòng bệnh cúm mùa hiện chưa nằm trong chương trình Tiêm chủng mở rộng ở Việt Nam. Các vaccine còn lại (ComBe Five/SII, MR, BCG) đều thuộc chương trình này.

Trong cấp cứu ngừng tuần hoàn ở trẻ em (từ sơ sinh đến tuổi dậy thì), tỷ lệ ép tim/thổi ngạt khi có 2 người cấp cứu là 15:2. Nếu chỉ có 1 người cấp cứu, tỷ lệ là 30:2 (tương tự như người lớn).

Nổi ban không phải là dấu hiệu nguy hiểm ở trẻ dưới 2 tháng tuổi theo phân loại của WHO. Các dấu hiệu nguy hiểm khác bao gồm bú kém/bỏ bú, sốt cao, thở rít, li bì khó đánh thức, co giật, vàng da nặng, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, tím tái.

Tiếp xúc đủ ánh nắng mặt trời hàng ngày giúp cơ thể tổng hợp vitamin D, do đó đây là yếu tố bảo vệ, KHÔNG phải yếu tố nguy cơ của bệnh còi xương. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm sinh non, bú mẹ hoàn toàn không bổ sung vitamin D, chế độ ăn thiếu vitamin D và canxi, da sẫm màu, sống ở vùng ít nắng.

Phát triển tuyến vú (nhú vú nhô lên - giai đoạn Tanner 2) thường là dấu hiệu dậy thì sớm nhất ở bé gái. Kinh nguyệt xuất hiện sau, lông mu và tăng chiều cao nhanh cũng là dấu hiệu dậy thì nhưng thường xuất hiện sau phát triển vú.