Đề 9 - Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm
1. Hoạt động vui chơi có vai trò quan trọng như thế nào đối với sự phát triển tâm lý của trẻ mầm non?
A. Chỉ là hoạt động giải trí, không có vai trò phát triển tâm lý.
B. Chủ yếu phát triển thể chất, ít tác động đến tâm lý.
C. Là hoạt động chủ đạo, giúp trẻ phát triển toàn diện về nhận thức, cảm xúc, xã hội và nhân cách.
D. Chỉ giúp trẻ giải tỏa căng thẳng, không có vai trò giáo dục.
2. Phương pháp 'dạy học phân hóa' (differentiated instruction) tập trung vào yếu tố nào?
A. Giảng dạy đồng loạt cho tất cả học sinh với cùng một nội dung và phương pháp.
B. Chia học sinh thành các nhóm theo năng lực và áp dụng các phương pháp khác nhau.
C. Tập trung vào việc chuẩn hóa chương trình và đánh giá.
D. Loại bỏ sự khác biệt về năng lực và nhu cầu của học sinh.
3. Hiện tượng 'khủng hoảng tuổi dậy thì' thường biểu hiện rõ nhất ở khía cạnh tâm lý nào?
A. Khủng hoảng về thể chất, sức khỏe.
B. Khủng hoảng về nhận thức, trí tuệ.
C. Khủng hoảng về cảm xúc, quan hệ xã hội và bản sắc cá nhân.
D. Khủng hoảng về kinh tế, tài chính cá nhân.
4. Giáo viên nên vận dụng nguyên tắc nào của tâm lý học lứa tuổi khi thiết kế bài giảng cho học sinh tiểu học?
A. Tập trung vào các khái niệm trừu tượng, phức tạp.
B. Sử dụng nhiều hình ảnh, đồ dùng trực quan và các hoạt động thực hành.
C. Yêu cầu học sinh tự học, tự nghiên cứu là chính.
D. Đánh giá chủ yếu dựa trên bài kiểm tra viết.
5. Theo Erikson, khủng hoảng tâm lý nào đặc trưng cho giai đoạn tuổi vị thành niên?
A. Tự chủ vs. Xấu hổ và nghi ngờ (Autonomy vs. Shame and Doubt)
B. Khởi xướng vs. Tội lỗi (Initiative vs. Guilt)
C. Siêng năng vs. Cảm giác tự ti (Industry vs. Inferiority)
D. Đồng nhất bản sắc vs. Mơ hồ vai trò (Identity vs. Role Confusion)
6. Đâu là một biểu hiện của 'tự đánh giá' (self-evaluation) tích cực ở học sinh?
A. Luôn cho rằng mình giỏi nhất và không cần cố gắng hơn.
B. Chỉ tập trung vào điểm yếu và cảm thấy tự ti về bản thân.
C. Nhận biết được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân và có ý thức nỗ lực cải thiện.
D. Phụ thuộc hoàn toàn vào đánh giá của người khác và không có chính kiến.
7. Kỹ năng 'lắng nghe tích cực' (active listening) có vai trò như thế nào trong giao tiếp sư phạm?
A. Chỉ giúp giáo viên nắm bắt thông tin từ học sinh.
B. Tạo khoảng cách giữa giáo viên và học sinh để duy trì kỷ luật.
C. Xây dựng sự tin tưởng, tôn trọng và thấu hiểu giữa giáo viên và học sinh, tạo môi trường giao tiếp hiệu quả.
D. Giúp giáo viên thể hiện quyền uy và kiểm soát tình huống giao tiếp.
8. Trong tâm lý học sư phạm, 'vùng phát triển gần nhất' (Zone of Proximal Development - ZPD) được Vygotsky đề cập đến có ý nghĩa gì?
A. Khoảng cách giữa những gì trẻ có thể tự làm và những gì trẻ có thể làm được với sự hướng dẫn.
B. Mức độ phát triển trí tuệ trung bình của trẻ so với bạn bè cùng trang lứa.
C. Khu vực địa lý nơi trẻ sinh sống và phát triển.
D. Giai đoạn phát triển tiếp theo mà trẻ sẽ trải qua.
9. Đâu là đặc điểm nổi bật nhất của giai đoạn phát triển tâm lý lứa tuổi nhi đồng?
A. Phát triển mạnh mẽ về tư duy trừu tượng và khả năng suy luận logic.
B. Hình thành và phát triển mạnh mẽ về nhận thức cảm tính, trực quan hành động.
C. Giai đoạn khủng hoảng tuổi lên ba với sự bướng bỉnh, chống đối.
D. Bắt đầu hình thành ý thức về bản thân và vị trí của mình trong xã hội.
10. Điều gì KHÔNG phải là một trong những nguyên tắc cơ bản của tâm lý học sư phạm?
A. Nguyên tắc đảm bảo tính vừa sức và phù hợp với đặc điểm lứa tuổi.
B. Nguyên tắc coi trọng hoạt động và giao tiếp trong dạy học.
C. Nguyên tắc tuyệt đối hóa vai trò của giáo viên trong quá trình dạy học.
D. Nguyên tắc cá nhân hóa và phân hóa trong giáo dục.
11. Đánh giá thường xuyên (formative assessment) trong quá trình dạy học có mục đích chính là gì?
A. Xếp loại học sinh vào cuối kỳ học.
B. Cung cấp thông tin phản hồi kịp thời cho cả giáo viên và học sinh để điều chỉnh hoạt động dạy và học.
C. So sánh năng lực học tập của học sinh giữa các lớp.
D. Tuyển chọn học sinh vào các lớp chuyên.
12. Yếu tố nào sau đây thuộc về 'môi trường giáo dục' có ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý của học sinh?
A. Di truyền từ bố mẹ.
B. Tính cách bẩm sinh.
C. Không khí tâm lý lớp học, mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, bạn bè.
D. Đặc điểm khí hậu, địa lý nơi học sinh sinh sống.
13. Nguyên tắc 'tôn trọng cá tính' của học sinh trong tâm lý học sư phạm có nghĩa là gì?
A. Giáo viên phải chiều theo mọi ý muốn của học sinh.
B. Giáo viên cần nhận thức và tôn trọng sự khác biệt về năng lực, sở thích, phong cách học tập, hoàn cảnh cá nhân của mỗi học sinh.
C. Giáo viên không được phê bình, nhắc nhở học sinh.
D. Giáo viên chỉ cần quan tâm đến học sinh giỏi, bỏ qua học sinh yếu.
14. Theo Piaget, giai đoạn nào trẻ bắt đầu phát triển khả năng bảo tồn (conservation)?
A. Giai đoạn cảm giác vận động (Sensorimotor)
B. Giai đoạn tiền thao tác (Preoperational)
C. Giai đoạn thao tác cụ thể (Concrete Operational)
D. Giai đoạn thao tác hình thức (Formal Operational)
15. Khái niệm 'sự sẵn sàng đi học' (school readiness) nhấn mạnh điều gì?
A. Chỉ cần trẻ đạt độ tuổi quy định là đủ điều kiện đi học.
B. Trẻ cần có đầy đủ kỹ năng, kiến thức và tâm thế cần thiết để thích ứng với môi trường học đường.
C. Chỉ cần trẻ biết đọc, biết viết trước khi vào lớp 1.
D. Nhà trường phải chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất để đón trẻ.
16. Hiện tượng 'bắt nạt học đường' (bullying) gây ra hậu quả tâm lý nghiêm trọng nhất đối với đối tượng nào?
A. Đối với học sinh bắt nạt bạn bè.
B. Đối với nạn nhân bị bắt nạt.
C. Đối với cả học sinh bắt nạt và nạn nhân.
D. Đối với những học sinh chứng kiến sự việc bắt nạt.
17. Yếu tố 'tự nhận thức về bản thân' (self-awareness) có vai trò như thế nào đối với giáo viên?
A. Không quan trọng, giáo viên chỉ cần giỏi chuyên môn.
B. Giúp giáo viên hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu, cảm xúc, giá trị của bản thân để giao tiếp và ứng xử sư phạm hiệu quả hơn.
C. Chỉ cần thiết cho giáo viên mới vào nghề.
D. Có thể khiến giáo viên trở nên tự mãn và chủ quan.
18. Yếu tố nào sau đây đóng vai trò quan trọng nhất trong việc hình thành nhân cách ở lứa tuổi thanh niên?
A. Yếu tố di truyền.
B. Môi trường xã hội và các mối quan hệ xã hội.
C. Sự phát triển thể chất vượt trội.
D. Nền tảng giáo dục từ gia đình.
19. Trong quản lý lớp học, biện pháp kỷ luật 'phản hồi có tính xây dựng' (constructive feedback) nên tập trung vào điều gì?
A. Chỉ trích những hành vi sai trái của học sinh một cách gay gắt.
B. So sánh học sinh này với học sinh khác để tạo động lực.
C. Tập trung vào hành vi cụ thể, đưa ra gợi ý cải thiện và khuyến khích sự tiến bộ.
D. Làm bẽ mặt học sinh trước lớp để răn đe các bạn khác.
20. Đâu là một ứng dụng của tâm lý học lứa tuổi trong việc thiết kế chương trình giáo dục?
A. Áp dụng chương trình giáo dục giống nhau cho mọi lứa tuổi.
B. Xây dựng chương trình phù hợp với đặc điểm phát triển nhận thức, tâm lý, xã hội của từng giai đoạn lứa tuổi.
C. Chỉ tập trung vào nội dung kiến thức hàn lâm, bỏ qua yếu tố tâm lý.
D. Thiết kế chương trình dựa trên mong muốn chủ quan của người lớn.
21. Trong giáo dục hòa nhập, giáo viên cần đặc biệt chú ý đến yếu tố tâm lý nào của học sinh khuyết tật?
A. Chỉ cần tập trung vào việc truyền đạt kiến thức.
B. Tạo môi trường học tập thân thiện, tôn trọng sự khác biệt, hỗ trợ và khuyến khích sự tự tin, hòa nhập của học sinh khuyết tật.
C. Hạ thấp yêu cầu đối với học sinh khuyết tật để đảm bảo công bằng.
D. Tách biệt học sinh khuyết tật ra khỏi các hoạt động chung của lớp.
22. Phương pháp dạy học nào sau đây chú trọng đến việc phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh?
A. Dạy học thuyết trình.
B. Dạy học theo lối thông báo – tái hiện.
C. Dạy học theo nhóm, dự án, giải quyết vấn đề.
D. Dạy học cá nhân hóa hoàn toàn.
23. Trong giai đoạn tuổi tiền dậy thì, sự phát triển thể chất có tác động như thế nào đến tâm lý của trẻ?
A. Không có tác động đáng kể.
B. Chỉ tác động đến sức khỏe, không ảnh hưởng đến tâm lý.
C. Có thể gây ra những biến đổi tâm lý phức tạp do sự thay đổi về hình thể và nhận thức về bản thân.
D. Chỉ làm trẻ cảm thấy tự tin hơn về ngoại hình.
24. Trong giao tiếp sư phạm, phong cách giao tiếp 'dân chủ' của giáo viên có ưu điểm gì nổi bật?
A. Duy trì kỷ luật lớp học một cách nghiêm ngặt, triệt để.
B. Tạo không khí cởi mở, thân thiện, khuyến khích sự tham gia của học sinh.
C. Giúp giáo viên kiểm soát hoàn toàn mọi hoạt động trong lớp.
D. Tiết kiệm thời gian và công sức cho giáo viên trong việc quản lý lớp.
25. Theo thuyết 'Hệ sinh thái phát triển của con người' (Ecological Systems Theory) của Bronfenbrenner, hệ thống 'vi mô' (microsystem) bao gồm yếu tố nào?
A. Các chính sách giáo dục của quốc gia.
B. Các giá trị văn hóa, xã hội.
C. Gia đình, nhà trường, bạn bè trực tiếp của trẻ.
D. Mối quan hệ giữa các hệ thống vi mô (ví dụ: mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường).
26. Trong giai đoạn tuổi học đường, mối quan hệ với bạn bè có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển tâm lý xã hội của trẻ?
A. Không quan trọng bằng mối quan hệ với gia đình và thầy cô.
B. Chủ yếu là để vui chơi, giải trí.
C. Đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành bản sắc xã hội, phát triển kỹ năng hợp tác, giải quyết xung đột và xây dựng lòng tự trọng.
D. Có thể gây ảnh hưởng tiêu cực nếu trẻ kết bạn với những người không tốt.
27. Trong tình huống học sinh có hành vi tiêu cực, giáo viên nên ưu tiên sử dụng biện pháp tiếp cận nào theo hướng tâm lý học sư phạm?
A. Trừng phạt nghiêm khắc để răn đe.
B. Tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ của hành vi và có biện pháp can thiệp, hỗ trợ phù hợp.
C. Lờ đi hành vi tiêu cực để tránh gây chú ý.
D. Thông báo ngay cho phụ huynh để gia đình tự giải quyết.
28. Phương pháp 'dạy học hợp tác' (cooperative learning) mang lại lợi ích nào sau đây?
A. Chỉ phù hợp với học sinh giỏi, không hiệu quả với học sinh yếu.
B. Làm giảm tính cạnh tranh trong lớp học.
C. Phát triển kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau giữa học sinh.
D. Giáo viên khó kiểm soát và đánh giá kết quả học tập của từng học sinh.
29. Động lực bên trong (intrinsic motivation) có vai trò như thế nào đối với quá trình học tập của học sinh?
A. Không có vai trò đáng kể, động lực bên ngoài quan trọng hơn.
B. Giúp học sinh tập trung vào điểm số và phần thưởng.
C. Thúc đẩy sự hứng thú, say mê học tập và duy trì động lực lâu dài.
D. Chỉ phù hợp với học sinh giỏi, không hiệu quả với học sinh trung bình, yếu.
30. Trong lớp học, một học sinh liên tục gây rối, phá phách. Theo quan điểm tâm lý học sư phạm, hành vi này có thể xuất phát từ nguyên nhân sâu xa nào?
A. Do học sinh đó có bản chất nghịch ngợm, thích gây sự chú ý.
B. Do phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa đủ hấp dẫn.
C. Do học sinh đó có thể gặp khó khăn trong học tập hoặc thiếu sự quan tâm, chấp nhận từ bạn bè, thầy cô.
D. Do môi trường gia đình của học sinh quá nuông chiều, không kỷ luật.
