Trắc nghiệm Cánh diều Lịch sử 10 bài 4 Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại
1. Ngành lịch sử y học (medical history) và lịch sử khoa học (history of science) có điểm chung nào trong phương pháp tiếp cận hiện đại?
A. Cả hai ngành đều sử dụng cách tiếp cận liên ngành, kết hợp lịch sử với khoa học, y học, xã hội học, và triết học để hiểu sự phát triển của tri thức và thực hành.
B. Chỉ tập trung vào việc liệt kê các phát minh và khám phá.
C. Luôn tìm kiếm các giả thuyết sai lầm trong lịch sử khoa học và y học.
D. Chỉ nghiên cứu các bệnh dịch và phương pháp chữa trị cổ xưa.
2. Tại sao việc sử dụng các kho lưu trữ số hóa và cơ sở dữ liệu lịch sử trực tuyến lại quan trọng đối với các nhà nghiên cứu sử học hiện nay?
A. Giúp tiếp cận nguồn tư liệu phong phú, đa dạng, dễ dàng tìm kiếm, đối chiếu và phân tích hiệu quả hơn so với tài liệu giấy truyền thống.
B. Chỉ có tác dụng đối với các nhà sử học làm việc ở nước ngoài, không cần thiết cho nghiên cứu trong nước.
C. Làm tăng chi phí nghiên cứu do phải mua bản quyền truy cập các nền tảng số.
D. Bắt buộc mọi nhà sử học phải có kiến thức chuyên sâu về công nghệ thông tin.
3. Ngành đánh giá tác động lịch sử (historical impact assessment) trong các lĩnh vực như quy hoạch đô thị hoặc phát triển dự án có thể liên quan đến vai trò của nhà sử học như thế nào?
A. Xác định và đánh giá giá trị lịch sử của các di tích, cảnh quan, hoặc các yếu tố văn hóa có thể bị ảnh hưởng bởi dự án mới.
B. Chỉ tập trung vào các yếu tố kinh tế của dự án.
C. Thiết kế các công trình xây dựng mới.
D. Đảm bảo dự án tuân thủ các quy định về môi trường.
4. Khi phân tích các vấn đề kinh tế - xã hội trong quá khứ, việc nhà sử học sử dụng các mô hình kinh tế lượng hoặc thống kê hiện đại có ý nghĩa gì?
A. Giúp làm rõ mối quan hệ giữa các yếu tố kinh tế, phát hiện các xu hướng biến động và dự báo khả năng lặp lại của các mô hình trong lịch sử.
B. Làm cho các phân tích lịch sử trở nên khô khan và khó hiểu đối với người đọc phổ thông.
C. Chỉ có giá trị trong việc nghiên cứu lịch sử kinh tế thuần túy, không áp dụng cho lịch sử xã hội.
D. Yêu cầu nhà sử học phải có bằng cấp chuyên ngành kinh tế.
5. Tại sao các nhà sử học ngày nay thường tham gia vào các dự án lịch sử doanh nghiệp (business history) hoặc lịch sử công nghệ (history of technology)?
A. Để phân tích sự phát triển, chiến lược kinh doanh, đổi mới công nghệ và tác động của chúng đối với xã hội, giúp doanh nghiệp và ngành công nghệ học hỏi từ quá khứ.
B. Chỉ để ghi lại lịch sử thành lập các công ty.
C. Nhằm mục đích đầu tư chứng khoán dựa trên các xu hướng lịch sử.
D. Để chỉ trích các hoạt động kinh doanh trong quá khứ.
6. Theo quan điểm phổ biến trong giới sử học hiện đại, việc các nhà sử học sử dụng phương pháp phân tích định lượng trong nghiên cứu lịch sử có ý nghĩa gì đối với việc tìm hiểu các hiện tượng xã hội?
A. Giúp định lượng hóa các yếu tố, phát hiện quy luật và mối quan hệ phức tạp, từ đó nâng cao tính khách quan và khoa học của kết quả nghiên cứu.
B. Chỉ phù hợp với các ngành khoa học tự nhiên, không có giá trị trong nghiên cứu lịch sử xã hội.
C. Làm giảm đi tính nhân văn và cảm xúc trong việc diễn giải các sự kiện lịch sử.
D. Đòi hỏi sử dụng các công cụ toán học phức tạp, gây khó khăn cho việc tiếp cận của đa số nhà sử học.
7. Trong ngành truyền thông và báo chí, việc nhà sử học cung cấp thông tin và phân tích bối cảnh lịch sử cho các phóng sự thời sự có ý nghĩa gì?
A. Giúp công chúng hiểu sâu sắc hơn về nguồn gốc, nguyên nhân và các yếu tố lịch sử đằng sau các sự kiện thời sự.
B. Làm cho các bản tin trở nên quá dài và phức tạp.
C. Chỉ có giá trị đối với các bản tin về lịch sử.
D. Tạo ra sự thiên vị trong việc đưa tin.
8. Sự phát triển của lý thuyết mạng lưới (network theory) trong xã hội học và các ngành khoa học xã hội khác đã ảnh hưởng như thế nào đến phương pháp nghiên cứu lịch sử?
A. Khuyến khích nhà sử học nhìn nhận các mối quan hệ xã hội, chính trị, kinh tế không chỉ theo tuyến tính mà còn theo cấu trúc mạng lưới phức tạp.
B. Làm cho việc nghiên cứu lịch sử trở nên quá trừu tượng và xa rời thực tế.
C. Chỉ áp dụng được cho các xã hội tiền công nghiệp.
D. Không có ảnh hưởng đáng kể đến cách tiếp cận lịch sử.
9. Trong lĩnh vực luật pháp và tư pháp, vai trò của các nhà sử học là gì khi nghiên cứu về các tiền lệ pháp lý hoặc các vụ án lịch sử?
A. Cung cấp bối cảnh lịch sử, phân tích sự phát triển của các quy định pháp luật, hiểu rõ ý định ban đầu của nhà lập pháp và các ảnh hưởng xã hội.
B. Chỉ tập trung vào việc ghi chép lại các bộ luật cổ.
C. Trở thành thẩm phán trong các phiên tòa.
D. Đề xuất các hình phạt mới dựa trên lịch sử.
10. Tại sao các nhà sử học tham gia vào lĩnh vực lịch sử gia đình (family history) hoặc lịch sử cá nhân (personal history) ngày càng có xu hướng sử dụng công nghệ giải trình tự gen hoặc phân tích DNA?
A. Để truy vết nguồn gốc dân tộc, mối quan hệ huyết thống xa xưa và bổ sung thông tin cho các ghi chép lịch sử gia đình truyền thống.
B. Chỉ để xác định nguyên nhân gây bệnh di truyền.
C. Làm cho các câu chuyện gia đình trở nên quá phức tạp.
D. Tạo ra các giả thuyết lịch sử không có căn cứ.
11. Khi nghiên cứu về sự hình thành và phát triển của các ý tưởng, hệ tư tưởng trong lịch sử, nhà sử học hiện đại thường kết hợp với những lĩnh vực nào?
A. Triết học, xã hội học, ngôn ngữ học và phân tích văn bản.
B. Sinh học phân tử và di truyền học.
C. Kỹ thuật cơ khí và vật lý hạt nhân.
D. Thiết kế đồ họa và hoạt hình.
12. Trong lĩnh vực giáo dục, việc tích hợp các phương pháp giảng dạy lịch sử lấy người học làm trung tâm, sử dụng công nghệ tương tác (ví dụ: thực tế ảo, thực tế tăng cường) có ý nghĩa gì?
A. Tăng cường sự hứng thú, khả năng tiếp thu và ghi nhớ kiến thức lịch sử của học sinh thông qua trải nghiệm thực tế và tương tác.
B. Làm giảm vai trò của giáo viên trong lớp học.
C. Chỉ phù hợp với các trường học có ngân sách lớn.
D. Khiến việc học lịch sử trở nên quá dễ dàng, không đòi hỏi nỗ lực.
13. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và các vấn đề xuyên quốc gia, vai trò của các nhà sử học trong việc phân tích các mối liên hệ toàn cầu (global connections) trong lịch sử là gì?
A. Làm sáng tỏ cách thức các nền văn hóa, kinh tế, ý tưởng và con người tương tác, ảnh hưởng lẫn nhau trên quy mô toàn cầu, vượt ra ngoài biên giới quốc gia.
B. Chỉ tập trung vào lịch sử của từng quốc gia riêng lẻ.
C. Đề xuất các giải pháp cho các vấn đề toàn cầu.
D. Phê bình các chính sách của các tổ chức quốc tế.
14. Việc sử dụng lịch sử kỹ thuật số (digital history) và các công cụ phân tích văn bản tự động (như phân tích tần suất từ, phân tích cảm xúc) trong nghiên cứu lịch sử có ý nghĩa gì?
A. Giúp phát hiện các xu hướng, chủ đề, giọng điệu và mối liên hệ ẩn giấu trong khối lượng lớn văn bản lịch sử một cách hiệu quả hơn.
B. Làm cho việc đọc hiểu văn bản lịch sử trở nên khó khăn hơn.
C. Chỉ có giá trị đối với các loại văn bản ngắn.
D. Thay thế hoàn toàn việc đọc và phân tích thủ công của nhà sử học.
15. Vai trò của lịch sử công cộng (public history) trong các ngành nghề hiện đại là gì?
A. Đưa kiến thức lịch sử đến gần hơn với công chúng thông qua các hình thức đa dạng như triển lãm, phim ảnh, podcast, ứng dụng di động.
B. Chỉ tập trung vào việc nghiên cứu các sự kiện lịch sử ít được biết đến.
C. Đào tạo ra các nhà sử học chuyên nghiệp.
D. Phê bình các cách diễn giải lịch sử sai lệch.
16. Trong lĩnh vực ngoại giao và quan hệ quốc tế, vai trò của các nhà sử học hiện đại được thể hiện qua việc gì?
A. Cung cấp bối cảnh lịch sử, phân tích các tiền lệ và xu hướng quan hệ quốc tế để hỗ trợ việc hoạch định chính sách ngoại giao.
B. Chỉ tập trung vào việc ghi chép lại lịch sử các cuộc chiến tranh.
C. Trở thành các nhà đàm phán chính trong các hội nghị quốc tế.
D. Chỉ có vai trò giáo dục công chúng về lịch sử các quốc gia.
17. Việc các nhà sử học tham gia vào các dự án bảo tồn di sản số (digital heritage preservation) có ý nghĩa gì đối với tương lai của ngành sử học?
A. Đảm bảo rằng các nguồn tư liệu lịch sử dưới dạng số sẽ không bị mất mát, lỗi thời hoặc không thể truy cập trong tương lai.
B. Chỉ là một công việc kỹ thuật không liên quan đến nghiên cứu.
C. Làm tăng chi phí lưu trữ tài liệu lịch sử.
D. Giảm bớt nhu cầu về các kho lưu trữ vật lý.
18. Ngành nghề nào dưới đây được xem là có sự liên kết mật thiết và trực tiếp nhất với công tác nghiên cứu sử học trong thời đại số hóa?
A. Kỹ sư phần mềm và chuyên gia phân tích dữ liệu.
B. Kiến trúc sư và kỹ sư xây dựng.
C. Nhà thiết kế thời trang và nghệ sĩ tạo hình.
D. Chuyên gia tư vấn tài chính và kế toán.
19. Ngành lịch sử truyền miệng (oral history) hiện đại, khi sử dụng các phương pháp phỏng vấn có cấu trúc và phân tích nội dung bằng công cụ số, đã thay đổi cách tiếp cận nguồn tư liệu như thế nào?
A. Giúp thu thập thông tin có hệ thống, dễ dàng phân tích định lượng và định tính, đồng thời bảo quản nguồn tư liệu phỏng vấn một cách hiệu quả hơn.
B. Làm giảm giá trị của các tài liệu viết tay.
C. Chỉ phù hợp với các sự kiện lịch sử gần đây.
D. Tăng cường tính chủ quan và cá nhân của người phỏng vấn.
20. Việc các nhà sử học tham gia vào các dự án lưu trữ truyền khẩu (oral history) bằng cách sử dụng công nghệ ghi âm, ghi hình kỹ thuật số hiện đại có ý nghĩa gì?
A. Bảo tồn một cách chính xác và sinh động hơn các câu chuyện, ký ức của nhân chứng lịch sử, làm phong phú nguồn tư liệu nghiên cứu.
B. Chỉ là một phương pháp thay thế lỗi thời cho việc đọc tài liệu giấy.
C. Làm cho các câu chuyện cá nhân trở nên quá phức tạp để phân tích.
D. Tăng cường tính chủ quan và cảm tính trong các nguồn tư liệu.
21. Ngành Lịch sử học ứng dụng (Applied History) đề cập đến khía cạnh nào của sử học trong các ngành nghề hiện đại?
A. Sử dụng kiến thức và phương pháp sử học để giải quyết các vấn đề thực tiễn, đưa ra lời khuyên hoặc định hướng cho các quyết định trong hiện tại.
B. Chỉ tập trung vào việc giảng dạy lịch sử cho thế hệ trẻ.
C. Nghiên cứu sâu về nguồn gốc và sự phát triển của các ngành nghề khác.
D. Phê bình và đánh giá các tác phẩm văn học có yếu tố lịch sử.
22. Trong lĩnh vực bảo tàng và di sản văn hóa, vai trò của các nhà sử học hiện đại đã mở rộng như thế nào so với trước đây?
A. Không chỉ nghiên cứu, mà còn tham gia vào việc số hóa, tạo nội dung số hấp dẫn, quản lý dữ liệu di sản và phát triển các trải nghiệm tương tác cho công chúng.
B. Chỉ còn vai trò cố vấn về mặt học thuật, không tham gia vào các hoạt động thực tế.
C. Chỉ tập trung vào việc bảo quản các hiện vật vật lý.
D. Giảm bớt vai trò do công nghệ mới thay thế hoàn toàn.
23. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, cách tiếp cận nào của sử học được đánh giá là mang lại nhiều tiềm năng nhất để tái hiện và lý giải các sự kiện lịch sử phức tạp?
A. Kết hợp phương pháp truyền thống với các công cụ phân tích dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và mô phỏng.
B. Chỉ tập trung vào việc sưu tầm và phiên dịch các tài liệu cổ quý hiếm.
C. Tổ chức các cuộc phỏng vấn sâu với các nhân chứng lịch sử còn sống.
D. Ưu tiên việc diễn giải lịch sử dựa trên quan điểm cá nhân của nhà sử học.
24. Ngành lịch sử đô thị (urban history) hiện nay, khi nghiên cứu sự phát triển của các thành phố, thường kết hợp với những chuyên gia từ lĩnh vực nào?
A. Quy hoạch đô thị, kiến trúc, xã hội học, địa lý và kinh tế học.
B. Thiên văn học và địa chất học.
C. Nghệ thuật biểu diễn và âm nhạc.
D. Nông nghiệp và thủy lợi.
25. Việc các nhà sử học sử dụng công cụ bản đồ hóa lịch sử (historical mapping) hoặc lịch sử địa lý (historical geography) bằng phần mềm GIS (Hệ thống Thông tin Địa lý) mang lại lợi ích gì?
A. Trực quan hóa sự phân bố, di chuyển, và ảnh hưởng của các hiện tượng lịch sử theo không gian địa lý, giúp phát hiện các quy luật và mối liên hệ không gian.
B. Chỉ là một phương pháp trang trí cho các bài viết lịch sử.
C. Làm cho việc nghiên cứu lịch sử trở nên quá phức tạp về kỹ thuật.
D. Chỉ phù hợp với các cuộc chiến tranh và di chuyển quân đội.
