Đề 11 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính doanh nghiệp

Hệ số Beta trong mô hình CAPM đo lường mức độ biến động giá cổ phiếu của một tài sản so với biến động của thị trường chung (thường được đại diện bởi một chỉ số thị trường). Beta thể hiện rủi ro hệ thống của tài sản đó, tức là phần rủi ro không thể đa dạng hóa.

Phương pháp DCF định giá doanh nghiệp dựa trên giá trị hiện tại của tất cả dòng tiền tự do mà doanh nghiệp dự kiến tạo ra trong tương lai. Nó tập trung vào dòng tiền thực tế thay vì lợi nhuận kế toán và giá trị trong quá khứ.

Giá trị thời gian của tiền xuất phát từ việc tiền có thể sinh lời. Do đó, việc có tiền sớm hơn cho phép đầu tư và tạo ra lợi nhuận, làm cho giá trị của một đồng tiền nhận được hôm nay lớn hơn trong tương lai (xét về giá trị quy đổi hiện tại).

Điểm khác biệt chính giữa thuê tài chính và thuê hoạt động là thuê tài chính về bản chất là một hình thức tài trợ vốn, chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích của quyền sở hữu tài sản cho bên thuê. Thuê hoạt động giống như thuê thông thường, không chuyển giao quyền sở hữu đáng kể.

Chính sách tài trợ rủi ro cao (hung hăng) thường tài trợ phần lớn tài sản ngắn hạn bằng nợ ngắn hạn. Điều này làm tăng rủi ro thanh khoản nhưng có thể giảm chi phí vốn. Chính sách bảo thủ ngược lại, sử dụng nhiều vốn dài hạn hơn, giảm rủi ro nhưng có thể tăng chi phí vốn.

Phương pháp so sánh bội số định giá doanh nghiệp bằng cách sử dụng các bội số tài chính (ví dụ: P/E, EV/EBITDA) của các doanh nghiệp tương tự đã niêm yết trên thị trường hoặc trong các giao dịch M&A gần đây. Nguyên tắc là các doanh nghiệp tương tự nên có giá trị tương tự khi so sánh các chỉ số tài chính.

Chính sách cổ tức bằng tiền mặt cố định, trong đó doanh nghiệp trả một khoản cổ tức bằng tiền mặt không đổi theo thời gian, tạo ra sự ổn định và dễ dự đoán cho nhà đầu tư. Các chính sách khác biến động hơn hoặc không phải là cổ tức tiền mặt.

Mô hình DDM định giá cổ phiếu dựa trên giá trị hiện tại của dòng cổ tức dự kiến trong tương lai. Các yếu tố cổ tức, tăng trưởng cổ tức và chi phí vốn cổ phần đều trực tiếp ảnh hưởng đến giá trị này. Giá trị sổ sách tài sản không phải là yếu tố đầu vào trực tiếp trong DDM.

Quản lý hàng tồn kho hiệu quả nhằm mục tiêu tối ưu hóa mức tồn kho, đảm bảo vừa đủ để đáp ứng nhu cầu hoạt động mà không gây ra chi phí tồn kho quá cao (chi phí lưu trữ, lỗi thời, vốn bị `chôn` trong tồn kho). Các mục tiêu khác là cực đoan hoặc không toàn diện.

Phương pháp NPV luôn đưa ra một quyết định đầu tư duy nhất (chấp nhận dự án nếu NPV > 0, từ chối nếu NPV < 0), trong khi phương pháp IRR có thể gặp vấn đề đa IRR hoặc không xác định được IRR trong một số trường hợp dòng tiền phức tạp. NPV cũng trực tiếp đo lường giá trị gia tăng cho doanh nghiệp.

Điểm hòa vốn là mức sản lượng hoặc doanh thu mà tại đó tổng doanh thu bằng tổng chi phí (không lãi, không lỗ). Nếu chi phí cố định tăng, doanh nghiệp cần bán nhiều sản phẩm hơn để bù đắp chi phí cố định cao hơn, do đó điểm hòa vốn tăng lên.

Nguyên tắc thận trọng (hay bảo thủ) yêu cầu kế toán phải thận trọng trong việc ghi nhận doanh thu và chi phí. Lợi nhuận chỉ được ghi nhận khi đã chắc chắn, trong khi các khoản lỗ tiềm ẩn phải được ghi nhận ngay khi có thể dự đoán được. Điều này tránh việc phóng đại lợi nhuận và che giấu rủi ro.

Mục tiêu hàng đầu của quản trị tài chính doanh nghiệp là tối đa hóa giá trị tài sản của chủ sở hữu, thể hiện qua giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Các mục tiêu khác có thể quan trọng nhưng là công cụ hoặc thứ yếu so với mục tiêu này.

Chi phí sử dụng vốn bình quân gia quyền (WACC) là tỷ lệ chiết khấu phù hợp để chiết khấu dòng tiền tự do của doanh nghiệp trong phương pháp định giá DCF. Nó đại diện cho chi phí vốn trung bình của doanh nghiệp từ các nguồn khác nhau (nợ và vốn chủ sở hữu).

Mô hình Baumol (hay mô hình William Baumol) là một mô hình quản lý tiền mặt nhằm xác định mức tồn quỹ tiền mặt tối ưu cho doanh nghiệp, cân bằng giữa chi phí giao dịch (chuyển đổi chứng khoán thành tiền mặt) và chi phí cơ hội (lãi suất mất đi khi giữ tiền mặt).

Điểm tín dụng (Credit Score) là một đánh giá định lượng về khả năng một doanh nghiệp hoặc cá nhân thực hiện nghĩa vụ nợ đúng hạn. Điểm tín dụng cao cho thấy rủi ro vỡ nợ thấp, và ngược lại.

Đòn bẩy tài chính là việc sử dụng nợ vay để tài trợ cho hoạt động kinh doanh. Việc sử dụng nợ vay có thể khuếch đại lợi nhuận (và lỗ) trên vốn chủ sở hữu. Vốn chủ sở hữu không tạo ra đòn bẩy tài chính theo định nghĩa này.

Sáp nhập chiều dọc là sự kết hợp giữa các doanh nghiệp ở các giai đoạn khác nhau trong cùng một chuỗi giá trị sản xuất hoặc phân phối. Sáp nhập chiều ngang là giữa các đối thủ cạnh tranh, đồng tâm và hỗn hợp là các loại sáp nhập khác với mục tiêu khác nhau.

Lưu chuyển tiền tệ chiết khấu (DCF), bao gồm các phương pháp như Giá trị hiện tại ròng (NPV) và Tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR), là công cụ chính để đánh giá dự án đầu tư dài hạn bằng cách xem xét giá trị thời gian của tiền và dòng tiền dự kiến.

Hợp đồng kỳ hạn tỷ giá hối đoái là một thỏa thuận mua hoặc bán một lượng ngoại tệ nhất định vào một ngày cụ thể trong tương lai với tỷ giá được xác định trước. Đây là công cụ phổ biến để phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho các giao dịch quốc tế.

Vốn lưu động bao gồm tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn. Quản lý nợ dài hạn thuộc về quản lý cơ cấu vốn dài hạn, không phải quản lý vốn lưu động. Quản lý dòng tiền, hàng tồn kho và khoản phải thu đều là các thành phần quan trọng của quản lý vốn lưu động.

Phương pháp `top-down` (từ trên xuống) trong dự báo tài chính bắt đầu bằng việc dự báo các yếu tố kinh tế vĩ mô tổng thể (ví dụ: tăng trưởng GDP, lạm phát) hoặc toàn ngành, sau đó sử dụng các dự báo này để suy ra dự báo cho doanh nghiệp cụ thể. Ngược lại, `bottom-up` (từ dưới lên) bắt đầu từ các chi tiết của doanh nghiệp.

Rủi ro hệ thống, hay rủi ro thị trường, là loại rủi ro ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc một phân khúc lớn của thị trường và không thể loại bỏ bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư. Các lựa chọn khác đề cập đến rủi ro đặc thù có thể giảm thiểu qua đa dạng hóa.

Bảo lãnh `mua đứt bán đoạn` (Firm Commitment) là hình thức bảo lãnh mà nhà bảo lãnh mua toàn bộ chứng khoán từ doanh nghiệp phát hành với giá chiết khấu, chịu rủi ro nếu không bán được hết cho công chúng. Các hình thức khác có mức độ cam kết và rủi ro khác nhau cho nhà bảo lãnh.

Tỷ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) là chỉ số đánh giá khả năng doanh nghiệp có đủ tài sản ngắn hạn để trang trải các nghĩa vụ nợ ngắn hạn hay không. Các chỉ số khác đo lường các khía cạnh khác nhau của hiệu quả hoạt động hoặc cơ cấu vốn.

Giá trái phiếu và lãi suất thị trường có mối quan hệ nghịch đảo. Khi lãi suất thị trường tăng, các trái phiếu mới phát hành sẽ có lợi suất cao hơn. Để trái phiếu cũ (với lợi suất cố định thấp hơn) trở nên hấp dẫn hơn, giá của chúng trên thị trường thứ cấp phải giảm xuống để tăng lợi suất hiện hành.

Phát hành trái phiếu (nợ) không làm thay đổi cơ cấu sở hữu của doanh nghiệp, trong khi phát hành cổ phiếu (vốn chủ sở hữu) làm tăng số lượng cổ phiếu và có thể pha loãng quyền kiểm soát của cổ đông hiện tại. Chi phí sử dụng vốn cổ phiếu thường cao hơn, và trái phiếu yêu cầu trả lãi định kỳ.

Tỷ số vòng quay tổng tài sản (Total Asset Turnover) đo lường doanh nghiệp tạo ra bao nhiêu doanh thu trên mỗi đồng tài sản. Tỷ số này phản ánh hiệu quả quản lý và sử dụng tài sản để tạo ra doanh thu bán hàng.

Phân tích độ nhạy giúp xác định các yếu tố (biến số) đầu vào nào có ảnh hưởng lớn nhất đến kết quả của dự án đầu tư (ví dụ: NPV, IRR). Bằng cách thay đổi từng biến số và xem xét tác động, nhà quản lý có thể tập trung vào quản lý rủi ro liên quan đến các biến số quan trọng nhất.

Công thức DuPont phân tách Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) thành các thành phần chính: biên lợi nhuận, vòng quay tổng tài sản và đòn bẩy tài chính. Điều này giúp phân tích sâu hơn các yếu tố ảnh hưởng đến ROE và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.