Đề 4 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính doanh nghiệp

Chính sách cổ tức tiền mặt cố định trả một khoản cổ tức bằng tiền mặt không đổi theo thời gian, mang lại sự ổn định và dễ dự đoán cho thu nhập cổ tức của nhà đầu tư.

Chu kỳ tiền mặt (cash conversion cycle) đo lường khoảng thời gian từ khi doanh nghiệp đầu tư tiền vào quá trình sản xuất (mua nguyên vật liệu, trả lương,...) cho đến khi thu được tiền mặt từ việc bán hàng. Chu kỳ tiền mặt ngắn hơn thường cho thấy hiệu quả quản lý vốn lưu động tốt hơn.

Mục tiêu quản lý hàng tồn kho là tối ưu hóa mức tồn kho, đảm bảo đủ hàng để đáp ứng nhu cầu sản xuất và bán hàng, đồng thời giảm thiểu chi phí lưu trữ, bảo quản, và rủi ro ứ đọng vốn do tồn kho quá nhiều.

Hệ số thanh toán hiện hành (Current Ratio) được tính bằng Tài sản ngắn hạn chia cho Nợ ngắn hạn, cho biết khả năng doanh nghiệp sử dụng tài sản ngắn hạn để thanh toán các nghĩa vụ nợ ngắn hạn.

Điểm gãy (breakpoint) trong chi phí vốn cận biên (MCC) xảy ra khi chi phí vốn của một trong các nguồn vốn thành phần (ví dụ: nợ vay, vốn chủ sở hữu) tăng lên đáng kể. Điều này thường xảy ra khi doanh nghiệp huy động vốn vượt quá một ngưỡng nhất định, khiến chi phí huy động vốn tăng lên (ví dụ, phát hành thêm nợ vay có thể làm tăng lãi suất, hoặc phát hành thêm cổ phiếu có thể làm giảm giá cổ phiếu).

Beta là thước đo rủi ro hệ thống, hay rủi ro thị trường, của một cổ phiếu. Nó thể hiện mức độ biến động giá cổ phiếu so với biến động của thị trường chung. Beta cao hơn 1 cho thấy cổ phiếu có rủi ro hệ thống cao hơn thị trường, và ngược lại.

Chính sách tài khóa là công cụ của chính phủ để điều chỉnh chi tiêu và thuế khóa, không phải là công cụ của chính sách tiền tệ. Các công cụ của chính sách tiền tệ, do ngân hàng trung ương thực hiện, bao gồm tỷ lệ dự trữ bắt buộc, lãi suất chiết khấu và nghiệp vụ thị trường mở, nhằm kiểm soát cung tiền và lãi suất để ổn định kinh tế vĩ mô.

Rủi ro hệ thống, hay còn gọi là rủi ro thị trường, ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường và không thể loại bỏ bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư. Rủi ro phi hệ thống là rủi ro đặc trưng của từng doanh nghiệp hoặc ngành, có thể giảm thiểu bằng đa dạng hóa.

Phát hành cổ phiếu phổ thông là hình thức tài trợ vốn chủ sở hữu. Doanh nghiệp không có nghĩa vụ pháp lý phải trả lại vốn cho cổ đông hoặc trả cổ tức (mặc dù thường kỳ vọng cổ tức). Các hình thức khác như vay ngân hàng, phát hành trái phiếu và thuê tài chính đều tạo ra nghĩa vụ trả nợ gốc và lãi cho doanh nghiệp.

Phương pháp khấu hao đường thẳng phân bổ đều giá trị tài sản trong suốt thời gian sử dụng hữu ích, tạo ra chi phí khấu hao không đổi hàng năm. Đây là phương pháp phổ biến nhất vì tính đơn giản và dễ hiểu.

Phân tích độ nhạy (sensitivity analysis) là kỹ thuật thẩm định dự án nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của sự thay đổi của từng biến số đầu vào (ví dụ: doanh thu, chi phí, lãi suất chiết khấu) đến kết quả dự án, thường là giá trị hiện tại ròng (NPV). Nó giúp xác định các yếu tố quan trọng nhất và rủi ro tiềm ẩn của dự án.

Chính sách tín dụng thương mại `nới lỏng` (relaxed credit policy) có nghĩa là doanh nghiệp cho khách hàng thời gian thanh toán dài hơn và điều kiện tín dụng dễ dàng hơn. Điều này có thể khuyến khích doanh số bán hàng tăng lên, nhưng đồng thời cũng làm tăng rủi ro nợ xấu (khách hàng không thanh toán) và chi phí vốn (do vốn bị ứ đọng trong các khoản phải thu lâu hơn).

Rủi ro tín dụng (credit risk), hay còn gọi là rủi ro vỡ nợ, là rủi ro phát sinh từ khả năng một bên trong hợp đồng tài chính không thực hiện đúng nghĩa vụ thanh toán hoặc thực hiện hợp đồng như đã thỏa thuận. Ví dụ, rủi ro người đi vay không trả được nợ vay.

Phương pháp so sánh giao dịch (precedent transaction analysis) định giá doanh nghiệp dựa trên việc phân tích giá trị giao dịch của các doanh nghiệp tương đồng đã được mua bán (sáp nhập, mua lại) gần đây. Phương pháp này sử dụng các hệ số so sánh (multiples) từ các giao dịch đã xảy ra để ước tính giá trị doanh nghiệp mục tiêu.

Chi phí sử dụng vốn bình quân gia quyền (WACC) là tỷ lệ chiết khấu phù hợp để chiết khấu dòng tiền tự do (FCFF) khi định giá doanh nghiệp theo phương pháp dòng tiền chiết khấu (DCF). WACC phản ánh chi phí vốn trung bình của doanh nghiệp từ các nguồn vốn khác nhau.

Đòn bẩy tài chính, thông qua việc sử dụng nợ, có thể khuếch đại cả lợi nhuận và rủi ro cho chủ sở hữu. Khi doanh nghiệp có lợi nhuận, đòn bẩy tài chính giúp tăng lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu. Ngược lại, khi doanh nghiệp gặp khó khăn, đòn bẩy tài chính cũng khuếch đại thua lỗ.

Lợi nhuận trước thuế và lãi vay (EBIT) là lợi nhuận trước khi trừ đi chi phí lãi vay và thuế. Do đó, để tính EBIT, ta cần cộng Lợi nhuận trước thuế (EBT) với chi phí lãi vay (Interest Expense): EBIT = EBT + Interest Expense.

Rủi ro phá sản của doanh nghiệp liên quan chặt chẽ nhất đến đòn bẩy tài chính (financial leverage). Đòn bẩy tài chính cao (sử dụng nhiều nợ) làm tăng nghĩa vụ trả nợ cố định (lãi vay và gốc). Nếu doanh nghiệp không tạo ra đủ lợi nhuận để trang trải các nghĩa vụ này, rủi ro phá sản sẽ tăng lên đáng kể.

Báo cáo tài chính quy mô chung (common-size financial statements) biểu diễn các khoản mục trong báo cáo tài chính dưới dạng tỷ lệ phần trăm so với một cơ sở chung (ví dụ, tổng tài sản trong bảng cân đối kế toán hoặc doanh thu thuần trong báo cáo kết quả kinh doanh). Điều này giúp so sánh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp qua thời gian hoặc giữa các doanh nghiệp có quy mô khác nhau, loại bỏ ảnh hưởng của quy mô tuyệt đối.

Kỹ thuật `matching` trong quản lý rủi ro tỷ giá hối đoái nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro bằng cách tạo ra sự cân bằng giữa dòng tiền vào và dòng tiền ra bằng cùng một loại ngoại tệ. Ví dụ, nếu doanh nghiệp có khoản phải thu bằng EUR, họ sẽ cố gắng tạo ra khoản phải trả bằng EUR tương ứng để tự nhiên bù trừ rủi ro tỷ giá.

Quyền chọn (option) là một công cụ phái sinh cho phép người mua có quyền, nhưng không có nghĩa vụ, thực hiện giao dịch mua (quyền chọn mua) hoặc bán (quyền chọn bán) một tài sản cơ sở ở một mức giá xác định trước (giá thực hiện) vào hoặc trước một ngày đáo hạn. Điều này khác với hợp đồng kỳ hạn và tương lai, vốn mang tính chất bắt buộc phải thực hiện giao dịch.

Phương pháp thời gian hoàn vốn (Payback Period) chỉ đơn giản tính toán thời gian cần thiết để dòng tiền từ dự án bù đắp vốn đầu tư ban đầu, mà không chiết khấu dòng tiền về giá trị hiện tại. Do đó, nó không tính đến giá trị thời gian của tiền tệ, một nhược điểm quan trọng so với các phương pháp khác như NPV và IRR.

Hedging (phòng ngừa rủi ro) là kỹ thuật quản lý rủi ro bằng cách sử dụng các công cụ tài chính (như phái sinh) hoặc hợp đồng bảo hiểm để chuyển giao rủi ro cho một bên thứ ba. Mục đích là giảm thiểu hoặc loại bỏ ảnh hưởng tiêu cực của rủi ro đến doanh nghiệp.

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ảnh hưởng đến chi phí nợ vay (vì lãi vay được khấu trừ thuế), nhưng không trực tiếp ảnh hưởng đến chi phí vốn chủ sở hữu. Chi phí vốn chủ sở hữu thường được xác định dựa trên mô hình CAPM, bao gồm lãi suất phi rủi ro, beta và phần bù rủi ro thị trường.

Quyết định thuê ngoài (outsourcing) đòi hỏi doanh nghiệp phải cân nhắc kỹ lưỡng nhiều yếu tố, không chỉ đơn thuần là giảm chi phí. Cần xem xét chất lượng dịch vụ từ nhà cung cấp bên ngoài, rủi ro mất kiểm soát đối với hoạt động thuê ngoài, và tác động đến năng lực cốt lõi của doanh nghiệp. Cần tìm điểm cân bằng tối ưu giữa các yếu tố này.

Mục tiêu tối thượng của quản trị tài chính doanh nghiệp là tối đa hóa giá trị tài sản ròng của chủ sở hữu, thể hiện qua giá cổ phiếu trên thị trường, vì nó phản ánh kỳ vọng về dòng tiền và rủi ro của doanh nghiệp trong dài hạn.

Tỷ suất lợi nhuận yêu cầu (required rate of return) là mức lợi nhuận tối thiểu mà nhà đầu tư mong đợi nhận được khi đầu tư vào một tài sản cụ thể, như cổ phiếu, để bù đắp cho rủi ro mà họ chấp nhận khi đầu tư vào tài sản đó. Nó là chi phí cơ hội vốn của nhà đầu tư.

Phân tích điểm hòa vốn giả định giá bán đơn vị sản phẩm là cố định để xác định sản lượng cần thiết để doanh thu bù đắp chi phí. Các yếu tố khác như doanh thu, chi phí biến đổi, và sản lượng thay đổi theo mức độ hoạt động.

Sáp nhập chiều dọc là sự kết hợp giữa các doanh nghiệp trong cùng một ngành nhưng ở các giai đoạn khác nhau của chuỗi cung ứng, ví dụ như sáp nhập giữa nhà sản xuất và nhà cung cấp hoặc nhà phân phối. Mục đích thường là kiểm soát chuỗi cung ứng và giảm chi phí.

Chỉ số P/E (Price-to-Earnings ratio) là tỷ lệ giữa giá cổ phiếu trên thị trường và lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS). Nó cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu cho mỗi đồng lợi nhuận của doanh nghiệp, phản ánh mức độ định giá thị trường của cổ phiếu và kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận.