Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Tài chính doanh nghiệp

Công cụ tài chính phái sinh, như hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi, có giá trị phụ thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở khác. Chúng được sử dụng chủ yếu cho hai mục đích chính: phòng ngừa rủi ro (ví dụ: rủi ro tỷ giá, rủi ro lãi suất) và đầu cơ (kiếm lợi nhuận từ biến động giá).

Thị trường tài chính đóng vai trò trung gian quan trọng trong nền kinh tế bằng cách tạo kênh dẫn vốn từ những người có vốn dư thừa (người tiết kiệm) đến những người có nhu cầu vốn (người đi vay, doanh nghiệp). Quá trình này giúp vốn được sử dụng hiệu quả hơn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Điểm hòa vốn là mức sản lượng hoặc doanh thu mà tại đó tổng doanh thu bằng tổng chi phí. Nếu chi phí cố định tăng, doanh nghiệp cần bán được nhiều sản phẩm/dịch vụ hơn để bù đắp chi phí tăng thêm, do đó điểm hòa vốn tăng lên.

Trong thuê tài chính, bên đi thuê có gần như toàn bộ quyền và rủi ro liên quan đến quyền sở hữu tài sản, và thường có quyền mua lại tài sản khi kết thúc hợp đồng. Trong thuê hoạt động, bên cho thuê vẫn giữ quyền sở hữu và phần lớn rủi ro, và hợp đồng thuê thường ngắn hạn, có thể hủy ngang.

Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu là một chỉ số đo lường đòn bẩy tài chính. Nó cho biết doanh nghiệp sử dụng bao nhiêu nợ so với vốn chủ sở hữu để tài trợ cho hoạt động. Tỷ lệ này càng cao, doanh nghiệp càng sử dụng nhiều nợ, và mức độ rủi ro tài chính càng lớn.

Phương pháp FCFF (Free Cash Flow to Firm) chiết khấu dòng tiền tự do của toàn doanh nghiệp về giá trị hiện tại. Do đó, nó phù hợp nhất để định giá toàn bộ doanh nghiệp, sau đó có thể suy ra giá trị vốn chủ sở hữu và giá cổ phiếu.

Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) được tính bằng cách chia lợi nhuận ròng cho doanh thu thuần, sau đó nhân với 100%. Chỉ số này cho biết cứ 1 đồng doanh thu thuần thì doanh nghiệp tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận ròng. Nó phản ánh khả năng sinh lời cuối cùng của doanh nghiệp sau khi đã trừ tất cả chi phí.

Quyết định đầu tư vào tài sản cố định, như nhà xưởng, máy móc, thiết bị, là các quyết định dài hạn và đòi hỏi vốn đầu tư lớn. Chúng thường được gọi là quyết định chi tiêu vốn (capital expenditure decisions) hoặc quyết định lập ngân sách vốn (capital budgeting decisions).

NPV là thước đo giá trị gia tăng của dự án. Nó được tính bằng cách chiết khấu tất cả dòng tiền trong tương lai về giá trị hiện tại, sau đó trừ đi chi phí đầu tư ban đầu. Việc chiết khấu dòng tiền là yếu tố then chốt để phản ánh giá trị thời gian của tiền.

Đòn bẩy tài chính, thông qua việc sử dụng nợ, có thể khuếch đại lợi nhuận cho cổ đông khi doanh nghiệp hoạt động hiệu quả (ROE tăng). Tuy nhiên, nó cũng đồng thời khuếch đại rủi ro, đặc biệt là rủi ro phá sản khi doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc trả nợ.

Mua lại cổ phiếu quỹ là hành động doanh nghiệp mua lại cổ phiếu đã phát hành của chính mình. Một trong những lý do chính là doanh nghiệp tin rằng giá cổ phiếu hiện tại đang thấp hơn giá trị thực, và việc mua lại cổ phiếu là một hình thức đầu tư có lợi, đồng thời có thể tăng EPS (lợi nhuận trên mỗi cổ phần).

Chi phí cơ hội vốn, hay còn gọi là tỷ suất sinh lời kỳ vọng của vốn, là lợi nhuận tối thiểu mà các nhà đầu tư yêu cầu để bù đắp cho rủi ro khi đầu tư vào doanh nghiệp. Đây là chi phí `cơ hội` vì nhà đầu tư có thể đầu tư vào các cơ hội khác với mức sinh lời tương đương rủi ro.

Hoạt động tài chính liên quan đến các giao dịch làm thay đổi quy mô và cơ cấu vốn chủ sở hữu và vốn vay của doanh nghiệp. Phát hành cổ phiếu, trái phiếu, và trả cổ tức là các hoạt động tài chính. Mua sắm thiết bị là hoạt động đầu tư (investing activities).

Mục tiêu cốt lõi của quản trị tài chính doanh nghiệp là tối đa hóa giá trị tài sản ròng của chủ sở hữu, thể hiện qua giá cổ phiếu trên thị trường. Các mục tiêu khác có thể quan trọng nhưng đều hướng tới mục tiêu giá trị này.

Vòng quay hàng tồn kho cho biết số lần hàng tồn kho được bán ra và thay thế trong một kỳ nhất định. Tỷ số này càng cao, hiệu quả quản lý hàng tồn kho càng tốt, cho thấy doanh nghiệp bán hàng nhanh và không giữ quá nhiều hàng tồn kho.

Công thức Dupont mở rộng cho thấy ROE = ROA x Hệ số nhân vốn chủ sở hữu (Equity Multiplier). Hệ số nhân vốn chủ sở hữu xấp xỉ bằng (1 + Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu) hay (1 + Đòn bẩy tài chính). Do đó, ROE = ROA x (1 + Đòn bẩy tài chính).

Vốn lưu động bao gồm tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn. Quản lý vốn lưu động tập trung vào tối ưu hóa các yếu tố ngắn hạn như hàng tồn kho, khoản phải thu, khoản phải trả và tiền mặt. Nợ dài hạn không thuộc phạm vi quản lý vốn lưu động.

Hệ số beta trong CAPM đo lường mức độ biến động của lợi suất cổ phiếu so với lợi suất thị trường chung. Beta phản ánh rủi ro hệ thống (rủi ro thị trường) của cổ phiếu, cho biết cổ phiếu đó nhạy cảm như thế nào với biến động của thị trường.

IRR là tỷ suất chiết khấu mà tại đó giá trị hiện tại của dòng tiền vào từ dự án bằng với giá trị hiện tại của dòng tiền ra, khiến cho NPV của dự án bằng 0. IRR được sử dụng để đánh giá tính khả thi và so sánh các dự án đầu tư.

Các quyết định tài chính chính bao gồm đầu tư (vào tài sản nào), tài trợ (huy động vốn từ đâu và như thế nào), và quản lý tài sản (đặc biệt là tài sản ngắn hạn và dài hạn). Quyết định nhân sự cấp cao không thuộc phạm vi trực tiếp của quản trị tài chính.

Nguyên tắc giá trị thời gian của tiền khẳng định rằng một khoản tiền nhận được hôm nay có giá trị hơn khoản tiền tương tự nhận được trong tương lai. Điều này là do tiền hiện tại có thể được đầu tư để sinh lời, hoặc ít nhất cũng có thể được sử dụng ngay lập tức. Lạm phát cũng làm giảm sức mua của tiền theo thời gian.

Phân tích SWOT chia các yếu tố thành Strengths (Điểm mạnh) và Weaknesses (Điểm yếu) thuộc môi trường nội bộ, Opportunities (Cơ hội) và Threats (Nguy cơ) thuộc môi trường bên ngoài. Nguy cơ thường đến từ cả môi trường ngành (đối thủ cạnh tranh, thay đổi công nghệ) và môi trường vĩ mô (thay đổi kinh tế, chính sách).

Phân tích độ nhạy là một kỹ thuật quản lý rủi ro trong đầu tư. Nó tập trung vào việc xem xét sự thay đổi của NPV dự án khi một yếu tố đầu vào (ví dụ: doanh thu, chi phí) thay đổi, trong khi các yếu tố khác được giữ nguyên. Điều này giúp xác định yếu tố nào có ảnh hưởng lớn nhất đến kết quả dự án.

Mô hình Baumol là một mô hình quản lý tiền mặt giúp doanh nghiệp xác định mức tồn quỹ tiền mặt tối ưu. Mô hình này cân bằng giữa chi phí giao dịch (chuyển đổi chứng khoán thành tiền mặt) và chi phí cơ hội (lãi suất mất đi do nắm giữ tiền mặt thay vì đầu tư).

Cả mô hình chiết khấu cổ tức và mô hình CAPM đều là các phương pháp phổ biến để ước tính chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu. Mô hình chiết khấu cổ tức dựa trên kỳ vọng cổ tức tương lai, còn mô hình CAPM dựa trên rủi ro hệ thống (beta) và tỷ suất sinh lời kỳ vọng của thị trường.

Lập kế hoạch tài chính là quá trình xác định các mục tiêu tài chính, xây dựng chiến lược và kế hoạch hành động để đạt được các mục tiêu đó. Mục đích chính là đảm bảo doanh nghiệp có đủ vốn, quản lý dòng tiền hiệu quả, và phân bổ nguồn lực tài chính phù hợp để hỗ trợ thực hiện chiến lược tổng thể.

Rủi ro kinh doanh liên quan đến sự không chắc chắn trong lợi nhuận hoạt động của doanh nghiệp, chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố như đòn bẩy hoạt động, biến động doanh thu, và cơ cấu chi phí. Cơ cấu vốn (tỷ lệ nợ và vốn chủ sở hữu) ảnh hưởng đến rủi ro tài chính, không phải rủi ro kinh doanh.

Hedging (phòng ngừa rủi ro) là các biện pháp được thực hiện để giảm hoặc loại bỏ rủi ro, trong trường hợp này là rủi ro do biến động tỷ giá hối đoái gây ra. Mục tiêu của hedging không phải là kiếm lợi nhuận từ biến động tỷ giá, mà là bảo vệ giá trị tài sản hoặc dòng tiền khỏi những biến động bất lợi.

Mặc dù các yếu tố khác có thể ảnh hưởng, cơ hội đầu tư của doanh nghiệp là yếu tố quyết định chính sách cổ tức. Doanh nghiệp có nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn thường giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư thay vì trả cổ tức cao, và ngược lại.

Rủi ro hệ thống là loại rủi ro ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc một phần lớn thị trường, không thể đa dạng hóa được. Nó còn được gọi là rủi ro thị trường hoặc rủi ro không thể đa dạng hóa. Các yếu tố vĩ mô như lãi suất, lạm phát, suy thoái kinh tế là nguồn gốc của rủi ro hệ thống.