Đề 5 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thanh toán quốc tế

Nguyên tắc `tuân thủ nghiêm ngặt` (Strict Compliance) là nguyên tắc cốt lõi của tín dụng chứng từ. Theo nguyên tắc này, bộ chứng từ xuất trình phải hoàn toàn tuân thủ và phù hợp với mọi điều khoản và điều kiện quy định trong thư tín dụng. Bất kỳ sự sai lệch nào, dù là nhỏ nhất, cũng có thể dẫn đến việc ngân hàng từ chối thanh toán.

`Điều khoản đỏ` (Red Clause) trong thư tín dụng cho phép ngân hàng thông báo ứng trước một phần tiền hàng cho người xuất khẩu trước khi giao hàng và xuất trình chứng từ. Điều này giúp người xuất khẩu có vốn để chuẩn bị hàng hóa hoặc chi trả các chi phí sản xuất trước khi thực hiện giao dịch.

Chuyển tiền trả trước (Advance Payment) là phương thức thanh toán ít rủi ro nhất cho người xuất khẩu vì họ nhận được tiền trước khi giao hàng. Ngược lại, đây là phương thức rủi ro nhất cho người nhập khẩu vì họ phải thanh toán trước khi nhận được hàng và phụ thuộc hoàn toàn vào uy tín của người xuất khẩu.

Thư tín dụng tập trung vào các điều khoản liên quan đến giao dịch thương mại và thanh toán như thời hạn, mô tả hàng hóa, chứng từ yêu cầu, phương thức vận tải. Lợi nhuận dự kiến của người xuất khẩu không phải là một điều khoản được quy định trong L/C.

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) là Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu. Đây là một mạng lưới an toàn dùng để truyền thông tin tài chính giữa các ngân hàng trên toàn thế giới, hỗ trợ các giao dịch thanh toán quốc tế.

Sự khác biệt chính giữa `sight Letter of Credit` (L/C trả ngay) và `deferred payment Letter of Credit` (L/C trả chậm) nằm ở thời điểm thanh toán cho người xuất khẩu. Trong L/C trả ngay, ngân hàng thanh toán ngay khi nhận được bộ chứng từ hợp lệ. Trong L/C trả chậm, ngân hàng thanh toán vào một thời điểm xác định trong tương lai sau khi nhận được bộ chứng từ hợp lệ.

DDP (Delivered Duty Paid) là điều khoản Incoterms mà người bán có trách nhiệm và chi phí cao nhất. Người bán phải giao hàng đến địa điểm quy định ở nước người mua, chịu mọi chi phí và rủi ro cho đến khi hàng hóa đến nơi, bao gồm cả thuế nhập khẩu và các loại thuế phí khác.

Trong phương thức chuyển tiền trả trước, người nhập khẩu thanh toán trước khi nhận hàng. Rủi ro lớn nhất là người xuất khẩu có thể không giao hàng hoặc giao hàng không đúng như thỏa thuận sau khi đã nhận được tiền thanh toán.

Tín dụng chứng từ (L/C) là phương thức thanh toán mà ngân hàng phát hành thư tín dụng cam kết thanh toán cho người xuất khẩu khi bộ chứng từ xuất trình phù hợp với các điều khoản quy định trong L/C. Ngân hàng đóng vai trò trung gian đảm bảo thanh toán.

`Aval` trên hối phiếu là một hình thức bảo lãnh thanh toán hối phiếu. Một bên thứ ba (thường là ngân hàng) ký hậu vào hối phiếu để cam kết bảo lãnh thanh toán cho hối phiếu đó nếu người có nghĩa vụ thanh toán chính (người trả tiền) không thực hiện thanh toán. Aval làm tăng thêm độ tin cậy và khả năng thanh khoản của hối phiếu.

Việc lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan như mức độ tin tưởng giữa các bên, giá trị và loại hàng hóa, quy định pháp luật, và tập quán thương mại. Sở thích cá nhân của nhân viên ngân hàng không phải là yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn phương thức thanh toán.

Hối phiếu (Bill of Exchange/Draft) là một lệnh đòi tiền do người xuất khẩu (người ký phát) ký phát, yêu cầu người nhập khẩu (hoặc ngân hàng chỉ định) thanh toán một số tiền nhất định vào một thời điểm nhất định hoặc ngay khi xuất trình. Nó là công cụ thanh toán quan trọng trong nhờ thu và tín dụng chứng từ.

Phương thức ghi sổ (Open Account) là phương thức thanh toán rủi ro nhất cho người xuất khẩu vì họ giao hàng trước và thanh toán sau. Người nhập khẩu có lợi thế lớn nhất vì họ được nhận hàng trước khi thanh toán và có thời gian sử dụng vốn.

Phương thức ghi sổ (Open Account) thường được sử dụng trong các giao dịch thương mại quốc tế có giá trị nhỏ hoặc giữa các đối tác đã có quan hệ thương mại lâu dài và tin cậy lẫn nhau. Do rủi ro cao cho người xuất khẩu, phương thức này đòi hỏi mức độ tin tưởng cao giữa các bên.

Thư tín dụng không đảm bảo thanh toán nhanh chóng và tự động. Thanh toán chỉ được thực hiện khi bộ chứng từ xuất trình phù hợp với các điều khoản L/C, và cần thời gian để ngân hàng kiểm tra chứng từ. Quá trình này không tự động và có thể mất thời gian.

D/P (Documents against Payment) là nhờ thu trả ngay. Người nhập khẩu chỉ được nhận bộ chứng từ vận tải khi đã thanh toán đầy đủ tiền hàng cho ngân hàng nhờ thu, ngân hàng sau đó sẽ giao chứng từ để người nhập khẩu nhận hàng.

Rủi ro hối đoái là rủi ro phát sinh từ sự thay đổi tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền khác nhau. Biến động tỷ giá có thể làm giảm giá trị tiền tệ nhận được hoặc phải trả trong giao dịch quốc tế.

D/A (Documents against Acceptance) là nhờ thu trả chậm. Người nhập khẩu được nhận bộ chứng từ vận tải sau khi ký chấp nhận hối phiếu kỳ hạn, cam kết thanh toán vào một thời điểm nhất định trong tương lai. Việc thanh toán thực tế sẽ diễn ra sau đó, vào ngày đáo hạn của hối phiếu.

Thư tín dụng dự phòng (Standby L/C) không chủ yếu dùng cho thanh toán hàng hóa mà chủ yếu được sử dụng như một công cụ đảm bảo thực hiện nghĩa vụ hợp đồng phi thanh toán, ví dụ như đảm bảo thực hiện hợp đồng xây dựng, hợp đồng cung cấp dịch vụ, hoặc bảo lãnh vay vốn. Nó chỉ được kích hoạt thanh toán khi có sự vi phạm hợp đồng.

Bộ chứng từ xuất trình trong thanh toán L/C thường bao gồm các chứng từ thương mại và vận tải như hóa đơn thương mại, phiếu đóng gói, vận đơn, chứng nhận xuất xứ, chứng nhận kiểm dịch (nếu cần). Báo cáo tài chính của người xuất khẩu không phải là chứng từ yêu cầu trong bộ chứng từ L/C.

Tín dụng thư giáp lưng (Back-to-back Letter of Credit) thường được sử dụng trong trường hợp người xuất khẩu là trung gian thương mại. Người trung gian này sử dụng L/C gốc (master L/C) nhận được từ người mua cuối cùng để mở một L/C khác (back-to-back L/C) cho nhà cung cấp thực sự của hàng hóa. Điều này giúp người trung gian không cần lộ thông tin về nhà cung cấp của mình cho người mua cuối cùng.

Trong điều khoản CIF, Incoterms 2020 quy định người bán phải mua bảo hiểm hàng hóa vận chuyển cho người mua ở mức bảo hiểm tối thiểu, tương đương với điều khoản C của Quy tắc Bảo hiểm Hàng hóa của Viện London (Institute Cargo Clauses (C)). Mặc dù có thể mua bảo hiểm rộng hơn, nhưng CIF chỉ yêu cầu mức tối thiểu này.

Trong phương thức nhờ thu, ngân hàng nhờ thu (collecting bank) chỉ đóng vai trò trung gian thu hộ tiền cho người xuất khẩu, không chịu trách nhiệm thanh toán nếu người nhập khẩu không thanh toán. Trách nhiệm thanh toán thuộc về người nhập khẩu (người trả tiền).

Phương thức ghi sổ (Open Account) cho phép người nhập khẩu nhận hàng trước và thanh toán sau một khoảng thời gian nhất định. Ưu điểm lớn nhất là người nhập khẩu có quyền kiểm soát thời điểm thanh toán và quản lý dòng tiền hiệu quả hơn, có thể trì hoãn thanh toán cho đến khi hàng hóa được bán hoặc sử dụng.

Incoterms (International Commercial Terms) quy định về trách nhiệm của người bán và người mua trong giao hàng, chi phí vận tải, bảo hiểm và đặc biệt là điểm chuyển giao rủi ro từ người bán sang người mua. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thời điểm thanh toán và trách nhiệm thanh toán chi phí liên quan đến vận chuyển và bảo hiểm.

Vận đơn đường biển (B/L) có ba chức năng chính: biên lai nhận hàng của người vận chuyển, bằng chứng của hợp đồng vận tải và chứng từ sở hữu hàng hóa. Nó cho phép người nắm giữ B/L có quyền kiểm soát và định đoạt hàng hóa.

Thư tín dụng xác nhận (Confirmed Letter of Credit) giúp giảm rủi ro tín dụng (rủi ro ngân hàng phát hành không thanh toán được), nhưng không trực tiếp phòng ngừa rủi ro hối đoái. Các biện pháp khác như hợp đồng kỳ hạn, mở tài khoản ngoại tệ, và yêu cầu thanh toán bằng đồng nội tệ đều là các công cụ phòng ngừa rủi ro hối đoái.

Chiết khấu bộ chứng từ (Discounting of documents) là việc ngân hàng ứng trước một khoản tiền cho người xuất khẩu dựa trên giá trị bộ chứng từ và hối phiếu trả chậm, trước khi đến hạn thanh toán thực tế. Ngân hàng sẽ thu một khoản phí chiết khấu cho dịch vụ này.

Trong thanh toán bằng thư tín dụng, ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian thanh toán dựa trên chứng từ. Ngân hàng không chịu trách nhiệm và không can thiệp vào các vấn đề liên quan đến chất lượng hàng hóa. Trách nhiệm của ngân hàng là kiểm tra tính phù hợp của bộ chứng từ với các điều khoản L/C và thực hiện thanh toán nếu chứng từ hợp lệ.

Thư tín dụng được xác nhận có thêm sự cam kết thanh toán từ một ngân hàng khác (ngân hàng xác nhận), thường là ngân hàng ở nước người xuất khẩu. Điều này giúp giảm rủi ro cho người xuất khẩu nếu ngân hàng phát hành L/C (thường ở nước người nhập khẩu) gặp vấn đề tài chính hoặc không có khả năng thanh toán.