Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Dược lý 2

Thuốc ức chế bơm proton (PPI) như omeprazole hoạt động bằng cách ức chế không hồi phục bơm H+/K+-ATPase (bơm proton) ở tế bào thành dạ dày, là bước cuối cùng trong quá trình sản xuất axit dạ dày, do đó giảm đáng kể sản xuất axit. Các lựa chọn khác mô tả cơ chế của các loại thuốc khác (thuốc kháng axit, thuốc kháng histamine H2, chất bảo vệ niêm mạc).

Thuốc ức chế beta không chọn lọc như propranolol có thể gây co thắt phế quản, đặc biệt ở bệnh nhân hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), do chặn thụ thể beta-2 adrenergic ở phổi. Các tác dụng phụ khác liên quan đến chẹn beta-1 (nhịp tim chậm) hoặc các cơ chế khác.

Diazepam, một benzodiazepine, thường được sử dụng để điều trị cơn động kinh cấp tính do tác dụng khởi phát nhanh và khả năng ức chế hoạt động thần kinh trung ương. Phenytoin, carbamazepine và valproic acid thường được sử dụng để điều trị dự phòng động kinh, nhưng không phải là lựa chọn đầu tay cho cơn động kinh cấp tính.

Amiodarone là một thuốc chống loạn nhịp phổ rộng có thể gây độc tính trên phổi (viêm phổi kẽ, xơ phổi) và tuyến giáp (cường giáp hoặc suy giáp) khi sử dụng kéo dài. Cần theo dõi chức năng phổi và tuyến giáp định kỳ khi sử dụng amiodarone. Các độc tính khác có thể xảy ra nhưng độc tính trên phổi và tuyến giáp là đặc biệt quan trọng.

Efavirenz là một non-nucleoside reverse transcriptase inhibitor (NNRTI), một loại thuốc kháng virus được sử dụng trong điều trị HIV. NNRTIs liên kết trực tiếp với enzyme reverse transcriptase của virus HIV và ức chế hoạt động của nó. Tenofovir là một NRTI, ritonavir là một protease inhibitor, và raltegravir là một chất ức chế integrase.

Warfarin là một thuốc chống đông máu đường uống hoạt động bằng cách ức chế enzyme vitamin K reductase, cần thiết cho việc tái tạo vitamin K hoạt động, yếu tố cần thiết cho quá trình tổng hợp các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K (II, VII, IX, X). Heparin hoạt động thông qua antithrombin, apixaban ức chế yếu tố Xa, và dabigatran ức chế thrombin trực tiếp.

Tamsulosin là một thuốc chẹn alpha-1 adrenergic chọn lọc trên tuyến tiền liệt, được sử dụng để điều trị BPH bằng cách thư giãn cơ trơn tuyến tiền liệt và cổ bàng quang, cải thiện lưu thông nước tiểu. Finasteride là một chất ức chế 5-alpha reductase, giảm kích thước tuyến tiền liệt nhưng tác dụng chậm hơn. Sildenafil được sử dụng cho rối loạn cương dương. Spironolactone là một thuốc lợi tiểu kháng aldosterone.

Thuốc kháng cholinergic như atropine chặn hoạt động của acetylcholine, dẫn đến các tác dụng phụ như khô miệng, táo bón, bí tiểu, giãn đồng tử, và tim đập nhanh. Các lựa chọn khác mô tả tác dụng của thuốc cholinergic hoặc không liên quan.

Levodopa là tiền chất của dopamine, được sử dụng để điều trị bệnh Parkinson bằng cách chuyển hóa thành dopamine trong não, do đó bù đắp cho sự thiếu hụt dopamine đặc trưng của bệnh. Haloperidol và risperidone là thuốc chống loạn thần, và clonazepam là một benzodiazepine, không được sử dụng để điều trị Parkinson.

Thuốc ức chế ACE có thể gây tăng kali máu do giảm sản xuất aldosterone, và phù mạch do tăng bradykinin (do ức chế enzyme ACE, cũng là kininase II, enzyme phân hủy bradykinin). Các tác dụng phụ khác có thể xảy ra, nhưng tăng kali máu và phù mạch là những tác dụng phụ nghiêm trọng đặc trưng và cần theo dõi.

Heparin hoạt động bằng cách hoạt hóa antithrombin, một chất ức chế tự nhiên của đông máu. Antithrombin sau khi được hoạt hóa bởi heparin sẽ ức chế các yếu tố đông máu khác nhau, đặc biệt là thrombin (yếu tố IIa) và yếu tố Xa, do đó ngăn chặn quá trình đông máu. Warfarin ức chế vitamin K reductase, apixaban ức chế yếu tố Xa trực tiếp, và dabigatran ức chế thrombin trực tiếp.

Thuốc chẹn kênh canxi dihydropyridine như amlodipine thường gây phù ngoại biên (phù mắt cá chân, bàn chân) do giãn mạch tiền mao mạch nhiều hơn hậu mao mạch, làm tăng áp lực thủy tĩnh trong mao mạch. Các tác dụng phụ khác có thể có nhưng phù ngoại biên là một tác dụng phụ đặc trưng và thường gặp.

Doxorubicin là một thuốc hóa trị liệu anthracycline có thể gây độc tính trên tim, dẫn đến bệnh cơ tim và suy tim, đặc biệt khi sử dụng liều tích lũy cao. Cần theo dõi chức năng tim trước và trong quá trình điều trị doxorubicin.

Sildenafil là một chất ức chế phosphodiesterase type 5 (PDE5), được sử dụng để điều trị rối loạn cương dương bằng cách tăng cường tác dụng của oxit nitric, dẫn đến giãn mạch máu hang và tăng lưu lượng máu đến dương vật. Tamsulosin và finasteride được sử dụng cho BPH. Spironolactone là một thuốc lợi tiểu.

Tenofovir là một nucleoside reverse transcriptase inhibitor (NRTI), một loại thuốc kháng virus được sử dụng trong điều trị HIV. NRTIs hoạt động bằng cách ức chế enzyme reverse transcriptase của virus HIV, cần thiết cho quá trình sao chép virus. Ritonavir là một protease inhibitor, efavirenz là một non-nucleoside reverse transcriptase inhibitor (NNRTI), và raltegravir là một chất ức chế integrase.

Cimetidine là một thuốc kháng histamine H2, hoạt động bằng cách giảm sản xuất axit dạ dày, do đó giúp chữa lành loét dạ dày tá tràng. Omeprazole là một chất ức chế bơm proton (PPI), sucralfate là một chất bảo vệ niêm mạc, và misoprostol là một chất tương tự prostaglandin E1.

Fluticasone là một corticosteroid đường hít, được sử dụng để kiểm soát viêm đường thở mạn tính trong hen suyễn. Salbutamol là một chất chủ vận beta-2 tác dụng ngắn (thuốc giãn phế quản), ipratropium là một thuốc kháng cholinergic (thuốc giãn phế quản), và montelukast là một chất đối kháng thụ thể leukotriene (thuốc chống viêm).

Thuốc chống nôn 5-HT3 receptor antagonist như ondansetron hoạt động bằng cách phong tỏa thụ thể serotonin 5-HT3 ở cả ngoại vi (dây thần kinh phế vị ở đường tiêu hóa) và trung ương (vùng khởi phát nôn CTZ), làm giảm kích thích gây nôn. Các cơ chế khác thuộc về các loại thuốc chống nôn khác (dopamine antagonist, anticholinergic, NK1 antagonist).

Thuốc kháng histamine H1 thế hệ thứ nhất như diphenhydramine có thể thấm vào hàng rào máu não và gây buồn ngủ, an thần do tác dụng kháng histamine trung ương. Thuốc kháng histamine H1 thế hệ thứ hai ít gây buồn ngủ hơn vì chúng ít thấm vào hàng rào máu não.

Aminoglycoside như gentamicin có thể gây độc tính trên thận (gây suy thận) và độc tính trên thính giác (gây điếc hoặc rối loạn tiền đình), đặc biệt khi sử dụng liều cao hoặc kéo dài. Cần theo dõi chức năng thận và thính giác khi sử dụng aminoglycoside.

Salbutamol (albuterol) là một chất chủ vận thụ thể beta-2 adrenergic tác dụng ngắn, được sử dụng làm thuốc giãn phế quản để cắt cơn hen suyễn cấp tính do tác dụng khởi phát nhanh. Salmeterol và formoterol là chất chủ vận beta-2 tác dụng kéo dài, được sử dụng để kiểm soát hen suyễn mạn tính, không phải cắt cơn cấp tính. Tiotropium là một thuốc kháng cholinergic tác dụng kéo dài, cũng được sử dụng trong COPD và hen suyễn, nhưng không phải là thuốc cắt cơn cấp tính.

Amitriptyline là một thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA), hoạt động bằng cách ức chế tái hấp thu norepinephrine và serotonin. Fluoxetine và sertraline là các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), và venlafaxine là một chất ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (SNRI).

Thuốc chống loạn thần thế hệ thứ hai (atypical) như risperidone hoạt động bằng cách phong tỏa cả thụ thể D2 dopamine và thụ thể 5-HT2A serotonin, đặc biệt là tỷ lệ phong tỏa 5-HT2A cao hơn so với D2, được cho là góp phần vào hiệu quả và giảm tác dụng phụ ngoại tháp so với thuốc chống loạn thần thế hệ thứ nhất. Thuốc chống loạn thần thế hệ thứ nhất chủ yếu phong tỏa thụ thể D2 dopamine.

Metformin hoạt động chủ yếu bằng cách giảm sản xuất glucose ở gan và tăng độ nhạy insulin ở mô ngoại vi, giúp cải thiện kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường type 2. Nó không kích thích tiết insulin trực tiếp.

Enalapril là một chất ức chế ACE, hoạt động bằng cách ngăn chặn sự chuyển đổi angiotensin I thành angiotensin II, dẫn đến giảm huyết áp. Losartan là một thuốc ức chế thụ thể angiotensin II (ARB), amlodipine là một thuốc chẹn kênh canxi, và propranolol là một thuốc chẹn beta.

Fluconazole là một thuốc kháng nấm azole. Azole hoạt động bằng cách ức chế enzyme lanosterol 14-alpha-demethylase của nấm, cần thiết cho quá trình tổng hợp ergosterol, một thành phần quan trọng của màng tế bào nấm. Amphotericin B là một polyene, griseofulvin ức chế sự phân chia tế bào nấm, và nystatin cũng là một polyene.

Thuốc lợi tiểu quai như furosemide hoạt động bằng cách ức chế kênh Na+/K+/2Cl- ở nhánh lên quai Henle của nephron, làm giảm tái hấp thu natri, kali và clorua, dẫn đến lợi tiểu mạnh. Các cơ chế khác thuộc về các loại thuốc lợi tiểu khác (thiazide, kháng aldosterone, ức chế carbonic anhydrase).

NSAIDs như ibuprofen hoạt động bằng cách ức chế cả cyclooxygenase-1 (COX-1) và cyclooxygenase-2 (COX-2) enzyme, làm giảm sản xuất prostaglandin và thromboxane, các chất trung gian gây viêm, đau và sốt. Một số NSAID khác có thể ức chế chọn lọc COX-2 hơn, nhưng ibuprofen ức chế cả hai.

Thuốc lợi tiểu thiazide hoạt động chủ yếu bằng cách ức chế kênh Na+/Cl- ở ống lượn xa của nephron, làm tăng bài tiết natri và nước, do đó làm giảm thể tích dịch ngoại bào và huyết áp. Các cơ chế khác thuộc về các loại thuốc lợi tiểu khác (quai, kháng aldosterone, ức chế carbonic anhydrase).

Azithromycin là một kháng sinh macrolide. Macrolide hoạt động bằng cách ức chế tổng hợp protein của vi khuẩn bằng cách gắn vào tiểu đơn vị ribosom 50S. Amoxicillin là một penicillin, ciprofloxacin là một fluoroquinolone, và vancomycin là một glycopeptide.