Đề 2 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nghiệp vụ ngân hàng

KYC (Know Your Customer) là một quy trình quan trọng trong hệ thống ngân hàng, yêu cầu ngân hàng phải xác minh danh tính khách hàng, hiểu rõ hoạt động kinh doanh và nguồn gốc tiền của họ, nhằm mục đích chính là phòng chống rửa tiền (AML) và tài trợ khủng bố (CFT).

Phân loại nợ xấu là quy trình quan trọng để đánh giá chất lượng tín dụng và mức độ rủi ro trong danh mục cho vay của ngân hàng. Dựa trên phân loại nợ, ngân hàng sẽ trích lập dự phòng rủi ro tương ứng, đảm bảo an toàn tài chính và tuân thủ quy định.

Ngân hàng nhà nước, hay ngân hàng trung ương, là cơ quan quản lý nhà nước cao nhất về lĩnh vực tiền tệ, tín dụng và ngân hàng. Các loại hình ngân hàng khác hoạt động theo luật pháp và sự quản lý, giám sát của ngân hàng nhà nước.

Thẩm định tín dụng là giai đoạn then chốt trong quy trình cấp tín dụng, nhằm đánh giá toàn diện khách hàng vay vốn, đặc biệt là khả năng trả nợ (dựa trên nguồn thu nhập, tài sản, lịch sử tín dụng...) và mức độ rủi ro của khoản vay, trước khi quyết định có cấp tín dụng hay không và với điều kiện nào.

Tín dụng thư (L/C) được coi là phương thức thanh toán quốc tế an toàn nhất cho nhà xuất khẩu vì có sự tham gia của ngân hàng phát hành L/C, đảm bảo thanh toán nếu nhà nhập khẩu không thanh toán và nhà xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ phù hợp với điều khoản L/C.

Nghiệp vụ thị trường mở (OMO) là công cụ chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương, thông qua việc mua bán chứng khoán chính phủ trên thị trường mở để tác động đến lượng tiền cung ứng và lãi suất ngắn hạn, từ đó điều chỉnh thanh khoản và ổn định thị trường tiền tệ.

Ngân hàng, với vai trò là bên bảo lãnh, cam kết sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho bên được bảo lãnh (khách hàng) nếu khách hàng không thực hiện được nghĩa vụ của mình với bên nhận bảo lãnh (ví dụ, nhà cung cấp trong bảo lãnh thanh toán).

Cho vay chiết khấu là nghiệp vụ sử dụng vốn (tín dụng), không phải huy động vốn. Các phương án còn lại đều là hình thức ngân hàng huy động vốn.

Ngân hàng đầu tư chủ yếu tập trung vào các nghiệp vụ như bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn M&A, kinh doanh vốn trên thị trường tài chính, ít trực tiếp cho vay doanh nghiệp và cá nhân như các loại hình ngân hàng còn lại.

Nguyên tắc đảm bảo bằng tài sản là một biện pháp giảm thiểu rủi ro tín dụng, nhưng không phải là nguyên tắc BẮT BUỘC trong mọi hoạt động cho vay. Nhiều khoản vay vẫn được thực hiện dựa trên uy tín và dòng tiền của khách hàng (tín chấp). Ba nguyên tắc còn lại là các nguyên tắc cốt lõi.

Thị trường tiền tệ là thị trường giao dịch các công cụ tài chính ngắn hạn (thường dưới 1 năm), trong khi thị trường vốn là thị trường giao dịch các công cụ tài chính trung và dài hạn (trên 1 năm). Thời hạn là tiêu chí phân biệt cơ bản nhất giữa hai thị trường này, dù có sự khác biệt về loại công cụ, đối tượng tham gia và mức độ rủi ro cũng liên quan đến yếu tố thời hạn.

Ngân hàng đại lý là mối quan hệ hợp tác giữa hai ngân hàng, trong đó một ngân hàng (ngân hàng đại lý) cung cấp dịch vụ ngân hàng cho khách hàng của ngân hàng kia (ngân hàng ủy thác) ở một quốc gia hoặc khu vực khác. Dịch vụ này đặc biệt quan trọng trong thanh toán quốc tế và chuyển tiền xuyên biên giới, giúp các ngân hàng mở rộng phạm vi hoạt động quốc tế mà không cần hiện diện vật lý ở mọi nơi.

Các công cụ phái sinh lãi suất như swap, future, option... được sử dụng để phòng ngừa và quản lý rủi ro biến động lãi suất. Cho vay lãi suất cố định chỉ chuyển rủi ro lãi suất sang người đi vay, không giúp ngân hàng quản lý rủi ro tổng thể. Các hoạt động khác không liên quan trực tiếp đến quản lý rủi ro lãi suất.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là tỷ lệ phần trăm tiền gửi mà các NHTM phải giữ lại tại ngân hàng trung ương, không được sử dụng cho vay. Công cụ này giúp NHNN kiểm soát khả năng tạo tiền của hệ thống ngân hàng, từ đó kiểm soát lượng tiền cung ứng, ổn định giá trị tiền tệ và kiềm chế lạm phát.

Điểm khác biệt cốt lõi là nguồn tiền sử dụng. Thẻ ghi nợ liên kết trực tiếp với tài khoản tiền gửi, sử dụng tiền có sẵn. Thẻ tín dụng cho phép chi tiêu trước, trả tiền sau, dựa trên hạn mức tín dụng ngân hàng cấp, tức là sử dụng tiền `đi vay`.

Mục đích chính của các sản phẩm phái sinh như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn, swap... là để phòng ngừa rủi ro, đặc biệt là rủi ro lãi suất, rủi ro tỷ giá, rủi ro hàng hóa. Chúng cũng có thể được sử dụng cho mục đích đầu cơ, nhưng phòng ngừa rủi ro là ứng dụng phổ biến và quan trọng nhất.

Hạn mức tín dụng là số tiền tối đa mà ngân hàng cho phép chủ thẻ tín dụng chi tiêu, vay mượn thông qua thẻ. Khách hàng sẽ phải trả lại số tiền đã chi tiêu trong hạn mức, cộng với lãi và phí nếu có.

Lãi suất cơ bản là một công cụ điều hành chính sách tiền tệ, đóng vai trò là lãi suất tham chiếu quan trọng. Các NHTM dựa vào lãi suất cơ bản và tình hình thị trường để xác định lãi suất huy động và cho vay cụ thể của mình. Nó không ấn định trực tiếp lãi suất hay trực tiếp kiểm soát lạm phát, mà là một yếu tố gián tiếp.

Trung gian tín dụng là chức năng cốt lõi của NHTM, thể hiện qua việc ngân hàng huy động vốn nhàn rỗi từ nền kinh tế và cung cấp vốn cho các chủ thể có nhu cầu, kết nối người tiết kiệm và người đi vay.

Chiết khấu giấy tờ có giá (ví dụ, thương phiếu, hối phiếu) là hình thức ngân hàng ứng trước tiền cho doanh nghiệp dựa trên các khoản phải thu chưa đến hạn thanh toán. Doanh nghiệp nhận được tiền sớm hơn, giúp tăng vòng quay vốn lưu động, đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn.

Rủi ro hoạt động bao gồm các rủi ro phát sinh từ quy trình nội bộ, con người, hệ thống và các sự kiện bên ngoài. Rủi ro thị trường, như rủi ro lãi suất và tỷ giá, là loại rủi ro tài chính, phát sinh từ biến động thị trường, không thuộc rủi ro hoạt động.

Rủi ro thanh khoản là rủi ro ngân hàng không có khả năng đáp ứng các nghĩa vụ tài chính ngắn hạn, như chi trả tiền gửi, thanh toán các khoản vay đến hạn, do thiếu hụt tiền mặt hoặc tài sản dễ chuyển đổi thành tiền mặt.

Thanh toán bằng tiền mặt tại quầy giao dịch, dù qua ngân hàng, vẫn là giao dịch tiền mặt. Các hình thức còn lại (thẻ, séc, chuyển khoản) đều là thanh toán không dùng tiền mặt, sử dụng các công cụ thanh toán thay thế tiền mặt vật lý.

Rủi ro tín dụng, hay rủi ro đối tác không thực hiện nghĩa vụ thanh toán, gắn liền trực tiếp với nghiệp vụ cho vay, khi người vay không trả được nợ gốc và lãi.

Thanh tra, giám sát ngân hàng là chức năng quan trọng của cơ quan quản lý ngân hàng (NHNN), nhằm đảm bảo các ngân hàng hoạt động an toàn, hiệu quả, tuân thủ pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền và duy trì sự ổn định, lành mạnh của toàn hệ thống ngân hàng.

Basel Accords là một loạt các hiệp định quốc tế được ban hành bởi Ủy ban Basel về Giám sát Ngân hàng, tập trung vào việc thiết lập các chuẩn mực về vốn, quản lý rủi ro và giám sát ngân hàng trên toàn cầu, nhằm tăng cường sự ổn định của hệ thống tài chính quốc tế.

Lợi ích lớn nhất của ngân hàng điện tử là sự tiện lợi và khả năng giao dịch mọi lúc, mọi nơi, tiết kiệm thời gian và công sức cho khách hàng. Các lợi ích khác có thể có, nhưng không phải là ưu điểm chính và duy nhất.

Tái cấp vốn là việc ngân hàng trung ương cho các ngân hàng thương mại vay tiền, thường là ngắn hạn, để hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng này khi họ gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn hoặc các nghĩa vụ thanh toán.

Rủi ro hoạt động phát sinh từ các sự kiện bên ngoài bao gồm các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng, như thiên tai, dịch bệnh, khủng bố, biến động chính trị, kinh tế xã hội, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động ngân hàng.

Kinh doanh ngoại hối là nghiệp vụ ngân hàng mua bán các loại ngoại tệ khác nhau, thực hiện các giao dịch ngoại hối giao ngay (spot), kỳ hạn (forward), hoán đổi (swap) và các giao dịch phái sinh ngoại hối khác, nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng và tạo lợi nhuận từ chênh lệch tỷ giá.