Đề 9 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Quản trị học

Lý thuyết hệ thống nhìn nhận tổ chức như một hệ thống phức tạp, bao gồm các bộ phận liên kết và tương tác lẫn nhau, đồng thời chịu ảnh hưởng và tác động từ môi trường bên ngoài. Tính mở và tương tác là đặc trưng của hệ thống.

Kiểm soát đầu ra (output control) tập trung vào việc đánh giá kết quả cuối cùng của hoạt động, so sánh với các tiêu chuẩn đã đặt ra để xác định mức độ thành công và đưa ra các điều chỉnh nếu cần thiết cho các hoạt động tương lai.

Quản lý theo mục tiêu (MBO) là phương pháp quản trị dựa trên việc thiết lập mục tiêu rõ ràng, cụ thể, có sự tham gia của nhân viên, và sau đó đánh giá hiệu suất dựa trên mức độ hoàn thành các mục tiêu đã đề ra. Nó tập trung vào kết quả hơn là quá trình.

Vòng tròn Deming (PDCA) là một quy trình cải tiến liên tục trong TQM, bao gồm bốn bước: Plan (Lập kế hoạch), Do (Thực hiện), Check (Kiểm tra), và Act (Hành động/Điều chỉnh). Đây là một chu trình lặp đi lặp lại để nâng cao chất lượng.

Nguyên tắc `Thống nhất chỉ huy` đảm bảo rằng mỗi nhân viên chỉ nhận lệnh và báo cáo cho một người quản lý trực tiếp, tránh tình trạng mâu thuẫn và chồng chéo trong chỉ đạo.

Thông điệp (Message) là nội dung thực tế được truyền tải trong quá trình giao tiếp. Nó bao gồm thông tin, ý tưởng, cảm xúc mà người gửi muốn truyền đạt và cách thông tin đó được mã hóa (sử dụng ngôn ngữ, biểu tượng...). Các yếu tố khác (người gửi, kênh, phản hồi, rào cản) thuộc về quá trình giao tiếp tổng thể.

Ngân sách linh hoạt, điều chỉnh theo mức độ hoạt động thực tế, cung cấp thông tin chính xác hơn về hiệu quả chi phí. Tuy nhiên, nó phức tạp hơn và tốn nhiều thời gian để xây dựng so với ngân sách cố định, vốn giữ nguyên mức ngân sách bất kể mức độ hoạt động.

Lãnh đạo giao dịch (Transactional leadership) dựa trên nguyên tắc trao đổi, nhà lãnh đạo thiết lập các mục tiêu, tiêu chuẩn và sử dụng khen thưởng hoặc kỷ luật để thúc đẩy nhân viên đạt được hiệu suất mong muốn. Nó tập trung vào quản lý hơn là lãnh đạo.

Tam giác dự án (hay còn gọi là Tam giác sắt) biểu thị sự ràng buộc và cân bằng giữa ba yếu tố chính của dự án: Chi phí, Thời gian và Phạm vi (Scope). Thay đổi một yếu tố sẽ ảnh hưởng đến hai yếu tố còn lại.

Phân quyền là quá trình chuyển giao quyền ra quyết định từ cấp quản lý cao nhất xuống các cấp thấp hơn trong tổ chức. Nó giúp tăng tính linh hoạt, phản ứng nhanh và phát huy năng lực của nhân viên cấp dưới.

Phong cách lãnh đạo chuyên quyền, với đặc trưng là nhà lãnh đạo tự đưa ra quyết định và kiểm soát chặt chẽ, có thể hiệu quả trong các tình huống khẩn cấp, đòi hỏi quyết định nhanh chóng và thống nhất, hoặc khi nhân viên thiếu kinh nghiệm và cần sự chỉ đạo rõ ràng.

Phong cách `Cộng tác` tìm kiếm giải pháp tích hợp, đáp ứng nhu cầu của cả hai bên. Nó hiệu quả khi vấn đề quan trọng và các bên sẵn sàng hợp tác để đạt được kết quả tốt nhất cho tất cả.

Quản trị nhân lực hướng đến các mục tiêu dài hạn như phát triển nguồn nhân lực, tạo môi trường làm việc tốt, thu hút và giữ chân nhân tài. Tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn không phải là mục tiêu chính của quản trị nhân lực, mặc dù nhân sự hiệu quả sẽ góp phần vào lợi nhuận.

Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Porter phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ cạnh tranh và lợi nhuận trong một ngành, bao gồm: Đối thủ cạnh tranh hiện tại, Nguy cơ từ đối thủ mới, Sức mạnh nhà cung cấp, Sức mạnh khách hàng, và Nguy cơ từ sản phẩm/dịch vụ thay thế.

Ma trận SWOT là công cụ phân tích chiến lược, đánh giá Điểm mạnh (Strengths), Điểm yếu (Weaknesses) của doanh nghiệp (yếu tố bên trong) và Cơ hội (Opportunities), Thách thức (Threats) từ môi trường bên ngoài.

Brainstorming là một kỹ thuật động não nhóm, khuyến khích mọi người đóng góp ý tưởng một cách tự do và không phê phán, nhằm mục đích tạo ra càng nhiều ý tưởng càng tốt trong một khoảng thời gian ngắn để giải quyết vấn đề hoặc tìm kiếm giải pháp sáng tạo.

Đối thủ cạnh tranh thuộc môi trường vi mô (môi trường ngành), trực tiếp tác động đến hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp. Môi trường vĩ mô bao gồm các yếu tố rộng lớn hơn như kinh tế, chính trị, pháp luật, xã hội, công nghệ, ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế và các ngành.

Quá trình quản trị rủi ro thường bao gồm các bước: Xác định các rủi ro tiềm ẩn, Đánh giá mức độ nghiêm trọng và khả năng xảy ra của rủi ro, Xây dựng kế hoạch ứng phó và xử lý rủi ro, và cuối cùng là Giám sát và Đánh giá hiệu quả của các biện pháp.

Biểu đồ Gantt là công cụ trực quan hóa tiến độ dự án, thể hiện các công việc, thời gian bắt đầu và kết thúc, mối quan hệ phụ thuộc giữa các công việc. Nó giúp lập kế hoạch, theo dõi tiến độ và quản lý thời gian dự án hiệu quả.

Kiểm soát phòng ngừa (feedforward control) tập trung vào việc dự đoán và ngăn chặn các vấn đề có thể xảy ra trước khi hoạt động thực tế bắt đầu. Nó bao gồm các chính sách, quy trình và tiêu chuẩn được thiết lập trước.

Phong cách lãnh đạo tự do (laissez-faire) đặc trưng bởi việc nhà lãnh đạo trao quyền tối đa cho nhân viên, cho phép họ tự đưa ra quyết định và thực hiện công việc mà ít có sự can thiệp trực tiếp.

KPIs là các chỉ số đo lường hiệu suất chính, giúp tổ chức và nhà quản lý theo dõi tiến độ, đánh giá thành công và xác định các lĩnh vực cần cải thiện để đạt được mục tiêu.

Ra quyết định theo nhóm có thể tốn nhiều thời gian hơn và đòi hỏi nhiều nguồn lực (nhân lực, chi phí họp hành...) so với quyết định cá nhân. Tuy nhiên, nó thường mang lại nhiều góc nhìn và quyết định toàn diện hơn.

Cơ cấu đơn giản với đặc điểm ít cấp bậc, quy mô nhỏ, quyền lực tập trung ở người đứng đầu, rất linh hoạt và phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ mới thành lập hoặc hoạt động trong môi trường biến động.

Marketing là một chức năng quan trọng của doanh nghiệp, nhưng không được coi là một trong bốn chức năng quản trị cơ bản (Hoạch định, Tổ chức, Lãnh đạo, Kiểm soát). Các chức năng cơ bản này là nền tảng cho mọi hoạt động quản trị.

Văn hóa tổ chức mạnh, với các giá trị và chuẩn mực được chia sẻ rộng rãi, giúp tạo ra sự thống nhất, gắn kết nhân viên, định hướng hành vi và nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức. Nó là nền tảng cho sự thành công bền vững.

SMART là một khung tiêu chí giúp thiết lập mục tiêu hiệu quả. Nó bao gồm: Specific (Cụ thể), Measurable (Đo lường được), Achievable (Khả thi), Relevant (Liên quan), và Time-bound (Thời hạn).

Phân tích điểm hòa vốn giúp doanh nghiệp xác định mức sản lượng hoặc doanh thu tối thiểu cần đạt được để trang trải toàn bộ chi phí (cố định và biến đổi), từ đó bắt đầu có lợi nhuận. Đây là công cụ quan trọng trong việc lập kế hoạch và ra quyết định kinh doanh.

Cơ cấu ma trận kết hợp giữa cơ cấu chức năng và cơ cấu dự án, giúp tận dụng chuyên môn hóa chức năng đồng thời đảm bảo tính linh hoạt và phối hợp trong các dự án phức tạp. Ưu điểm nổi bật là khả năng phối hợp nguồn lực và chuyên môn từ các bộ phận khác nhau để thực hiện dự án hiệu quả.

Quá trình ra quyết định hợp lý bắt đầu bằng việc xác định rõ vấn đề cần giải quyết. Việc xác định vấn đề đúng đắn là bước quan trọng để các bước tiếp theo diễn ra hiệu quả.