Trắc nghiệm Cánh diều Ngữ văn 12 bài 6 Thực hành tiếng Việt: Biện pháp tu từ nói mỉa
1. Khi một người nói: Ôi, anh là người tài giỏi lắm, làm cái gì cũng thành công!, nhưng hành động của người đó lại luôn thất bại, thì đây là biểu hiện của biện pháp tu từ nào?
A. Ẩn dụ.
B. Hoán dụ.
C. Nói giảm nói tránh.
D. Nói mỉa (châm biếm).
2. Câu Cuộc đời anh ta thật là hạnh phúc, sống sung sướng như ông hoàng (khi người đó gặp nhiều khó khăn, bất hạnh) thể hiện rõ nhất đặc điểm nào của nói mỉa?
A. Chỉ dùng lời lẽ bóng bẩy.
B. Lời nói và ý nghĩa hoàn toàn trái ngược nhau.
C. Sử dụng từ ngữ mang tính cường điệu.
D. Tập trung vào sự đối lập về hoàn cảnh.
3. Đọc câu Anh ta làm việc chăm chỉ lắm, lúc nào cũng cắm mặt vào bàn làm việc, nhưng sự thật là anh ta hay lơ đãng, không tập trung. Đây là loại nói mỉa nào?
A. Nói quá.
B. Nói giảm nói tránh.
C. Nói ngược.
D. So sánh.
4. Nói mỉa có thể được thể hiện qua những yếu tố nào của ngôn ngữ?
A. Chỉ qua từ ngữ.
B. Chỉ qua ngữ điệu.
C. Qua từ ngữ, ngữ điệu, và cả ngữ cảnh giao tiếp.
D. Chỉ qua các thành phần câu.
5. Yếu tố nào giúp phân biệt nói mỉa với lời khen chân thành?
A. Sự trùng khớp giữa lời nói và hành động thực tế của đối tượng.
B. Sự đối lập giữa lời nói và hành động thực tế của đối tượng, kết hợp với ngữ cảnh và ngữ điệu.
C. Chỉ cần lời nói có vẻ hoa mỹ.
D. Chỉ cần lời nói mang tính khen ngợi.
6. Biện pháp tu từ nói mỉa (châm biếm) thường được sử dụng với mục đích gì?
A. Làm cho lời nói thêm phần hoa mỹ, bay bổng.
B. Tạo ra sự hài hước, vui vẻ để giải trí.
C. Phê phán, châm biếm những thói hư, tật xấu hoặc những điều đáng chê trách.
D. Diễn tả cảm xúc yêu thương, trìu mến với đối tượng được nói đến.
7. Trong giao tiếp hàng ngày, khi bạn muốn phê bình nhẹ nhàng một người bạn có thói quen lề mề, bạn có thể dùng câu nói nào sau đây?
A. Cậu làm nhanh lên đi chứ!
B. Trời, cậu cứ từ từ thôi, ai đợi cậu đâu mà vội.
C. Sao cậu chậm chạp thế?
D. Nếu cậu không nhanh thì chúng ta sẽ trễ mất.
8. Đọc câu sau: Cái lý của anh thật là sáng láng quá nhỉ!, từ sáng láng trong ngữ cảnh này được dùng với ý nghĩa gì?
A. Rõ ràng, mạch lạc.
B. Hợp lý, có căn cứ.
C. Vô lý, phi logic, đáng bị chế giễu.
D. Mơ hồ, khó hiểu.
9. Biện pháp tu từ nói mỉa có thể được xem là một dạng của biện pháp tu từ nào?
A. Nói quá.
B. Nói giảm nói tránh.
C. Châm biếm (một hình thức của nói mỉa).
D. Hoán dụ.
10. Phân tích câu: Học cái gì mà học lắm thế, có biết gì đâu! Đây là một ví dụ về nói mỉa, nó có hàm ý gì?
A. Khen ngợi sự chăm chỉ học tập.
B. Chê bai sự lười biếng.
C. Chê bai sự học không hiệu quả, không tiếp thu được kiến thức.
D. Khuyến khích việc học tập.
11. Khi ai đó nói: Tuyệt vời! Bạn đã làm một kiệt tác!, nhưng thực tế sản phẩm đó rất tệ, đây là hình thức nói mỉa nào?
A. So sánh.
B. Nói giảm nói tránh.
C. Nói ngược.
D. Nhân hóa.
12. Trong các câu sau, câu nào thể hiện rõ nhất biện pháp nói mỉa?
A. Anh ấy rất hiền lành.
B. Cô ấy rất xinh đẹp.
C. Cái ý tưởng này hay thật đấy, ai mà nghĩ ra được!
D. Cuốn sách này rất bổ ích.
13. Yếu tố nào sau đây đóng vai trò quan trọng để nhận diện và hiểu đúng ý nghĩa của lời nói mỉa?
A. Ngữ âm (trường độ, cường độ, ngữ điệu).
B. Ngữ cảnh giao tiếp (hoàn cảnh, mối quan hệ người nói - người nghe).
C. Thành phần biệt lập trong câu.
D. Biện pháp tu từ khác được sử dụng kèm theo.
14. Biện pháp tu từ nói mỉa có tác dụng gì trong việc thể hiện thái độ của người nói?
A. Làm cho thái độ trở nên ôn hòa, nhẹ nhàng.
B. Tăng cường sức biểu cảm, thể hiện thái độ châm biếm, mỉa mai, phê phán một cách tinh tế.
C. Giúp lời nói trở nên khách quan, vô tư.
D. Giảm thiểu sự căng thẳng trong giao tiếp.
15. Theo phong cách ngôn ngữ sinh hoạt, khi bạn muốn nói với người thân về việc họ làm sai mà không muốn làm họ buồn, bạn có thể dùng câu:
A. Sao anh/chị lại làm thế?
B. Anh/chị làm thế là sai rồi.
C. Ôi, anh/chị đúng là thông minh quá, nghĩ ra cách này hay thế! (khi cách đó sai lầm).
D. Lần sau anh/chị đừng làm thế nữa.
16. Câu nào sau đây KHÔNG phải là ví dụ về biện pháp tu từ nói mỉa?
A. Trông bạn học giỏi thế, chắc lúc nào cũng đứng đầu lớp nhỉ! (khi bạn đó học rất kém).
B. Cậu thật là may mắn, trúng được cái đề dễ òm. (khi người được nói đến gặp xui xẻo).
C. Trời ơi, cái áo này đẹp quá, màu sắc rực rỡ thật! (khi chiếc áo có màu sắc nhạt nhòa, cũ kỹ).
D. Anh ấy là một người rất đúng giờ, luôn đến sớm hơn hẹn. (khi anh ấy thường xuyên đi muộn).
17. Phân biệt nói mỉa và nói thật: Điểm khác biệt cơ bản nhất nằm ở đâu?
A. Nói thật dùng từ ngữ hoa mỹ, nói mỉa dùng từ ngữ thô tục.
B. Nói thật thể hiện cảm xúc chân thành, nói mỉa thể hiện cảm xúc giả tạo.
C. Nói thật diễn tả đúng ý nghĩa, nói mỉa diễn tả ý nghĩa trái ngược với lời nói.
D. Nói thật có tính giáo dục, nói mỉa không có tính giáo dục.
18. Khi đọc đoạn văn: Hắn là một tay ăn hại, chỉ biết vòi tiền bố mẹ. Đúng là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo!, câu Đúng là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo! thuộc kiểu nói mỉa nào?
A. Nói giảm nói tránh.
B. Nói quá.
C. Nói ngược.
D. Nói ví von.
19. Trong văn học, nói mỉa thường được sử dụng để khắc họa tính cách nhân vật như thế nào?
A. Nhân vật có tính cách hiền lành, dễ mến.
B. Nhân vật có tính cách độc ác, tàn bạo.
C. Nhân vật có tính cách giả tạo, hai mặt hoặc phê phán những thói hư, tật xấu của xã hội.
D. Nhân vật có tính cách nhút nhát, sợ sệt.
20. Khi phê phán một người có thái độ kiêu ngạo, bạn có thể dùng câu nào sau đây một cách mỉa mai?
A. Bạn thật là khiêm tốn!
B. Bạn thật là tài năng!
C. Bạn thật là thông minh!
D. Bạn thật là tự tin!
21. Trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao, khi Bá Kiến nói với Chí Phèo: Có lẽ nó làm cho cụ ăn mày khinh đời, mà cụ lại khinh đời nó thì tôi nói cái gì nữa, câu nói này thể hiện rõ nhất đặc điểm nào của biện pháp tu từ nói mỉa?
A. Dùng lời nói trái ngược với ý thật để châm biếm, phê phán.
B. Sử dụng giọng điệu mỉa mai, cay độc để hạ thấp đối tượng.
C. Nhấn mạnh sự đối lập giữa hai đối tượng để tạo hiệu quả gây cười.
D. Diễn tả thái độ đồng cảm, chia sẻ với hoàn cảnh của nhân vật.
22. Trong tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao, khi ông giáo tả, mỉa mai về cái chết của Lão Hạc: Có lẽ cái chết của lão cũng là một cái chết vẻ vang, một cái chết đáng khinh bỉ, câu nói này thể hiện điều gì?
A. Sự thương cảm sâu sắc của ông giáo đối với Lão Hạc.
B. Thái độ khinh bỉ, xem thường cái chết bi thảm của Lão Hạc.
C. Sự mỉa mai, chua chát của ông giáo trước cái chết oan nghiệt, bi đát của Lão Hạc, đồng thời phê phán xã hội đã đẩy Lão vào bước đường cùng.
D. Sự ca ngợi vẻ đẹp tinh thần của Lão Hạc.
23. Phân tích câu Cái xe anh mới mua đẹp thật đấy, bóng loáng như cái bát úp!, đây là kiểu nói mỉa nào?
A. Nói trống không.
B. Nói lái.
C. Nói quá.
D. Nói ngược.
24. Trong tác phẩm Số Đỏ của Vũ Trọng Phụng, nhân vật nào thường xuyên sử dụng biện pháp tu từ nói mỉa để phê phán xã hội?
A. Cụ cố Hồng.
B. Phán xử.
C. Cái Tủn.
D. Miêu tả và lời bình của người kể chuyện.
25. Câu Bạn thật là tinh tế khi làm đổ hết cà phê lên áo tôi! thể hiện thái độ gì của người nói?
A. Ngưỡng mộ.
B. Tức giận, khó chịu.
C. Bình thường.
D. Đồng cảm.
